30.03.2022 - 15:08 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Koronavirüsün dünyayı kasıp kavurduğu günlerde hapishanedeki tek sıra çıplak mahkum fotoğraflarıyla günlerce konuşulan El Salvador'dan, benzer görüntüler geldi. Latin Amerika ülkeleri arasında en yüksek cinayet oranına sahip El Salvador, Nisan 2020'de bir günde 22 kişi öldürülünce tüm hapishanelerdeki mahkumlara 23 saat hücre cezası verdi. El Savador Devlet Başkanı Nayib Bukele'nin emriyle yüzlerce mahkum soyuldu, üzerlerinde yalnızca iç çamaşırı vardı. Tek sıra halinde oturan mahkumların bazıları, koronavirüs korkusundan maske takıyordu.
El Salvador'da yaklaşık iki yıl sonra, Cuma, Cumartesi ve Pazar günleri 87 cinayet işlenince sokaklarda insan avı başlatıldı. Bir kez daha 'acil durum' ilan eden Nayib Bukele, bu kez hapishaneleri giriş çıkışa kapattı, cezaevindeki çete üyelerine iki günde bir yemek verilmesini emretti.
Askerler ve polisler Pazartesi gününden itibaren ülke genelinde büyük bir operasyona girişti, bazı mahalleleri kuşattı. Ev ev arama yapan polis ekiplerinin 1500'ü aşkın çete şüphelisini gözaltına aldığı bildiriliyor. Polis, hafta sonu işlenen cinayetlerin sorumlusu olarak gösterdiği Mara Salvatrucha veya MS-13'ün beş liderini yakaladığını bildirdi.
Bukele, gözaltına alınanların serbest bırakılmayacağını duyurdu. Çete mahkumları için yiyeceklerin kesilmesi emri, yeni tutukluları beslemek için mevcut gıda kaynaklarını genişletmeyi amaçlıyordu.
Bukele, Twitter hesabından "Serbest bırakılacaklarını düşünmeyin" diye yazdı ve ekledi: "Şu anda verdiğimiz yemeğin aynısını (mahkumlara) pay edeceğiz."
Bukele, "Uluslararası toplum onların küçük melekleri için endişeleniyorsa, gelip onlara yiyecek getirmeliler, çünkü bu teröristleri beslemek için okullardan bütçe parasını almayacağım" ifadelerini kullandı.
Bukele ayrıca, gardiyanların kollarını boyunlarının veya sırtlarının arkasında tutarak, mahkûmları yürümeye, koşmaya ve hatta merdivenlerden aşağı inmeye zorlayan elleri sopalı gardiyanları gösteren bir video yayınladı. Görüntülerde, bir gardiyanın mahkumu koşarak aşağı inmeye zorlarken, kelepçeli adamın merdivenlerden yuvarlandığı dikkat çekti. Ayrıca mahkumlar iç çamaşırlarına kadar soyuldu ve şilteleri ellerinden alındı.
El Salvador Başkanlık basın ofisi ise, gözaltına alınan Mara Salvatrucha ve Barrio 18 çetelerinin üyelerini çıplak halde yerde yatarken ya da tek sıra halinde otururken gösteren fotoğraflar servis etti. Mahkumların neredeyse hepsinde dövmeler vardı. Güney Amerika'daki çetelerin her birine ait özel dövmeler bulunuyor.
Uluslararası haber ajansları ise, gözaltına alınanlardan bir haber almayı umut ederek hükümet binaları önünde bekleyen mahkum yakınlarının fotoğraflarını dünyaya geçti.
El Salvador kongresi, Bukele'nin hafta sonu erken saatlerde olağanüstü hal ilan etme talebini kabul etti. Olağanüstü hal, toplanma özgürlüğüne ilişkin anayasal güvenceleri askıya alıyor ve tutuklama kurallarını otuz güne kadar gevşetiyor, ancak bu süre uzatılabilir. Kararname, şüphelilerin 15 güne kadar avukatsız gözaltında tutulmasına ve polisin cep telefonlarını ve mesajlarını aramasına izin veriyor.
El Salvador lideri Bukele, 25 Ekim 2019 günü ülkede hiç cinayet işlenmemesiyle sevincini sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla paylaşmış ve tüm dünyada gündem yaratmıştı. Bukele, "25 Ekim gününü tüm ülkede sıfır cinayetle kapattığımızı doğrulayabiliriz. Tanrı'ya şükür" ifadelerini kullanmıştı.
Brezilya'dan Ekvador'a, El Salvador'dan Peru'ya neredeyse tüm Latin Amerika ülkelerinde, cezaevleri kapasitelerinin birkaç katı mahkuma ev sahipliği yapıyor. Birçok cezaevi uyuşturucu ve suç çetelerinin kontrolü altında.
Ekvador'da Eylül 2021'de çıkan cezaevi isyanı sırasında rakip çeteler hapishaneyi kan gölüne çevirdi, en az 116 kişi vahşice öldürüldü. Çatışmada ölenlerden bazılarının başlarının kesildiği, vücutlarının parçalandığı görüldü.
Polis yetkilisi General Fausto Buenano, şiddetin en yoğun yaşandığı beş numaralı koğuşa girdiğinde, içeride vurularak ve el bombası patlatılarak ölen tutukluların cesetlerini gördüğünü söyledi.