Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı


Ekonomik krizin etkilerinin azalması ve küreselleşmenin her sektörü ciddi ölçüde etkilemesi, önümüzdeki dönemde tüm sektörlerde büyük bir rekabet yaşanmasına neden olacak. Ham madde fiyatlarındaki yükselme, hâlâ krizle savaşan ülkelerin varlığı, gelişmekte olan ülkelerin büyümelerinde görülecek yavaşlama, olası siyasi dengesizlikler ve halkların demokrasi yolundaki başkaldırılarının sürmesi, yeni belirsizliklerle birlikte yeni fırsatları da önümüze seriyor.

Kimya-uçak-otomobil sektörlerinde rekabet
Yeni doğalgaz kaynaklarının bulunması ve özellikle etilen bazlı plastiklerin bu kaynaktan üretilmeye başlanması, kimya sanayisinin kârlılığını ciddi bir biçimde etkiledi. Bu sektörde, üretim, stoklama ve pazarlama konusunda maliyetleri düşürebilen şirketler ayakta kalacaklar.
Uçak sanayindeki Boeing-Airbus ikili monopolü, Çin (Comac), Rusya (United Aircraft) ve Kanada(Bombardier) kökenli nispeten ucuz üretim yapabilen yeni şirketler yüzünden sarsılmaya başladı. Özellikle geniş gövdeli ve çok yolcu taşıyabilen uçakların üretiminde, yeni şirketlerle eskilerin rekabeti yaşanıyor. Boeing ve Airbus uçaklarındaki teslimat süresinin uzunluğu piyasaya yeni giren şirketleri umutlandırıyor. Ancak, bu sektörde yenilik ve icatlar önem taşıyor.
Otomobil satışları, son iki yıldır artsa ve 12.5 milyon adede ulaşsa da, hâlâ 2000 yılındaki 17.3 milyon adet seviyesine ulaşamadı. Bu sektörde, piyasanın istediği yeni modelleri üreten ve yaratıcı teknolojiyi kullanan üreticiler kazanacak. Talep-üretim dengesini koruyabilen üretici kârını arttıracak.

Bankacılık ve teknoloji sektörlerinde rekabet
Teknolojik ürünlerin tek başına bir anlam ifade ettiği dönem geride kalıyor. Teknolojik ürünlerin zincirleme üretim süreçlerini destekler biçiminde kullanılması süreci başlıyor. Güvenlik ve güvenilirlik esas olmak kaydıyla, üreten, satan ve tüketeni bir araya getiren; kendi içinde piyasa oluşturabilen teknolojik yenilikler para kazanacak.
Bankacılıkta kâr marjı yüksek fakat sayısı az işlemlerin yerini, kâr marjı düşük fakat sayısı fazla işlemler almaya başladı. Bankalar, banka dışı kurumların ve telekomünikasyon şirketlerinin rekabet sahasına giriyor. Teknolojik ürünler piyasaya sürebilen ama bu konuda güncel gelir gider analizi yapabilen, diğerlerine göre ilave hizmetler sunabilen ve diğer sektörlerle birlikte çalışma olanaklarını bulan bankalar kazanacak.

İlaç sektöründe durum
Dünya devlerinin yarış halinde bulunduğu ilaç sanayinde, tehlike çanları çalıyor. Çok talep gören ilaçlarla ilgili patentlerin koruma süreleri biterken, piyasaya talebi yüksek olacak yeni ilaçlar sürülemedi. Bu durumda, eşdeğer ilaç üretiminde büyük rekabet yaşanacağı anlaşılıyor. Öte yandan, özellikle gelişmekte olan ülkelerin aldığı fiyatlama, geri ödeme ve dağıtım tedbirleri, son 10 yıl içinde büyük araştırmacı, üretici ve satıcı firmaların gelirlerinde % 11 civarında azalmaya yol açtı. Tek çıkış yolu, araştırma ve geliştirme çalışmalarının büyütülmesi ile yeni ve büyük talep görecek ilaçların piyasaya sürülmesinde. Ecza depolarının aradan çıkarılması ve telefon eczaneciliği gibi maliyet azaltıcı tedbirler alınması da gündemde.