Zeynep Aktaş

2023 yılının yükselen yıldızı altın oldu. Altın yüzde 82,68 oranında değer kazanırken dolar yüzde 57,90 arttı. Altın ilgi görmeye devam edecek. Euro ise yüzde 63,39 yükseldi. Yılı 7.470 puandan kapatan BIST 100 Endeksi yüzde 35,60 değer kazandı. 2024 yılında ise beklentiler seçim öncesi mevduat, seçim sonrası borsanın öne çıkması yönünde

Piyasalar geride kalan 2023 yılına seçim belirsizliğiyle başlarken Şubat 2023’te yaşanan deprem, bölgede kendisini ağır bir şekilde hissettirdi. Milletvekili ve Cumhurbaşkanı seçimi sonrasındaysa borsada ralli yaşandı. Ekonomide rasyonelite adımları borsaya olumlu yansıdı. Devamında faizlerin borsaya alternatif oluşturmaya başlaması, Filistin-İsrail çatışması ile birlikte borsada satış daha fazla ağırlık bulurken yüksek enflasyon nedeniyle dolar ve altında değerlenme yaşandı. 

Dolar 2023 yılına 18,71 TL’den başlarken yüzde 57,90 artışla yılın son gününde 29,54 TL seviyelerinde işlem gördü. Euro 20,03’den başladığı yılı 32,72’den tamamladı. Yüzde 63,39 oranında yükseldi. BIST

Uluslararası yatırımcıların Türk borsasına ilgisi sürüyor. Üst üste 7 haftadır alım yapan yabancılar bu dönemde 1.8 milyar dolarlık hisse aldı. Borsada yüzde 27.4’e gerileyen yabancı payı şimdilerde yüzde 38’e yükseldi.

Yabancı yatırımcılar, Türkiye hisse senedi piyasasında üst üste yedi haftadır alıcı konumunda bulunuyorlar. Bu süreçte, hisse senetlerine net 1.8 milyar dolarlık giriş kaydedildi. Söz konusu hareketlenme aynı zamanda yabancı yatırımcının piyasaya yönelik ilgisinin de göstergesi niteliğinde. Yabancı yatırımcı girişi likiditeyi artırırken ekonomiye yönelik güvenin de oluşmaya başladığı şeklinde değerlendirilmeli. Bu noktada sürekliliği ve vadesi ilginin gücünü gösterecektir. Spekülatif amaçlı gelenlerin piyasada kalma süresi 90 gün ile bir yıl arası değişkenlik gösterebiliyor. Böyle olsa da devamının gelmesi çıkan fonların yerinin dolmasına imkân verirken piyasanın da zarar görmesine mani olabiliyor. 

Yabancı payı yüzde 38 

Türkiye’nin henüz yatırım

Sektörel bazda banka hisseleri pozitif yönde ayrıştı. BIST Banka Endeksi, bir haftada yüzde 9, yılbaşından bu yana yüzde 87 yükseldi.

Son bir haftalık sektör performanslarına göre, Bankacılık Endeksi (XBANK), diğer sektör endekslerine göre belirgin bir şekilde pozitif ayrışıyor. Bankacılık Endeksi bir haftada yüzde 9 oranında yükseldi. Ancak bu pozitif ayrışma sadece son haftada değil, 2023’ün ilk gününden bu yana da devam ediyor. Bankacılık Endeksi’nin yılbaşından bu yana değer artışı yüzde 87 oldu.

Bununla birlikte 2023 yılbaşından bu yana da XBANK Endeksi’nin birçok sektör endeksinden çok daha iyi performans gösterdiği dikkat çekmekte. Yılbaşından bu yana Sigorta Sektör Endeksi’nin yüzde 149 yükseldiği ve Bankacılık Sektör Endeksi’ne göre yüzde 33 daha iyi bir performans göstererek öne çıktığı gözlenmekte. Madencilik, tekstil, elektrik, kâğıt, metal ana sektörlerinin de 2023 yılbaşından bu yana Bankacılık Endeksi’ne göre belirgin bir şekilde negatif ayrıştıkları dikkat

Yeni yıla hazırlandığımız şu günlerde piyasalarda temkinli iyimserlik hâkim. 2024’te nakdi güçlü şirketlerin daha fazla öne çıkması bekleniyor.

Piyasalar için temkinli iyimserliğin olduğu bir dönemdeyiz. Konuştuğum reel sektördeki finans yöneticileri 2024’e dair yerel ve küresel bazda riskleri dile getiriyor. Hemen her sene yıla başlamadan önce birçok olumsuz beklentiler dillendirilse de şirketler dinamik yapıları ve değişen koşullara gösterdikleri uyumla birlikte olumsuzlukların üstesinden gelmeyi başarıyor. Önümüzdeki yıl için de reel sektördeki birçok firma için benzer bir durumun gözlenecektir. 

Peki, finansçıların gündeminde neler var: Risk yönetimi, iş stratejileri, inovasyon, sürdürülebilirlik ve kriz planları. Ancak en çok gelecek tahmini yaptıkları senaryolar üzerinde duruyorlar. 

