21.03.2023 - 12:54 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Ukrayna işgalini kınamayan tek süper güç olan Çin, savaşın başından bu yana 'tarafsız' olduğunu savundu ancak 22 Şubat 2022'de Rus tanklarının Ukrayna'ya girmesi Pekin'de kolayca hissedilebilen bir heyecan yarattı. Çinli sosyal medya kullanıcıları, işgalin ilk günlerinde tıpkı Rus birlikleri gibi ordunun Tayvan'a saldırmasını isteyen binlerce paylaşım yaptı.
Geride kalan 13 ayda Ukrayna'da ağır bir hezimet yaşayan Rusya'ya Çin'in yardım edip etmeyeceği, en çok merak edilen sorulardan biriydi. 'Sınırsız dostluk' ilan eden ve işgalle birlikte daha da yakınlaşan Pekin ve Moskova'nın yol haritası, Putin ve Xi'nin yeni buluşmasında netlik kazanacak. Çin lideri Xi, yeniden seçildikten sonra ilk yurt dışı ziyareti için Pazartesi günü Moskova'ya indi ve elbette tüm dünyanın gözü Rusya'nın başkentine çevrili durumda. Pazartesi öğleden sonra Kremlin'de kameralar karşısında ilk pozlarını veren iki lider, bugün ve yarın görüşmeler yapacak.
Kremlin'de neler konuşulduğu henüz bilinmiyor ancak Ukrayna'nın bir numaralı gündem olduğu şüphesiz. Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne saygılı olduğunu belirten ancak Rusya'nın güvenlik kaygılarının da altını çizen Xi'nin halihazırda 12 maddelik bir barış planı var. Vladimir Putin, Pazartesi günü gerçekleşen ilk buluşmada "Senin savaşı sona erdirecek planını konuşacağız" dedi, konuğuna 'Sevgili arkadaşım' diye seslendi. Tarafsız olduğunu ifade eden Xi'nin Kiev'i değil de Moskova'yi ziyaret etmesi, Batı dünyasından dışlanan Putin için bir can simidi niteliği taşıyor.
Tarihi ziyaret, ABD'den Çin'e, Rusya'dan İngiltere'ye her yerde manşet. Amerikan Politico, 'Beni istediğin zaman ara: Zelenskiy, Xi Jinping'le kartların önceden dağıtıldığı uzun bir oyun oynuyor' başlıklı haberinde Ukrayna'nın Vladimir Putin'in en üst düzey müttefikiyle dikkat çekici bir şekilde diplomatik olduğunu vurguladı. Haberde, Xi Jinping'in Kremlin'de Putin'in karşısında oturduğu fotoğraf kullanıldı.
CNN International, 'Çin kendini bir Ukrayna ara bulucusu olarak ilan ediyor ancak ABD Xi'nin Putin'le görüşmesinin savaş için 'diplomatik kılıf' sağladığını söylüyor' başlığını kullandı.
New York Times'ın başlığı 'Putin ve Xi, Rusya'nın Ukrayna'daki savaşı tarafından bozulmamış ilişkileri kutluyor' oldu. Washington Post, 'Xi Putin'le Batı karşıtı birlik gösterisinde buluşuyor ancak hoşnutsuzluk da var' derken, Wall Street Journal 'Pekin kendisini arabulucu olarak konumlarken Çin lideri Xi Jinping Putin'le Moskova'da buluşuyor' manşetini attı.
Çin medyasından People's Daily Online, 'Xi Putin'le Moskova'da buluştu' başlıklı haberinde Rus liderin Çin'e dizdiği övgüleri öne çıkardı. Habere göre, Putin Pekin yönetiminin uluslararası sorunlardaki adil ve istikrarla koruduğu; tarafsız, objektif ve dengeli pozisyonu için takdirlerini sundu. Yanı sıra, Xi'nin ilettiği barış planını dikkatle incelediklerini ve barış görüşmeleri için hazır olduklarını söyledi. Gazetede Çin liderinin 2013 yılındaki gezisine dair sözlerinin de altı çizildi:
"Xi Rusya'nın 10 yıl önce başkan olarak seçildiğinde Rusya'nın ziyaret ettiği ilk ülke olduğunu ve bu ziyaretin anılarının hala canlılığını koruduğunu belirtti."
