Ege’nin incileri: Teos ve Efes

Aykut Ferah Milliyet Arkeoloji Proje Danışmanı

Değerli Milliyet Arkeoloji Dergisi Okurları;

Dergimiz aylardır soluksuz devam eden çalışmaları ile 16. sayıya ulaşmış iken geçtiğimiz günlerde ülkemiz adına oldukça sevindirici ve gurur verici bir olay gerçekleşti. Kültür ve Turizm Bakanlığımızın titizlikle sürdürdüğü çalışmaları sayesinde yurt dışına çıkarılan önemli bir eserimizin iadesi sağlandı. Bizlerin de gişe işletmesi ve sesli rehberlik hizmetlerini üstlendiği müzelerimizden İstanbul Arkeoloji Müzelerinde sergilenen ve Antik Dönem’in en büyük lahitlerinden biri olan Sidamara Lahdi’ne ait eksik parça Eros Başı, Kültür ve Turizm Bakanlığımızın, Londra’da bulunan Victoria&Albert Müzesi ile yaptığı iş birliği sonucu ülkemize, ait olduğu topraklara geri getirildi. Eros Başı, uzman restoratörlerin çalışmalarıyla yıllardır ayrı olduğu asıl yerine kavuştu.

Teos ve Sığacık

Derginizin bu ayki kapak konusu Teos Antik Kenti. İzmir-Urla Yarımadası’nın güneyindeki Sığacık Körfezi’nde, Seferihisar sınırları içerisinde yer alan kentte 1860’larda başlayan kazılar, çeşitli aralıklarla olsa da günümüzde de sürdürülüyor. Kentin kuzey ve güneyindeki limanları, yaklaşık 6 km uzunluğundaki Hellenistik Dönem kent suru, Antik Dönem’in en büyük Dionysos Tapınağı, Agora ve Tiyatro ören yerindeki önemli kalıntılardır. Antik kentin sınırları içerisinde yer aldığı Sığacık ise Osmanlı Dönemi yapıları ve pazar günleri kurulan yerel pazarı ile görülmeye değer yerlerden biridir. Türkiye’deki ilk yavaş kentlerden biri olan Seferihisar ile birlikte Sığacık ve Teos’u, bilhassa İzmir ve çevresinde yaşayan okuyucularımız için günübirlik tur güzergâhı olarak -naçizane tavsiye ederim.

Komşu kent Efes

“Teos’un komşu kenti olan Efes’te ise şirketimizin öncülüğünde 2021 yılında faaliyete geçirdiğimiz gece müzeciliği projesinin başarıyla devam ettiğini paylaşmak isterim. Proje için, tamamı yerli ve milli olarak üretilen yeni nesil ve özel tasarım LED ışıklı aydınlatma ürünleri kullanılmıştır. Proje için ören yerinde bulunan hiçbir tarihi yapıya herhangi bir monte çalışması yapılmamış, aydınlatma armatürlerinin tamamı ören yerinin doğal görünümüne uygun özel üretim doğal taşlara monte edilmiştir. Tüm süreçte tarihi ve kültürel dokuya sahip çıkma adına Kültür ve Turizm Bakanlığımız ile sürecin izin, planlama, üretim ve gece müzeciliği aşamalarında koordineli şekilde çalışmalar yürütülmüştür. Ülkemizdeki turizm çeşitliliğine büyük katkı sağlayan aydınlatma projesi birçok açıdan ülkemiz için öncü bir projedir. Ören yerinin aydınlatılması ile müzenin açık olduğu saatler artmış, özellikle deniz turizmi ve yaz aylarında sıcaklığın yükselmesi sebebiyle gündüz ziyaret edemeyen yerli ve yabancı ziyaretçiler, gece de ören yerini güvenli bir şekilde gezebilme imkânına kavuşmuştur. Özel efektli aydınlatmalı antik bir kentte gece bulunmanın heyecanı yerli ve yabancı tüm ziyaretçilerimiz tarafından paylaşılmıştır. Dileyen ziyaretçiler kentte bir gün ve geceyi geçirerek o çağlarda sokaklarda oynayan çocukların seslerini, pazar yeri satıcılarının bağırışlarını, at arabalarının şakırtılarını ve gecenin o muhteşem sessizliğini hayal edebilirler. Tarihi ve kültürel varlıklarımız şüphesiz ki, ülkemize uluslararası toplum içinde kimlikli bir yer ve tüm halkımıza da kendine özgü bir aidiyet ve güven duygusu aşılamaktadır. Tarihi ve kültürel mirasımızın korunarak sürdürebilirlik ilkesi çerçevesinde yaşatılması, bölgelerin ve antik kentlerin markalaşması, rekabet gücünün artırılarak, yerel ve bölgesel ekonomiye katkı sağlaması en birincil hedefimizdir. Şirket olarak ülkemizin kültürel varlıklarının korunması, tanıtılması ve geniş kitleler tarafından özümsenmesine yönelik her türlü çabayı göstermeye devam edeceğimizi belirterek sizi derginizin zengin içeriğiyle baş başa bırakıyorum. Gelecek sayılarda görüşmek üzere...