Xi'den Putin'e tüyler ürperten veda mesajı: 100 yıldır yaşanmadı
22.03.2023 - 14:56 | Son Güncellenme:
Milliyet.com.tr BBC Türkçe
Moskova'da Putin tarafından ağırlanan Çin lideri Xi, masaya 12 maddelik bir barış planı sundu ancak Kremlin bu teklifi 2 kelimeyle reddetti. Xi'nin Moskova'dan ayrılırken kapıda söylediği sözler ise dünya medyasının manşetlerinde.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Pazartesi günü Moskova'ya uçtu. İşgal sonrası Rusya'ya inen ilk lider olarak kayıtlara geçen Xi, Putin'e çıkan tutuklama kararı sonrası onunla görüşen ilk devlet başkanı olarak kayıtlara geçti.
İkili Pazartesi günü 'resmi olmayan' basına kapalı bir görüşme yaptı. Görüşme sonrası kaynaklar iki liderin samimi bir şekilde konuştuğunu belirtti. Dün ise Kremlin'de devlet bazında ilk resmi temaslar gerçekleştirildi. Ukrayna'nın işgali, batılı ülkelerin politikaları ve iki ülkenin ekonomik anlaşmaları masaya yatırıldı.
12 MADDELİK BARIŞ PLANI
Görüşme sonrası iki lider basın açıklamasında bulundu. Putin konuşmasında Çin’in 12 maddelik barış planının Ukrayna savaşının sonlanmasında temel alınabileceğini söyledi. Rus lider planının devreye girebilmesi için “Kiev ve Batı’nın” buna hazır olması gerektiğini savundu.
Ortak basın toplantısında Putin, karşı taraftan “hazır olunduğuna dair” işaret gelmediğini iddia etti. Xi Jinping ise ülkesinin tarihin doğru tarafında yer aldığını ve hükümetinin barış ve diyaloğu savunduğunu kaydetti. Xi konuşması sırasında Ukrayna savaşına çok sınırlı şekilde değindi ve Çin’in “tarafsız bir tutumla” hareket ettiği savını tekrarladı.
Çin'in önerdiği maddeler şöyle:
1) Bütün ülkelerin egemenliğine saygı, BM anlaşmasına uyulması
2) Soğuk savaş zihniyetinden vazgeçilmesi ve bir ülkenin güvenliğinin diğer ülkelerin aleyhine önlemlerle sağlanmaması prensibine saygı
3) Askeri çatışmaların sona ermesi, gerilimi artırıcısı adımlardan kaçınılması, Rusya ve Ukrayna'nın diyaloğa davet edilmesi
4) Barış görüşmelerinin yeniden başlaması;
5) İnsani krizin çözülmesi;
6) Sivillerin ve savaş esirlerinin korunması;
7) Nükleer santrallerin korunması;
8) Nükleer, kimyasal ya da biyolojik silah kullanma tehdidine karşı durulması
9) Tahıl koridoru anlaşmasının desteklenmesi;
10) Tek taraflı yaptırımlara son verilmesi;
11) Üretim ve sevkiyat zincirlerinin istikrarının sağlanması
12) Çatışma sonrası yeniden yapılanmaya destek olunması
İki liderin görüşmesi sonrası ise kameralara aralarında geçen sohbet yansıdı. ABD ve İngiliz basını tarafından manşetten görülen o anlara 'Demokrasinin Ölümü' başlığı atılarak 'Tüyler ürperten mesaj' ifadesi kullanıldı. Söz konusu o anlarda Xi, Vladimir Putin'e tercümanı aracılığı ile şu sözleri söyledi:
'100 yıldır beklenen değişim geliyor. Bu değişikliği birlikte yürütüyoruz'
Xi'nin bu sözlerini ise Putin memnuniyetle karşıladı. Kameralar tarafından kayıt altına alınan o anlarda Putin'in yüzünde gülücükler açtığı görüldü. Rus lider, Xi Jinping'in bu sözlerine ise şu yanıtı verdi:
'Lütfen kendine iyi bak değerli arkadaşım, iyi yolculuklar'
'DOĞUNUN CANAVARLARI'
İngiliz The Sun gazetesi, süreci detaylı olarak anlattığı haberinde 'Doğunun Canavarları' başlığını kullandı. Söz konusu haberde İkilinin konuşmasına geniş yer verildi.
UKRAYNA VE ABD'NİN ZİYARET YORUMU
Bu görüşme ile eşzamanlı olarak Kiev'de de dikkat çekici bir ziyaret gerçekleşti. Çin’in bölgesindeki en büyük rakiplerinden Japonya’nın Başbakanı Fumio Kişida, Kiev'de Zelenski ile bir araya geldi.
Buna ek olarak Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, Moskova'daki ziyaret devam ederken, Şi Cinping'e, sunulan barış planı ile ilgili görüşme çağrısı yaptığını hatırlatan bir açıklama yaptı. Ukrayna'nın en büyük destekçilerinden ABD ise Çin'in "tarafsız arabuluculuk" yapamayacağını savunuyor.
Xİ DÖNÜŞ YOLUNDA
AFP'nin 'Son dakika' koduyla geçtiği haberde ise Xi'nin Rusya'dan resmi tören sonrası ayrıldığı yazıldı. Xi'nin Çarşamba günü ziyaret öncesi biliniyordu. RIA Novosti haber ajansı ise Xi'nin uçağının Rusya ve Çin milli marşlarını çalan bir şeref kıtası tarafından görüldükten sonra Moskova'nın Vnukovo havaalanından ayrıldığını söyledi.