2024 yılının diğer önemli temaları arasında şunlar yer alıyor: Yapay Zeka (AI) ve ulusal güvenlik, yenilenebilir enerji, yarı iletkenler, altyapı ve tedarik zinciri gibi politika

Yılın son ayına girerken hem yılı değerlendirmek hem de 2024 öngörülerini almak üzere Sabancı Holding Finans Grup Başkanı Orhun Köstem ile bir araya geldik. Sabancı Topluluğu ileriye dönük oldukça ciddi bir yatırım ve dönüşüm içerisinde. Grup, özellikle enerji alanında büyümeyi merkezine koymuş görünüyor. Orhun Köstem, yatırımların yüzde 75’inin yeni ekonomi olarak tanımladıkları üç alana yönelttiklerini söylüyor. Bu kapsamda yeni yatırım harcamalarının yüzde 55’i enerji ve iklim teknolojilerine, yüzde 38’i ileri malzeme teknolojilerine ve yüzde 7’si dijital teknolojiler alanına yöneltilmekte. Yeni ekonominin Sabancı Topluluğu içindeki yüzde 6 olan satış payının yüzde 13’e çıkarılması hedefleniyor. Köstem, “Yani burada, kendi içinde 2 kattan daha fazla bir büyüme söz konusu. Aynı zamanda gelirlerimiz de artarken, burada hızlı bir etki yaratmaya çalışıyoruz” diyor.

Hissedar getirisi

Orhun Köstem, hissedar getirisinin

Yılın 11 ayında hisse senedi fonları ve gram altın en fazla kazandıran enstrüman oldu. Hisse fonları ortalama yüzde 74,57 getiri sağladı. Yabancı hisse senedi fonları öne çıktı. Gram altın ise yüzde 73,54 yükseldi.

Yılın son ayına girerken geride kalan 11 aylık getiriler de netleşti. En fazla kazandıranlar hisse senedi fonları oldu. Hisse senedi fonları ortalama yüzde 74,57 oranında prim yaptı. Gram altındaki değer artışı da yüzde 73,54 oranında gerçekleşti.

En yüksek getiriler yabancı teknoloji hisse senedi fonlarında oluştu. Yapı Kredi Portföy Yabancı Teknoloji Sektörü Hisse Senedi Fonu ve Ak Portföy Yeni Teknolojiler Yabancı Hisse Senedi Fonu yatırımcısına yüzde 100’ün üzerinde getiri sağladı.

Kazandıran hisse fonlar

Global Menkul Değerler Portföy Birinci Hisse Senedi Fonu, İstanbul Portföy Üçüncü Hisse Senedi Fonu, Neo Portföy Birinci Hisse Senedi (TL) Fonu yüzde 100’ün üzerinde kazandırdı. Toplam 13 hisse senedi fonu yüzde 80’in üzerinde getiri sağladı. Aynı dönemde BIST 100 Endeksi’nin yükselişi

Sanayicilerle gerçekleştirdiği buluşmada “135 milyar dolar rezervimiz var, çok şükür” diyen Hafize Gaye Erkan, bir kur hedeflerinin olmadığını dile getirirken, dezenflasyon sürecinin hızlanmasını beklediğini vurguladı.

Merkez Bankası Başkanı Dr. Hafize Gaye Erkan, İSO Meslek Komiteleri Ortak Toplantısı’na katıldı. Ekonomi ve sanayi ile ilgili güncel konuların ele alındığı toplantı sonrasında basına kapalı olarak sanayicilerin sorularını yanıtlayan Başkan Erkan, soruları tek tek cevapladı.

Toplantı sonrası konuştuğum sanayicilerden aldığım izlenimleri sizlerle paylaşacağım.

Merkez Bankası Başkanı Gaye Erkan, sanayicilerin sorularını yanıtladı. “Dezenflasyon patikasına geçmek zorundayız. Bu dönemi atlatmamız gerekiyor.” söylemi herkesin kulaklarında kalmış görünüyor. İletişim dili oldukça etkili olan Gaye Erkan’a yönelik katılımcılardan olumlu izlenimler gözlenirken ekonomideki seyirle ilgili beklentiler de ümit verici olarak nitelendirildi.

Sözleriyle güven verdi

Zarif ve dikkatli şekilde her soruyu tek tek dinleyen Erkan, sorular sırasında notlar aldı.

Ekonomide son dönemde uygulanan politikalarla birlikte TL varlıkların öne çıktığı yeni bir dönem başladı. Risk primindeki düşüş de sürüyor. Şimdi sıra yabancı sermaye girişlerinde. 2024 yılının ilk aylarında yurt dışından gelecek bir kredi not artışı haberi; yabancı yatırımcıların ilgisini artıracak. Gözler ekonomi yönetimine çevrildi.

“Yabancı satış yapıyor” ifadesi, 2018’den bu yana finans çevrelerinde en sık duyduğumuz tabir oldu. Son beş yılda yabancı yatırımcıların Türkiye piyasalarında fırsat buldukça gerçekleştirdiği satışlar, piyasanın dengesini belirgin bir şekilde etkileyerek yatırım ortamının dinamiklerini şekillendirdi.

İlk güçlü satışın yaşandığı 2018’de kur atağıyla birlikte yabancılar 1,8 milyar dolarlık satış yaptı. Sonraki yıl nispeten satış eğilimi azaltsa da 583 milyon dolarlık bir satış gözlendi. Pandeminin tüm dünyada etkisini hissettirdiği 2020’de 4,5 milyar dolar satış gerçekleşti. 2021 ve 2022’de devam eden satışlar içinde bulunduğumuz 2023 yılında da sürdü. Yabancılar