Enflasyon düşünce gelir yönetimi kolaylaşıyor

Aşağıdaki tabloda, Maliye Bakanlığı’nın Genel Bütçe vergi gelirleri tahsilat artışı ile enflasyon artışının karşılaştırılması var. Bu tablodan da görüldüğü gibi, yüksek enflasyon aynı oranda vergi gelirlerini arttırmıyor. Oysa, enflasyonun düştüğü dönemlerde, vergi gelirleri enflasyon oranının üzerinde artabiliyor.
Tablodan elde edilen sonuç çok önemli. Çünkü, devletlerin harcamalarının en önemli bölümünü vergi gelirleri oluşturur. Vergi toplayamayan devlet, harcama yapabilmek için merkez bankası kaynaklarına başvurup, karşılıksız para bastırmak zorunda kalır. Oysa, 4-5 yılda bir seçimle karşılaşan siyasi yönetimler, harcama ve yatırım yapmak durumundalar. Yani, özellikle demokratik sistemlerde yüksek enflasyon bir kısır döngü. Yüksek enflasyon ise, hükümetleri daha yüksek bir enflasyon zorunluluğu ile karşılaştırıyor. Süre gelen yüksek enflasyonlar da belirsizlik ve istikrarsızlık ortamı yaratıyor; ülkeye güven ve sermaye girişi azalıyor. Kim ne derse desin, mevcut hükümetin bu konuda göz ardı edilemez bir başarısı oldu.

Bu tablodan, enflasyon düştükçe toplanan verginin oransal olarak arttığını görüyoruz. Tablo, enflasyon rakamı olarak Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE)’yi almış. Düşük enflasyon sayesinde, bütçenin faiz dışı fazla vermesi ve bu fazlanın gittikçe büyümesi de sağlandı.
Vergi hangi kalemlerden?
2011 Yılında, Gelir, Kurumlar ve Katma Değer Vergilerinin Genel Bütçe Vergi Gelirleri içindeki payları (Bin TL olarak) ve bunların vergi gelirleri içindeki oranları (yüzde olarak) aşağıdaki tablodaki gibi oldu:

Görüldüğü gibi, en yüksek tutarda ve oranda vergiyi, Katma Değer Vergisi (KDV) sayesinde toplayabiliyoruz. Bu KDV tutarının içinde petrolden ve gazdan alınan vergiler de var. İşte, bunun için hükümetler vergi gelirlerini arttırmak istedikleri zaman petrole zam yapıyorlar. Pahalı petrol ise, enflasyonist baskı oluşturuyor; sanayicimizin ve ihracatçımızın yabancı şirketlerle olan rekabetini azaltıyor; gelir dağılımımızı bozuyor.
Gelişmiş ülkelerde ise, Kurumlar Vergisi toplanan vergiler arasında başı çekiyor. Katma Değer Vergileri ise genelde, yerel yönetimler tarafından alınıyor.
Bu tablo bize “vergi reformu” yapılmasının gereğini bir kez daha vurguluyor.