Zeynep Aktaş

Türkiye’nin kredi risk primi 348’e geriledi. Risk priminde düşüş, döviz kurlarında sınırlı marjlardaki hareket TL varlıklara ilgiyi yükseltiyor.

Piyasalarda kısa bir soluklanma sonrası yeniden hareketlenme gözleniyor. Ekim ayını 7.300-8.500 aralığında geçiren BIST 100 Endeksi, kasım ayında yeni bir satış dalgasıyla 7.297’ye kadar indi. Ancak sonrasında toparlanma yaşandı. Yılbaşından bu yana endeks yüzde 42,55 oranında yükseliş kaydetse de 8.500’leri aşamadı. Eylül ayından bu yana belli bir bant içerisinde hareket devam ediyor. Belirsizliklerin artmasıyla daha güvenli limanlara ve bekleyişe çekilen yatırımcılar şimdi yeniden rotasını riskli varlıklara çeviriyor.

Önemli bir barometre

Borsa finansal varlık hareketlerini gösteren önemli bir gösterge özelliğine sahip bulunuyor. Borsadaki 100 hissenin ortalama hareketlerini yansıtan BIST 100 Endeksi ise genel seyri yansıtması açısından piyasa aktörleri tarafından yakından takip ediliyor. Hisse senetlerinin genel seyrinde gözlenen dalgalanmalarda birçok faktör etkili olabilmekte.

BIS

Borsa İstanbul’da işlem gören şirketler üçüncü çeyrekte kârlarını yüzde 75 artırarak 444 milyar TL’ye çıkardı. İlk 9 ayda şirketlerin kârı 877 milyar TL oldu.

Borsada işlem gören şirketler 2023 yılı 9 aylık sonuçlarını açıkladı. Finansal sonuçlar yatırımcılar için şirketin gelişim seyrini izleme açısından oldukça önemli. Kâr değişimleri, şirketlerin piyasa dalgalanmalarına ve ekonomik zorluklara karşı dayanıklılığını ölçen önemli bir gösterge. Sektörlerdeki trendlerin görülmesini sağlar.

Yılın üçüncü çeyreğinde kâr bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 75 artış göstererek 254 milyar TL’den 444 milyar TL’ye yükseldi.

9 aylık dönemde ise şirketlerin kârı yüzde 53.2 artış katdetti. Aynı dönemde enflasyon ise yüzde 61.5 oldu.

İşte kâr rekortmenleri

En yüksek kârı açıklayan şirketler içerisinde bir holding, bir havayolu ve bir banka yer aldı. 2023 yılının 9 aylık döneminde en

Piyasalarda jeopolitik riskler, enflasyon ve merkez bankalarının yeni adımlarına bağlı olarak trendler değişiyor. Yurt içerisinde volatilite artarken yatırımcılar getirisi yüksek alanlara yönelerek kazançlarını korumaya çalışıyor

Piyasalarda mevcut trendler değişirken daha zorlu bir sürece işaret ediyor. Borsada hisse ve sektör seçimi öne çıkarken, fonlarda tema seçimi daha fazla ağırlık buluyor. Gerek enflasyonist koşullar gerekse kredilerdeki sıkışıklık yatırımcıların yeni dönemde seçici olmaya yöneltiyor.

Haftanın son günü BIST 100 Endeksi 7.705 seviyesinden kapanış yaptı. Dolar kuru 28,41 TL, euro 30,48 TL ve gösterge faiz yüzde 37,60 seviyelerinde bulunuyor. Altının onsu ise 1.992 dolar.

Ekonomide olumsuzlukların üst üste yığıldığı bir süreçten geçiliyor. Çevremizde jeopolitik riskler azalmak bir yana her defasında daha da artıyor. Bununla birlikte piyasalar da her defasında yeni koşullara adapte olmayı başarıyor. Koşullar ise yatırımcılar için hem zorlayıcı hem de stratejik düşünmeyi gerektiriyor.
Borsada BIST 100 Endeksi

Borsa bir haftada yüzde 7.4 geriledi. Hisselerinde yüzde 20’ye yakın değer kayıpları yaşandı. Gerilimler sürmekle birlikte bilanço sezonunun başlaması şirket bazlı çıkışları öne çıkaracak.

Borsa İstanbul’da yatırımcı sayısında artış sürüyor. 8 milyona varan yatırımcı sayısına rağmen gerek İsrail-Filistin çatışması gerekse faizlerdeki artış beklentisi ve buna ilave olarak bu hafta gerçekleştirilen TL bazındaki en büyük halka arz, piyasadan nakit çıkışına yol açarken aynı zamanda piyasaları gerilim hattında tuttu. Yaşanan düşüşte İsrail’in Filistin’e yönelik ablukası ve bombardımanları belirleyici oldu. Çatışmaların büyümesi ve hatta bölgenin geneline yayılma kaygısı güven marjını yüksek tutan yatırımcıların satış ağırlıklı işlemlere yönelmesine yol açtı. Hafta boyunca gerilimin tonu azalmak bir tarafa daha da yükseldi. Bu belirsizliği taşımak istemeyen yatırımcılar daha sert satış işlemlerine geçerken borsa endeksi haftayı yüzde 7.43 değer kaybı ile kapattı.

Karlılıklar artıyor

Yaşanan belirsizlik

Borsada halka arz motivasyonuyla yatırımcı sayısı 8 milyona ulaştı. Hisse almayanlar hisse fonlara yöneldi. Bu kapsamdaki yatırım enstrümanlarında ciddi hareketlilik var.

