BM İnsan Hakları Konseyi'nin 40. oturumu başladı

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi'nin 40'ıncı oturumu İsviçre'deki BM Cenevre Ofisi'nde başladı.

22 Mart'a kadar sürecek konseyin açılışında konuşan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Açık olalım. İnsan hakları dünyanın pek çok yerinde zemin kaybediyor. Fakat ben umudumu kaybetmiyorum. Evet, sıkıntılı eğilimler görüyoruz ama aynı zamanda insan hakları ve sosyal adalet alanlarında güçlü hareketler de görüyoruz. Gençler, yerli halklar, göçmen ve mülteciler haklarını arıyor ve seslerini duyuruyorlar. Gazeteciler korkusuzca hikayeler çıkarıyorlar." dedi.

"Son üç yılda binden fazla insan hakları savunucusu ve gazeteci öldürüldü"

Guterres, tüm olumlu gelişmelere rağmen dünyanın her köşesinde aktivist ve gazetecilerin şiddete maruz kaldığını belirterek, "Son üç yılda binden fazla insan hakları savunucusu ve gazeteci öldürüldü. 2018'de çoğunluğu yerli halk olmak üzere haftada dört çevre aktivisti öldürüldü." diye konuştu.

Konuşmasında Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetine değinmeyen Guterres, gazeteci ve diğer medya çalışanlarına karşı işlenen "çirkin suçların" cezasız kalmasına tahammül edilmemesi gerektiğini söyledi.

Müslümanlara düşmanlık ve nefret söyleminde ani artış

Guterres, Müslümanlara düşmanlık ve nefret söylemi ile antisemitizm dahil yabancı düşmanlığı, ırkçılık ve hoşgörüsüzlükte "ani artış" gözlemlediklerinin altını çizerek, nefret söylemlerine karşı BM'nin daha etkin mücadele verebilmesi için soykırımların önlenmesi konusundaki özel danışmanı Adama Dieng'i görevlendirdiğini dile getirdi.

İklim değişikliği konusuna da değinen Guterres, dünyaki kent nüfusunun yüzde 90'dan fazlasının "güvensiz" hava soluduğunu, hava kirliliğinin her yıl 600 bini çocuk, 7 milyon kişinin erken ölümüne neden olduğunu kaydetti.

BM Genel Sekreteri Guterres, dünya liderlerini harekete geçirmek için 23 Eylül'de İklim Zirvesi düzenleyeceğini sözlerine ekledi.

Bakan Çavuşoğlu da Konsey'de hitap edecek

Son yılların en üst düzey katılımına sahne olması beklenen 40. oturumda, dünyanın farklı bölgelerindeki insan hakları konuları masaya yatırılacak.

Oturumun ilk 3 gününde 2 devlet başkanı, 2 başbakan ve 70'e yakın bakan ve bakan yardımcısı konuşma yapacak. Tunus Cumhurbaşkanı Baci Kaid es-Sibsi, Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik ve Fiji Başbakanı Frank Bainimarama konuşmacılar arasında bulunuyor. Daha önce konseye hitap edeceği açıklanan Kongo Demokratik Cumhuriyeti Devlet Başkanı Felix Tshisekedi'nin konseyin açılışına katılmayacağı belirtildi.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Konsey'in açılış oturumundaki "yüksek seviyeli" bölümde hitap edecek. Bakan Çavuşoğlu ayrıca, Cenevre'de devam eden BM Silahsızlanma Konferansı'nda da konuşma yapacak.

Yaklaşık bir ay sürecek oturumlara ayrıca Suriye, Güney Sudan, Burundi ve işgal altındaki Filistin topraklarındaki insan hakları durumunu soruşturan BM komisyonlarının raporları sunulacak. Başta idam cezası ve popülizm olmak üzere 6 önemli mevzuda münazara yapılacak.

Oturumda BM'ye üye uluslararası sivil toplum kuruluşlarınca işkence, göç sorunu, inanç hürriyeti, terörizmle mücadele, savaş suçları, kadın ve çocuk hakları ile kişisel dokunulmazlıklar gibi konulara ilişkin çok sayıda yan etkinlik düzenlenecek.

BM İnsan Hakları Konseyi

BM İnsan Hakları Konseyi 2006'da kuruldu. BM üyesi olan ülkeler, İnsan Hakları Konseyi üyeliğine BM Genel Kurulu tarafından 3 yıllığına seçiliyor. Türkiye'nin ise Konsey'de gözlemci statüsü bulunuyor.

47 üyesi bulunan BM organı, insan hakları konularını görüşmek üzere her yıl 3 kez toplanıyor. Konsey oturumları sırasında karar tasarıları da görüşülüyor ve kabul ediliyor ancak BM İnsan Hakları Konseyi'nin kararları tavsiye niteliği taşıyor ve kararların yasal bağlayıcılığı bulunmuyor.

BM İnsan Hakları Konseyi, insan hakları sicili iyi olmayan ülkelerin dönem dönem üye olarak seçilmesi nedeniyle hem BM üyesi ülkeler hem de sivil toplum örgütleri tarafından eleştiriliyor.