‘Dünyanın en havalı diktatörü’

Orta Amerika ülkesi El Salvador’un Devlet Başkanı Nayib Bukele (40) ilginç çıkışlarıyla gündeme geliyor. Geçen hafta El Salvador’da  demokrasi için ve Bitcoin’in ulusal para birimi kabul edilmesine karşı protesto gösterileri yapılırken, Bukele kendisi için Twitter’da “Dünyanın en havalı diktatörü” yazdı.

Popülist söylemler

1992’de iç savaştan çıkan ve yolsuzluğun tavan yaptığı ülkede siyasete yeni  soluk getiren Bukele, 2019’da göreve geldi. Popülist söylemleriyle ve “milenyum” neslinden bir devlet başkanı olarak yenilikçi iletişim taktikleriyle dikkat çekti. Basın üzerinde baskı kurarken, muhalefet partilerine soruşturmalar açarken, otoriter politika izlerken, genel olarak anketlerde hâlâ çok popüler çıkması iletişim başarısı olarak değerlendirildi.

TikTok’ta gösteri

Bukele partisi “Yeni Fikirler”le birlikte, mayıs ayında parlamentoda çoğunluğu alır almaz, Anayasa Mahkemesi’nin beş üyesini ve bağımsız başsavcıyı değiştirince, dünyanın şüphelerini üzerine çekti. Öte yandan Bukele, kimilerinin “sivil darbe” olarak nitelediği bu yargı hamlesinin ardından askeri bir araçtaki videosunu, “Bichota” (Önemli kimse) adlı şarkının eşliğinde TikTok’a yükleyecek kadar da rahat. Söz konusu video 2.6 milyon görüntülemeye ulaşırken, Bukele bu kararla ilgili Instagram’da “Bu, eski ile yeninin kırılma noktası” sesinin yankılandığı bir başka videoyu paylaştı. Nitekim 7 Eylül’de Anayasa Mahkemesi, Bukele’nin yeniden devlet başkanı seçilmesine onay verdi ve aynı gün parlamentoda kripto para Bitcoin yasal para olarak kabul edilerek dünyada bir ilk oldu. Bukele’nin ayrıca suç karşıtı harcama bütçesinin geçirilmesi için geçtiğimiz yıl parlamentoya asker göndererek güç gösterisinde bulunmuşluğu da var.

Pazarlama kariyerinden devlet başkanlığına

Çoğu zaman pop kültürünü kullanan, sıkı bir sosyal medya kullanıcısı olan Bukele’nin kariyerine bakıldığında, geçmişte özel sektördeki pazarlama yöneticiliğinin marka yaratma taktiklerini uyguladığı ve dijital dünyanın nimetlerinden faydalandığı görülüyor. Siyasete atıldığından beri çetelerle ve “eski siyasetin” yolsuzluklarıyla mücadele vaadi veren Bukele, komünizmin ve ABD’nin kuklası olmayı reddediyor, hatta “Tanrının aracısı” olduğunu söyleyerek her kesimin anlayabileceği güçlü bir propaganda tonu kullanıyor. Uzun yıllar sağ ve sol siyaset arasında sıkışmış, ekonomik sıkıntılarla boğuşan El Salvador halkının gözündeki popülerliği ise neredeyse yüzde 90’lara ulaşmış durumda. 

Hıristiyan anneyle imam babanın oğlu

24 Temmuz 1981’de doğan Nayib Armando Bukele Ortez, Devlet Başkanlığı resmi sitesindeki özgeçmişinde, siyasi başarılarının yanı sıra “Henüz 18 yaşında aile şirketlerini yönetmeye başladığına” vurgu yapmasıyla dikkat çekiyor. Ancak basına yansıyan haberlerde, Nayib Bukele’nin elit bir liseden mezun olduktan sonra üniversiteyi bitirmeden bıraktığı belirtiliyor. Bukele, Hıristiyan bir anne ve Filistinli Hıristiyan göçmen bir babanın oğlu. Babası Armando Bukele’nin halkla ilişkiler firmasında iş hayatına atıldı. Daha sonra İslamiyet’i seçen babası, El Salvador’un Müslüman toplumunda saygın bir imamdı. Babasının El Salvador’un ilk camisini inşa eden kişi olmasının yanı sıra, Filistin bağımsızlık hareketinin destekçilerinden biri olduğu da belirtiliyor. Ancak her ne kadar Kudüs’teki Ağlama Duvarı’nın önünden ve Meksiko’da bir camiden fotoğraflarını paylaşsa da, Nayib Bukele’nin hangi dinden olduğu meçhul. Ataları Filistin topraklarından Osmanlı pasaportuyla El Salvador’a göçen Bukele, daha önce ülkenin başkenti San Salvador’un belediye başkanlığını yürütüyordu.