Türk doktordan çığır açacak buluş

Çalışmalarını ABD’deki Yale
Üniversitesinde sürdüren Prof. Dr. Murat Günel tarafından yapılan araştırmayla,
beyin kanamalarına yol açan anevrizmaya neden olan 3 gen bulundu.
Araştırma sayesinde, anevrizma oluşma riski yüksek hastalar basit bir kan
testiyle tespit edilerek, beyin kanamaları önlenebilecek.
Yale Üniversitesi Beyin Cerrahisi Damar Hastalıkları (Nörovasküler) Bilim
Dalı Başkanı ve Beyin Genetiği Programı Direktörü Prof Dr. Murat Günel’in, aynı
üniversiteden Dr. Richard Lifton ve Türk doktorlar Kaya Bilgüvar, Yaşar Bayrı ve
Zülfikar Arlıer ile birlikte yürüttüğü 15 yıllık araştırmanın sonuçları, dünyanın
en büyük tıp dergilerinden biri olan Nature Genetics’te yayınlandı.
Araştırmada, Hollanda’nın yanı sıra, dünyada anevrizmaya bağlı beyin
kanamalarının en çok görüldüğü Finlandiya ve Japonya’dan toplanan 10 binin
üzerinde kan örneğinden elde edilen genetik materyal (DNA) kullanıldı. Bunların
yaklaşık 2 bin 200’ü anevrizma hastalarından, 8 bini de sağlıklı, anevrizması
olmayan insanlardan toplandı.
Araştırmada ilk olarak, Avrupalı hastaların kanlarındaki (DNA) 300 bin
değişik bölgeye bakıldı. Sonuçta, 3 bölgedeki değişikliklerin anevrizma riskini
tüm dünya toplumlarında artırdığı belirlendi.
Araştırma sayesinde, basit bir kan testiyle beyin kanaması olmadan
anevrizma oluşma riski yüksek hastaların tespit edilebileceği bildirildi.
Bu kişiler belirlenince, MR Anjiyo ve KT Anjiyo gibi radyolojik
tetkiklerle takip edilebilecek. Oluşumu belirlenebildiği takdirde de anevrizma,
patlamadan önce cerrahi veya damar içi yöntemler kullanılarak tedavi
edilebilecek.

ANEVRİZMA OLUŞMASININ NEDENLERİ-
Günel, bu araştırma sayesinde ortaya çıkarılan 3 genin tespitiyle, söz
konusu hastalığın oluşum nedenlerinin de anlaşılmaya başlandığını bildirdi.
Araştırmayla, hiç beklenmedik bir şekilde, her 3 genin de damarlardaki
bozukluğu tamir eden kök hücreleri etkilediğinin belirlendiğini anlatan Günel,
"Bu genlerdeki bozukluklar, beyin damarlarının sertleşerek erken yaşlarda bile
yaşlanmalarına yol açıyor. Bu erken yaşlanmaya bağlı olarak da anevrizmalar
ortaya çıkıyor ve zamanla patlayarak beyin kanamalarına ve felçlere sebep
oluyor" şeklinde konuştu.
Günel, uzun vadedeki hedefinin, bu sonuçlara bağlı olarak yeni tedaviler
geliştirerek, anevrizmaları kanamadan teşhis edip yeni yöntemler kullanarak
hastaları iyileştirmek olduğunu söyledi.

TÜRKİYE’DE ANEVRİZMA HASTALIĞI-
Günel’in verdiği bilgiye göre, anevrizmaların toplumda görülme riski
yaşla artıyor.
ABD’de yapılan araştırmalara göre, hastalık 60 yaşında toplumun yüzde 5
gibi büyük bir kısmını etkileyebiliyor.
Türkiye gibi sigaranın çok içildiği ve yüksek tansiyonun sık görüldüğü
toplumlarda, bu oran yüzde 5’in üzerine bile çıkabiliyor. Ancak, Türkiye’de bu
konuda yapılan bir araştırma olmadığı için, tam bir sayı verilemiyor.
Sadece Türkler’de etkin genlerin varlığının mümkün olduğunu, ancak,
Türkiye’de böyle bir araştırma yapılmadığı için bunun var olup olmadığının henüz
bilinmediğine dikkati çeken Murat Günel, "Bu yüzden böyle bir araştırmanın
Türkiye’de de yapılarak, Türkler’e özgü bu genlerin saptanması halinde, gereken
önlemlerin alınması çok önemli" diye konuştu.