Elma kültür yolu rotası

Türkiye’de elma üretiminin en çok yapıldığı Isparta, Karaman, Niğde illerini kapsayan rotada meyve ağaçları arasında yöresel lezzetlerin tadına bakılırken tarihi değerler de keşfediliyor.

Kış aylarının en bitirim meyvesi elma. Neden mi! Öncelikle her keseye ve damağa uygun. İster tatlı, ister tuzlu, hepsiyle uyum içinde. Hele elma şekeri! Çocukluk günlerimin kırmızı cazibesi. Elmanın hikâyesi Âdem ile Havva’nın cennetten kovulmasıyla başlar, gökten düşen üç elmayı yanına alır, Pamuk Prenses masalındaki cadıya kadar uzanır. Ayrıca, Antik Yunan ve Roma’da bolluk bereket simgesi elmanın çiçekleri kadınsı güzelliğin de sembolüdür.

Her ne kadar “elmayı soy da ye” denilse de ben C vitamini deposu kabuğuyla birlikte sevenlerdenim. Elmayı alırken sertliğine dikkat edin ve koklayın. Taze ve kaliteli bir elmanın aroması farklıdır.

Ülkemiz elma üretiminde Çin, ABD ve İran’dan sonra 4. sırada yer alıyor. Türkiye’nin de aşağı yukarı her bölgesinde var. Özellikle hangi şehirde yetişir, diye merak ediyorsanız akla gelen ilk isim Amasya. Açıkçası şimdiye kadar ben de böyle düşünüyordum, ancak geçtiğimiz günlerde Elma Festivali nedeniyle gittiğim Niğde’nin bu konuda haksızlığa uğradığını düşündüm. Niğde elma cenneti. Piyasada Amasya olarak bilinen elma cinsinin de yüzde 65’ten fazlası Niğde de yetişiyor ve “Niğde misket elması” diye isimlendiriliyor. Niğde misket elmasının tadı ise iklim, toprak ve rakım özelliklerinden ötürü Amasya elmasından farklı. İçi beyaz, ısırıldığında pembe damarlar çıkan elmanın dışı ise alacalı pembe. En ayırt edici özelliği, bıçakla enine bölündüğünde çekirdeğinde beşgen yıldız şeklinin çıkması. Niğde misket elmasının önemli bir kısmı, 1500 metre rakımda Aladağların eteklerindeki Çamardı ilçesinde yetişiyor. Türkiye’nin elma üretiminde önemli bir paya sahip olan Niğde’de Granny Smith, Red chief, Golden, Fuji, Gala, Pink lady, Scarlet spur, Super chief, Jeromin gibi 20 çeşit elma üretiliyor.

Bu kadar özelliği olmasına karşın, Niğde misket elmasının coğrafi işareti yok. Belediye Başkanı Emrah Özdemir’den aldığım haber ise sevindirici. Niğde Ticaret Borsası, coğrafi işaret başvurusunda bulunmuş

Gastronomi turizminde rotaların önemi herkesçe malum. Niğde’nin öncülüğünde oluşturulan Elma Kültür Yolu rotası son günlerin en dikkat çeken destinasyonlarından. Proje fikrini geliştiren ise 3. kuşak elma yetiştiricisi bir ailenin kızı olan Niğde Turizm ve Gastronomi Profesyonelleri Derneği Başkanı Bahar Şahin Öke. TÜRSAB’ın da desteğiyle hayata geçen Elma Kültür Yolu destinasyonu, Türkiye’de elma üretimin en çok yapıldığı Isparta, Karaman, Niğde illerini kapsıyor. Bu şehirlerin elma potansiyelleri ile kültür, gastronomi ve tarihi değerlerini birleştirerek farklı bir deneyim sunmak için oluşturulmuş.

Sadece özgün elma çeşitliliğiyle değil, mutfak zenginliğiyle de derin bir gastronomi kimliğine sahip Niğde, öyle anlaşılıyor ki, tanıtım çalışmalarıyla önemli bir eksikliğini giderecek.

Elmalı tariflerimiz Niğde mutfağıyla ilgili araştırmaları olan şef Ayvaz Akbacak’dan.

Elmalı Kalamar söğüşlü şalgamlı kısır

MALZEMESİ:

* 1 adet kalamar

* 100 g kısırlık bulgur

* 1 fincan acılı şalgam suyu

* 1 adet taze soğan

* 1 yaprak marul

* 1 demet maydanoz

* 4-5 yaprak taze nane

* 1 tatlı kaşığı nar ekşisi

* 1 çorba kaşığı zeytinyağı

* 1 tatlı kaşığı biber salçası

* 1 adet domates

* 1 adet elma

YAPILIŞI: Bulguru bir kaba alın, şalgam suyuna biraz kaynar su ekleyip bulgura ilave edin ve şişmesi için ağzını kapatıp bekleyin. Suyunu çekip şişen bulgura domatesi rendeleyin. Zeytinyağı, nar ekşisi, baharatlar ve bütün malzemeleri ince doğrayıp ekleyin ve güzelce karıştırın. Bir tavada kalamarınızı suyla haşlayın, yapılan kısırı bir kalıp kullanarak tabağınıza alın, üzerine haşlanmış ve tatlandırılmış kalamarı kesip servis edin.

 Elmalı soğan dolması

MALZEMESİ:

* 4 adet kuru soğan

* 250 g pirinç

* 2 adet elma

* 1 tatlı kaşığı kuş üzümü

* 1 tatlı kaşığı dolmalık fıstık

* 1 tatlı kaşığı tarçın

* 1 çay kaşığı yenibahar

* 1 demet dereotu

* 1 demet taze nane

* 1 demet maydanoz

* 4 çorba kaşığı zeytinyağı

* 1 tutam toz şeker ile tuz

YAPILIŞI: Soğanların uç ve sap kısımlarını kesip 5 dakika haşlayın ve yavaşça katmanları boru şeklinde çıkarın. Orta kısımları doğrayın, zeytinyağında kavurun, fıstıkları ekleyin, ıslanmış pirinci baharatları ekleyip kavurun. Bir su bardağı su ekleyip çektirin. Maydanoz, dereotu, nane ve ince doğranmış elmayı ilave edip karıştırın. Soğanların içine doldurup fırınlayın soğuk servis edin.