En doğru okulu seçmek için ipuçları

Okul kayıtlarının hızlandığı şu günlerde, “Çocuğum için en doğru okul hangisi?” gibi pek çok soru zihnimizi meşgul eder. İlk kriter çocuğun ilkokula hazır olup olmadığı ikinci kriter de çocuğun ne tür bir okula uygun olduğudur

Kızımın yuvaya başladığı günler, ebeveynlik serüvenimin en zor zamanlarıydı. Saatlerce, günlerce okul kapısında beklememe rağmen, çok ağlıyor ve gitmek istemiyordu. Farkında ve anlayışlı eğitimciler ve terapi destek süreçleriyle o zorlu günleri geride bıraktık. Çocuğu okula başlama çağındaki her ailede zorlanmalar yaşanır. Okul seçimi kolay bir karar değil. “Çocuğum için en doğru okul hangisi?” gibi pek çok soru zihnimizi meşgul eder. Her ebeveynin beklentisi farklı. Her çocuk farklı! İki yıl uzaktan eğitime sebep olan salgın da okuldan ve eğitimden beklentilerimizi değiştirdi. Yeni eğitim döneminde çocuğu okul öncesi ya da ilkokul 1. sınıfa başlayacak anne babaların akıllarındaki soru işaretlerini gidermek için uzmanlarla konuştum.

Her çocuğun hızına uygun oryantasyon

Okul seçerken nelere dikkat edilmeli?

Okulun kurucusu alandan biri mi? Psikolog, çocuk gelişimci, okul öncesi öğretmeni ya da PDR mezunu olması önemlidir. Öğretmen kadrosu önemlidir. Öğretmenlerin deneyimli olması, sık sık hizmet içi eğitim almaları önem taşır. Okulun uyguladığı oryantasyon süreci çok önemlidir. Okul her çocuğun kendi hızı ve akışına uygun oryantasyon süreci planlıyor mu bu çok kıymetli. İlkokul tercihlerinde ise ilk kriter çocuğun ilkokula hazır olup olmadığı ikinci kriter de çocuğun ne tür bir okula uygun olduğudur. Örneğin kalabalığı pek sevmeyen, içe dönük, sakin yapıdaki çocuklar kampüs şeklindeki büyük okullarda kendilerini güvende hissetmeyebilirler. 6 yaşa kadar aile içinde kural ve sınırların daha esnek olduğu, anaokulunda da bu anlamda tolere edilen çocuklar disiplinin yüksek olduğu bir okulda uyum zorlukları yaşayabilir.

Bir okulda aranması gereken temel özellikler neler olmalı?

Kaç yıllık bir okul, sınıf mevcudu ne kadar, öğretmenlerin yaş ortalaması nedir, etkinlikler ve dersler hep sınıfta mı yapılıyor, açık alan etkinliklerine ne kadar zaman ayrılıyor, rehberlik servisi var mı, aileler ile rutin görüşmeler yapılıyor mu, günlük ödev miktarı ne kadar gibi kriterlere bakılmalı.

Pandemi sonrası okuldan beklentiler de değişti. Bu anlamda velilere önerileriniz neler olur?

Kreş ve anaokulu seçerken en önemli konu, okulun uyguladığı uyum süreci programıdır. Pandemide izole bir hayat yaşayan çocukların iletişim ve etkileşim deneyimleri azaldı. Bu çocukları bir anda 15-20 kişilik kreş ve anaokulu sınıflarına başlatmak yerine, öncelikle 5-6 çocuğun olduğu oyun evleri ile sürece başlayabilirler. İlkokul için de; pandemi nedeniyle hiç okul öncesi eğitimi alamayan çocuklar oldu. Bu çocuklar ilk deneyimi ilkokulda yaşadıklarında 40 dakikalık dersin onlara fazla geldiğini, öğretmen otoritesini kabul etmede ve arkadaş ilişkilerinde zorlandıklarını gözlemledik. Bu nedenle ilkokul öncesinde en az 1 yıl okul öncesi eğitim çok kıymetli. Ayrıca ilkokula başlayacak çocuklara okul olgunluğu değerlendirmesi ve göz muayenesinin yapılması da çok önemli.

“Duygu yansıtmaları önemli”

Okula başlama döneminde çocuk, sosyal çevrenin içinde var olma ve kabul görme ihtiyacındadır. Bazı çocuklar, akademik alanda kendi güçlü yanlarını belli etmeye çalışırken, bazıları sosyal alanda kurdukları arkadaşlıklar ve o arkadaşlığın içindeki rolleri ile belirginleşmeye çalışırlar.

Okul seçiminde, en değerli nokta, çocuğun bireysel farklılıklarını ve ihtiyaçlarını göz önünde bulunduran, bu özelliklerin çocuğun yaşamına olumlu bir deneyim olarak kazandırılmasını destekleyen, çocuğun sosyal yaşamda var olmaya çalıştığı alanını keşfeden eğitimcilerle bir arada olabilmektir. Ebeveyn-öğretmen-çocuk üçlüsünün, okulda yaşanan zorlu anlarda ilişki kurabildiği, ihtiyaçların konuşulabildiği ve üzerine düşünüp birlikte çözüm üretildiği bir ortam olması kıymetlidir.

Pandemi sürecinde, okul öncesi dönemine henüz başlamamış olan çocuklar, sosyal ilişki bağlarına uzak bir dönem geçirdiler. Ertelenen kreş etkinlikleri, ebeveyn-çocuk oyun grupları, küçük yaş grubunun bir araya gelip, okul öncesi için “hazırlık” niteliğindeki rolünü ertelemiş oldu. Bu nedenle pandemi sonrası dönemde okul öncesine başlayacak olan çocuklara sosyal ipuçlarının anlatılması ve duygu yansıtmalarının yapılması gerekli.

Pandeminin bir diğer etkisi ise ilkokula başlayacak olan çocukların dünyasında gözlemlendi. Aileler, çocuklarının ev içerisindeki öğrenme ortamını da detaylı gözlemleme, becerileri fark etme ve dönüştürme imkânı buldular. Ebeveynlerin pandemi sürecinde edindikleri bu değerli gözlemlerle birlikte çocuğun “eğitim” dünyasına yaklaşmaları çocuğun gelişimini destekler.