Para piyasaları oldukça hareketli bir dönem yaşıyor. Enflasyon yüksek ve birikim sahipleri ellerindekinin erimesini istemiyor. Alternatif getiri arayışında. Bu çaba birikim sahiplerinin para piyasalarında bulunan farklı finansal enstrümanlar aracılığıyla reel getiri elde etmeye yöneltiyor. Sermaye piyasalarının likit olması ise en önemli avantaj.

Piyasaya yönelen yatırımcı sayısındaki artış da arayışın adeta aynası gibi. Yılın başında 656 bin olan hisse senedi fonlarındaki katılımcı sayısı, 13 Ekim itibarıyla 1 milyon 47 bin kişiye yükseldi. Bu sayı 391 bin yeni katılımcının piyasaya gelmesi anlamına gelirken artış oranı yüzde 59’u aşıyor.

Paranın park ettiği yer

Fon katılımcısındaki artış sadece hisse fonlarla sınırlı değil. Para piyasası fonlarındaki katılımcı sayısında da ciddi bir artış var. Para piyasası fonlarındaki katılımcı sayısındaki artış 404 bini buldu. Artış yılbaşından bu yana yüzde 20,9’a denk geliyor. Ancak bu

Borsada yatırımcı sayısı 10 milyona koşuyor. Borsada işlem gören şirket sayısı 600’e yaklaştı. Eylül ve ağustosta toplam 13 şirket halka arz oldu. Tab Gıda, halka arz işlemlerinin tamamlanmasının ardından 6.8 milyar ile lira cinsinden en büyük halka arz unvanına sahip olacak.

Adeta bir kartopu gibi büyüyen halka arzlar bireysel yatırımcı sayısını giderek daha fazla artırıyor. Borsada yatırımcı sayısı 8 milyona dayandı. Eylül sonu  verilerine göre 7 milyon 784 bin yatırımcı sayısına ulaşıldı. Borsada toplam 522 şirket işlem görüyor ve 80 şirket daha halka arz için sıra bekliyor. Ağustosta 7, eylülde 6 şirket halka arz oldu. Ekim ayında ise şimdiden sayı 6’yı buldu. Ekim ayında sayının 7’yi geçeceği şimdiden belli. Halka arzlar artarak devam ediyor. Yatırımcı sayısında 10 binler şirket sayısının da 600’lü seviyelere yöneldiği büyüyen bir piyasa söz konusu.

Halka arzların ilgi görmesinin en büyük nedeni yüksek getiriler. İlk işlem gördükleri seviyelere göre bakıldığında Tarkim Bitki Koruma, ilk işlem gördüğü

Seçim sonrası uygulanan sıkı para politikası liranın yeniden yabancı yatırımcının radarına girmesini sağladı. Son yayınlanan raporlarda TL varlıklar öne çıkıyor.

Son dönemde yayınlanan raporlar TL varlıkları işaret ediyor. Türk ekonomisine dair yapılan analizler hem iç hem de dış yatırımcılar için büyük bir ilgi odağı haline geldi. Özellikle JPMorgan’ın son raporu, Türk Lirası’nın rekabetçiliği ve devalüasyon konusuna vurgu yapıyor. JPMorgan 5 Ekim’de yayınladığı raporda Türk Lirası’nın yeterince ucuz ve rekabetçi olduğunu belirtirken daha fazla devalüasyona gerek olmadığı değerlendirmesinde bulundu. Kurum, yetkililerin rekabetçilik kaygısından ziyade enflasyonla mücadele sürecine destek olmak için daha fazla rezerv kaybetmeden liranın istikrarına öncelik verileceği düşüncesinde oldukları değerlendirmesini paylaştı. 

Faiz artış beklentisi 

Öte yandan Morgan Stanley yayımladığı Türkiye raporunda yeni ekonomi yönetiminin makroekonomik istikrara karşı algıyı ve beklentileri iyileştirdiğini ancak zorlukların

Borsada ve yatırım fonlarında ihracatçı şirketlere yatırım kazandırıyor. Yüzde 50’nin üzerinde ihracat gerçekleştiren 12 şirket yılbaşından bu yana ortalama yüzde 60 kazandırdı. Hisse bazında getiriler ise yüzde 737’ye kadar çıktı.

Yatırım dünyası her dönemde fırsatlar sunar ve bazen bu fırsatlar oldukça çarpıcıdır. İhracatçı şirketlere yatırım da içerisinde bulunduğumuz dönemde dikkat çeken getirilerin oluşmasını sağladı.
İhracatçı şirketler, döviz geliri elde ederler. Bu da lira bazında kazançlarını artırır. Ayrıca, uluslararası pazarlarda faaliyet gösterdikleri için Türkiye’deki ekonomik dalgalanmalardan daha az etkilenirler.

Yatırım fonlarının rolü

Yatırım fonları, yatırımcıların çeşitlendirilmiş bir portföy üzerinden ihracatçı şirketlere yatırım yapmalarını sağlıyor. Bu fonlar, yatırımcılara kolayca büyüme potansiyeline sahip sektörlere erişim sağlıyor. Özellikle son dönemde ihracatçı şirketlere yatırım yapan fonların getirisi yüzde 67 olarak kaydedildi. Yatırımcılar, bu