"Xi Jinping ziyaretinde, Çin ve Rusya'nın dağlar ve nehirlerle birbirine bağlanmış 'samimi komşular' olduklarını vurguladı" diyen China Youth Daily'ye göre, Rus- Çin ilişkilerinin başarıyla gelişmesi, iki ülkenin halkına ve dünyanın gelişip ilerlemesine somut şekilde önemli katkılar sağladı.
China Daily'nin manşeti 'Xi'nin ziyareti ilişkilere taze kan oldu' şeklindeydi, gazeteye göre "Pekin ile Rusya tek kutuplu dünyaya alternatif olarak 'gerçek anlamda çeşitlilik' sağlanması için beraber çalışacak." Geçen yıldan bu yana Ukrayna krizinin her yönden tırmanmasından söz eden Xi, Çin'in en başından beri meselenin esasına dayanan objektif ve tarafsız bir konumu olduğunu söyleyerek aktif olarak barış görüşmelerini desteklediklerini de açıkladı.
Çin Komünist Partisi'nin yayın organı Global Times, 'Xi'nin ziyareti Rusya tarafından memnuniyetle karşılandı, 'Ukrayna krizi için barış umudu getiriyor' başlığını tercih etti. Gazetede yer alan analizde, şu ifadeler öne çıktı:
"Uzmanlar, ziyaretin tüm dünyaya Xi'nin yalnızca kendi ikili ilişkilerini gözetmediğini, aynı zamanda karmaşık şekilde devam eden krize barışçıl bir çözüm için umut getirmeye çalışacağının açık bir işareti olduğunu söylüyor. Uzmanlar, Çin'in Ukrayna krizinin siyasi çözümüne ilişkin yayınladığı 12 maddelik barış planında vurgulanan ilk maddenin 'tüm ülkelerin egemenliğine saygı' olduğunu, bu sebeple ABD'nin Çin'in arabuluculuk çabalarını yanlış yorumlamasının gerçekten kötü niyetli ve temelsiz olduğunu dile getiriyor. Çin'li analistler ayrıca, 'Ukrayna krizinde arabuluculuk rolünü üstlenebilecek bir ülke varsa, bu ülke gerçekten tarafsız ve adaletli bir konumda olmalıdır ve ABD bu konumunu çoktan kaybetmiştir' dedi."
'Xi Putin'le Moskova'da buluştu' gibi sade bir başlık kullanan People's Liberation Army Daily, Rus liderin uluslararası ilişkilerde çok kutupluluk ve daha fazla demokrasi için çalışacaklarını söylediğini aktardı.
South China Morning Post'un manşeti ise 'Putin, Xi'ye Rusya'nın Çin'in ekonomik büyümesine 'biraz kıskandığını' söyledi' oldu. Gazeteye göre, Rusya lideri Çin'in piyasa mekanizmaları ve kendinden emin izlediği siyasi rotanın 'görünür sonuçlar' verdiğini söyledi.
Rus medyasından Komsomolskaya Pravda gazetesi, 'Ukrayna için barış planı' başlığıyla sunduğu haberde Xi'nin işgalden bu yana ilk kez Moskova'yı ziyaret ettiğini vurguladı.
Ziyareti ilk sayfadan veren Kommersant gazetesi'nin özel muhabiri Andrei Kolesnikov'a göre, Putin, yaklaşan seçimlerin kampanyasını yönettikten sonra Xi ile olan görüşmesine geldi. Görüşmede ikili ilişkilerin ele alındığını belirten muhabir, liderlerin Kremlin'de akşam yemeği yediğini de ekledi.
Xi'nin Moskova turunun detaylarına inen Moskovsky Komsomolets ise, Çin liderinin gösterişten uzak ziyaretinde Putin ve Xi'nin ilk randevusunun oldukça mütevazı geçtiğini savundu.
Argumenty i Fakty isimli haftalık gazete söz konusu gelişmeyi Çin liderinin ağzından çıkan sözlerle sundu. Xi'nin 'Rusya ile olan güçlü ilişkilerimiz, Çin'in bilinçli tercihidir' sözü başlık olarak kullanıldı ve manşetten verildi.