Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı


Batum, Türkiye’nin ilk başkonsolosluk açtığı şehir. Şimdiki Kafkasya sınırımızın çizildiği Kars anlaşması sonrası, burası Acaristan Özerk Cumhuriyeti oldu. Acaristan Cumhurbaşkanı, seçimle gelen Gürcistan Cumhurbaşkanı(şimdiki, Mikheil Saakashvili) tarafından Acar Meclisine önerilip, halk oyu ile seçilmiş Acar Meclisi tarafından atanıyor. Acar Özerk Cumhuriyeti’nin mali bağımsızlığı ve bütçesi var; ama dış ilişkilerden, savunmaya kadar birçok konudaki karar, Gürcistan Hükümeti’ne ait.
Gürcistan’ın nüfusu 4,5 milyon. Bu nüfusun yaklaşık 1,5 milyonu Gürcistan dışında çalışıyor. Ülkenin en uzun nehri, bizde çıkıp orada denize dökülen Çoruh nehri. Ülkede, yazıldığı gibi okunan Gürcüce, 5. yüzyıldan beri konuşuluyor. Hıristiyanlık ve İslam resmi dinler. Örneğin, Batum’da cami de, sinagog da, kilise de var. “Batum”, eski Yunancada “derin cennet” anlamına geliyor. Burada, o denli güzel bir iklim var ki, geçmişte 200 yaşına kadar yaşayan kişiler olduğu söyleniyor.
Acar Özerk Bölgesi Başbakanı Levent Bey ile kurdurduğu şarap üretim tesisinde öğle yemeği yedik. Genç, dinamik, yabancı dil konuşan, ne yaptığını bilen, çok ileri görüşlü bir kişi. Özerk Cumhuriyet’te, Tiflis Hükümeti’nin de desteğini alarak, önceki komünist rejime kıyasla, gece gündüz kadar ciddi fark yaratan yenilikler yapmış.

Batum mutlaka görülmeli
Nüfusu sadece 170 bin kişi olan Batum şehrinde, 8 müze, sürekli temsiller yapan bir sirk, üniversite, büyük bir kütüphane ile görülmeye değer bir opera ve tiyatro sarayı var. Batum’a halen nüfusunun 10 katı turist geliyor.
Şehir, bizde olsa yaşatılmayacak sanat eserleri ile dolu. “Ali ve Nino’nun Aşkı” adı verilen dönerken birbirinin içine girip yekvücut olan iki vücutlu heykel bunlardan birisi. Heykeller, Gürcistan ve Azerbaycan’ın dostluğunu temsil ediyor. Alfabe Kulesi, 130 metre yükseklikte, şehri yukardan seyredebileceğiniz döner bir lokanta. 1908’de faaliyete geçen Devlet Müzesi’nde, 25 milyar yıllık bir ağaç fosili teşhir ediliyor.
Batum Havalimanı, Türkiye’ye de hizmet veriyor. Uçaktan inen ve Türkiye’ye gidecek olan yolcular ayrı bir otobüse alınıp Hopa’ya gidebiliyorlar. Gürcistan’a pasaportsuz(sadece nüfus cüzdanı ile) girilebiliyor.

Çarmıklı ailesi damgasını vurmuş
“Çarmıklı” soyadı, Batum’da ciddi bir referans haline gelmiş. Çarmıklı Ailesi’nin Batum’da Shereton Oteli’nden tutun, rezidanslara kadar bir çok yatırımı var. Oğuz Çarmıklı, burada Beria(Stalin’i vurmuştu)’nın yaşadığı tarihi evi de restore etmiş. İşte, bu ev görülmeye değer. Zaten, bütün bu hizmetlerinden dolayı da Batum’da büyük bir caddeye “Nurettin Çarmıklı” adı verilmiş.
Oğuz Çarmıklı, Arhavi’de çocukluğunu geçirirken, Batum civarından geldiği bilinen ve her gece denizi tarayan büyük bir projektör ışığı görürmüş. Bu ışık, onlara her gece komünist Rusya’nın varlığını hatırlatırmış. Oğuz Bey, Batum’a geldiğinde bu projektörü bulmuş ve satın alıp, Otel’in havuzunun bahçesine koydurmuş.
Batum, Dubai’nin ilk yıllarını anımsatıyor. Ama, hem şehircilik anlayışı hem uygarlık hem de iklim bakımından Dubai’den çok önde.