Beyrut'ta tarihi enkaz kaldırılmayı bekliyor

Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta büyük yıkıma yol açan patlamanın üzerinden 3 aydan fazla geçmesine rağmen limandaki binlerce tonluk enkaz ve muhtelif atık hala olduğu yerde duruyor.

Lübnan, uzun süredir siyasi istikrarsızlık ve biriken kamu borcu nedeniyle derin ekonomik krizle boğuşuyor.

Güney komşusu İsrail'le diplomatik ilişkileri olmayan Lübnan, doğu ve kuzey sınır komşusu Suriye'deki savaşın yıllardır devam etmesinin olumsuz etkilerini de birebir yaşıyor.

Böyle bir ortamda, Akdeniz'in en işlek limanlarından biri olmasının yanı sıra Lübnan ekonomisi için can damarı sayılan Beyrut Limanı'da 4 Ağustos'ta meydana gelen patlama ülkeyi bir kez daha sarstı.

Limanda 2 bin 750 ton amonyum nitrat maddesinin infilak etmesi sonucu yaşanan korkunç felaket, ardında 190'dan fazla ölü, 6 bin 500'e yakın yaralı bırakmasının yanı sıra 300 bine yakın Beyrutluyu da yerinden etti.

Lübnan makamların ifadeleriyle "doğrudan veya dolaylı olarak 1 milyon insanın etkilendiği" Beyrut Limanı'ndaki patlamanın ardından başlayan protestolar, ülkedeki derin ekonomik krizle mücadele amacıyla ocak ayında kurulan, teknoktarlardan oluşan Hassan Diyab hükümetini istifaya götürdü.

Uzun yıllardır yönetimi paylaşma çekişmeleriyle sık sık bölgesel veya uluslararası güçlerin müdahaleleriyle gündeme gelen Lübnan'daki Müslüman ve Hristiyan mezheplere mensup siyasi güçler, binlerce konutun yanı sıra otel, lokanta ve diğer ticari işletmelerde patlamanın yol açtığı yıkımın yeniden imarı için çalışmaları başlatacak hükümeti henüz kuramadı.

Patlamanın meydana geldiği Beyrut Limanı içinde büyük oranda ayıklanan 300 bin tonu aşkın metal, toprak ve beton molozlarından oluşan atıklar ve enkaz, liman ve çevresindeki yeniden imar çalışmalarının başlatılması için kaldırılmayı bekliyor.

Beyrut Limanı'ndaki hasar 350 milyon dolar

Beyrut Limanı Yönetim ve Yatırım Müdürü Basim el-Kaysi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Beyrut Limanı'nda yıkıma maruz kalan depo, bina ve malzemelerdeki hasarın boyutunun 350 milyon dolara ulaştığını söyledi.

Patlamadan sonra Beyrut Limanı'nda oluşan metal atıkların, 300 bin tonu bulduğu ve hala devam eden çalışmalar sonucunda bunun daha da artabileceğine işaret eden Kaysi, patlamanın arkasında bıraktığı metal hurdanın değerine ilişkin ise şunları kaydetti:

"Metal hurdanın fiyatı türüne göre değişebiliyor ancak ortalama mevcut hurdanın tonu 250 dolar civarında olur. Bu da tahıl siloların dışında Beyrut Limanı'nı yeniden inşa etmeyi karşılar. Tahıl siloları, bizim sorumluluğumuzda olmamakla birlikte yeniden inşasının maliyeti 200 milyon doları bulur."

Beyrut Limanı'ndaki patlamayla kullanılmaz hale gelen Lübnan'ın tek tahıl siloları, Kuveyt'in sağladığı hibeyle 1970 yılında 63 metre yüksekliğinde ve 120 bin ton tahıl depolama kapasitesinde inşa edilmişti.

Yeniden imar maliyeti: 4,5 milyar dolar

Uluslararası Veriler Şirketi Sorumlusu Muhammed Şemseddin ise patlama sonucu Beyrut Limanı ve yakın çevresinde milyarlarca dolarlık hasar oluştuğunu söyledi.

Şemseddin, "Patlama uzaklardaki yapılarda da etkisini gösterdi. Patlama sonucu çoğu ofis ve konut olmak üzere 85 bine yakın birim tamamen veya kısmen zarar görmüş durumda. Beyrut Limanı'na yakın 69 bin konutta ciddi hasar oluşurken, daha uzaklardaki 16 bin birim ise hafif hasar görüş durumda." dedi.

Şemseddin, Beyrut Limanı dahil patlamanın arkasında bıraktığı yıkımın yeniden imar maliyetinin 4,5 milyar dolara ulaşacağını aktardı.

Beyrut Limanı'ndaki patlama

Beyrut Limanı'nda 4 Ağustos'ta patlayıcı maddelerin bulunduğu 12 numaralı depoda önce yangın çıkmış ardından tüm kenti sarsan çok güçlü patlama meydana gelmişti.

Cumhurbaşkanı Mişel Avn, patlamaya 6 yıldır limandaki bir depoda tutulan 2 bin 750 ton amonyum nitratın yol açtığını söylemişti.

Patlamadan birkaç hafta sonra Dünya Bankasından yapılan açıklamada ise Dünya Bankası Grubu'nun acil olarak ihtiyaç duyulan küresel müdahaleye rehberlik etmek için Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Birliği (AB) ile birlikte, Lübnan'daki bakanlıklar ve sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği içinde hızlı hasar ve ihtiyaç değerlendirmesi gerçekleştirdiği bildirilmişti.

Yapılan ilk değerlendirmelere göre patlamanın 3,8 milyar dolar ile 4,6 milyar dolar arasında hasara neden olduğu belirtilen açıklamada, konut, ulaşım ve kültür varlıklarının en ağır etkilenen sektörlerden olduğu, Lübnan'daki mevcut yüzde 45 oranındaki yoksulluğu daha da artacağına işaret edilmişti.

Beyrut Limanı'ndaki patlamayla ilgili devam eden soruşturma kapsamında şu ana kadar 21 kişi gözaltına alındı.

Patlamada yaşamını yitirenlerin aileleri başta olmak üzere Lübnan halkı, olayın üzerinden aylar geçmesine rağmen sorumluları belirleyecek soruşturmanın sonuç vermemesine karşı zaman zaman protesto eylemleri düzenliyor.

Resmi makamlar ise soruşturmanın çok boyutlu olması sebebiyle zaman alacağını ifade ediyor.