İki yılda binlerce sinagog fotoğrafı çekti

axcum021.jpg Bu proje nasıl oluştu? Türkiye Yahudi Cemaati Başkanı Silvyo Ovadya'nın kafasından çıkan bir proje bu. Cemaat yönetimi bir gün beni çağırdı ve Türkiye'de bilinen ve bilinmeyen, yeni ve eski sinagogları bir arşiv niteliğinde kitaplaştırmak istediklerini, fotoğrafçı olarak bu projede yer almak isteyip istemeyeceğimi sordular. Kabul ettim. İki sene sürdü ve binlerce fotoğraf çektik. İstanbul'dan Anadolu'ya çeşitli bölgelerdeki sinagogları görüntülediniz. Ne kadar sürdü çekimler? Çok güzel bir kitaptı o. Ama 15 sene önceki teknolojiyle, 15 sene önceki görüşle yapılmıştı. Burada amaç onun daha modern bir versiyonunu yapmaktı. Ayrıca o çok büyük ve ağır bir kitaptı. O yüzden bu sefer kitabı "İstanbul Sinagogları" ve "Anadolu Sinagogları" başlıkları altında iki cilt halinde hazırlayacağız. Daha evvel Ersin Alok ve Mili Mitrani'nin fotoğraflarıyla da bir "Anadolu Sinagogları" kitabı hazırlanmıştı. Sizinkinin ne farkı olacak? Aşağı yukarı 65 sinagogu fotoğrafladık. Bunların bir bölümü halen kullanımda, bir bölümü kullanımda değil ama hâlâ ayakta, bir bölümü de yıkılmış veya yıkılmak üzere. Çok enteresan yerlerde çok enteresan yapılar var. Örneğin antik Sardes'te dünyadaki ilk sinagoglardan birinin kalıntıları var. Gaziantep ve Kilis'te 50 sene önce var olan cemaatten kalma harabeler var. Mesela bir sinagogun sadece sütunu kalmış. Onun üzerindeki detayı çektik. İzmir'de 15 sinagog çektik. Neredeyse İstanbul'dakilerden iyi ve estetikler. Kaç sinagog olacak kitapta? İzmir'deki sinagoglarda yakaladığım 1800-1920 arası nostaljik atmosfer beni sevindirdi. İstanbul'da Yanbol diye bir sinagog var. Kullanılmıyor ama içi bozulmadan kalmış. 1890'lardan bu yana ayakta ve içi aynen korunmuş. Ama mesela Ahrida Sinagogu yenilenmiş, aynı hissi vermiyor. Bir de Kemer Country'de açılan yepyeni sinagogu görmek ilginç tabii. Çekimler sırasında sizi şaşırtan, daha evvel haberimiz olmayan detaylar keşfettiniz mi? Yahudi Kültürü Avrupa Günü aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 30 Avrupa ülkesi ve çok sayıda şehirde 2 Eylül'de kutlanıyor.Yahudilerin uzun yıllar yaşadığı Galata'da sergi, konser, konferans, söyleşi, şiir ve müzik dinletileri, film ve dans gösterilerinin yanı sıra katılımcılar Türk Yahudilerinin yemeklerini tanıma fırsatı bulacak. Etkinlik çerçevesinde Sefarad Sinagog İlahileri Korosu konseri, Tilbe Saran'ın şiir dinletisi, Anjelika Akbar'ın piyano konseri, genç sanatçı Cenk Rofe'nin Musikiden Bir Demet konseri, Melin ve Selim Yuna'nın tango gösterisi, Sefarad ve Hiçkalmaz Jazz Grubu'nun konserleri izlenebilir.Gün içerisinde fotoğrafçı İzzet Keribar'ın yapacağı "Türkiye Sinagogları Dia Gösterisi", Prof. Dr. Ayhan Aktar'ın "Anılarda Yahudi Yaşamından Sayfalar" sunumu, Karen Gerşon Şarhon'un "Türk Yahudilerinin Bir Yüzyıllık Yaşamından Kesitler" sunumu, Naim Güleryüz ve Seyfi İşman'ın hazırladığı "Dünden Bugüne Edirne" belgeseli de ilgi çekici olabilir. Ayrıca "Kamondolar" ve "Masalımsı Tarih" fotoğraf sergileri ile Eti Koen'in "Yamalı Bohça" sergisi gezilebilir. Yahudi Kültürü Avrupa Günü etkinliklerinden seçmeler