Sosyal Medyanın ticari hayatımızdaki önemi ve alternatifleri nelerdir?
Sosyal Medya hepimizin dilinde; Günlük 5 saatlik ortalama kullanımı ile elimizde ve vazgeçilmezimiz oldu. Klasik ticaret sosyal medya kanallarına taşınırken sosyal medyanın içinden doğan ticaretler oluştu. Örnek olarak "Influencer" veya "YouTuber" olmak sosyal mecraların oluşumundan gelen yeni çağın mesleklerine dönüştü.
Mind Factory Sosyal Medya Ajansın genel müdürü, 20 yıldır bu sektörde uluslararası ticaret yapan ve bilişim uzmanı olarak "Neden web sitesi sahibi olmalıyız" ile "Sosyal Medyadaki Yüzümüz" kitapların yazarı Ahmet Ataner Şapçı ile sosyal medya ve ticaret hakkında bir söyleşi gerçekleştirdik.
Sosyal Medya ticaretin gelişimini nasıl görüyorsunuz?
Herşeyden önce ülkemizde son yıllarda bu denli gelişim yaşanmasına çok mutluyum. Sektöre 20 yıl önce doğduğum ve büyüdüğüm Almanya'da başladım. 2003'de Türkiye'de ilk şirketimi kurduğumda "bir gün gelecek herkes web sitesi sahibi olacak" diyordum. 2010 yılında kadar ama bunu anlatmak çok zor oldu. Bugün geldiğimiz nokta bunu aşıp üstüne birçok şey kattı tabi ki.
Sizce bu gelişimi tetikleyen ne oldu?
Büyük telekomünikasyon şirketleri ve bankalar geliştikçe (örnek olarak akıllı telefonların elimize düşmesi ile birlikte) insanların internet kullanımı arttı. Son yıllarda da sosyal medya iletişim sayfaları ve özellikle sipariş uygulamaları bunun büyümesini daha da hızlandırdı. Günümüzde yaşanan covid-19 pandemiyi de katarak ne kadar önemli olabileceğini ve vazgeçilmez olup gelecekte hayal edemediğimiz bir hal alacağının habercisidir bence.
Peki günümüzde sosyal medya olmasa ne olur sizce?
Aslında en önemli soru ve sorun da bu. İçinde bulunduğumuz bu teknoloji dünyasında tükettiğimiz hizmetler ve bazen bilinçsizce kullandığımız ve kendimizi yasladığımız sayfalar bir gün olmasa birileri için büyük sorun oluşur. Son kullanıcı açısından bir süre öfke sonra da alternatif arayış oluşurken tüm ticaretini sadece bir sosyal medya sitesine bağlamış olan iflas bayrağını çekebilir.
Peki alternatifi nedir? Sosyal medya sayfaların dışında ne yapılmalıdır?
Unutulmamalı ki her sosyal medya sitesi, ismi ne olursa olsun, bir gün gelir ve parlayan yıldızı söner. Bugün için Amazon kurucusu Jeff Bezos bile kendi şirketi için toplamda en fazla 30 yıl başarılı olma sonrasında düşüş öngörmüştür. Bahsettiğimiz şirket şuan dünya çapında en başarılı şirketlerin ilk beşi arasındadır. Sosyal medya sitelerini bir araç olarak görmemiz gerekiyor. Ben verdiğim eğitimlerde hep derim ki "Web siteniz eviniz, arsanız kendi tapunuz olup sosyal medya sayfalarınız kiracı olduğunuz plaza katı veya rezidans olarak görün."
O zaman web sitesi mi öneriyorsunuz? Sosyal medya varken gerekli mi?
Kesinlikle gerekli. Bugün için sosyal medya sayfaları herhangi bir nedenle kapanabilir, yasaklanabilir veya kısıtlanabilir. Öyle olmasa da kendi web siteniz müşterinizin gözünde sizi profesyonel kılar. Bir seyyar satıcı değil dükkan sahibi yapar. Ciddiye alınırsınız. Web sitesi sizi ulaşılabilir yapar. Sosyal medyada günlük geçici akışlarda kaybolmaması gereken ve sizin duruşunuzu her zaman sergileyebilecek bir alandır kendi web siteniz. Ayrıca kendi sosyal medya sitenizi bile kurmanız mümkün. Başarılı şekilde Influencer olup veya YoutTuber olduktan sonra kendi kitlenizi kendi sitenize çekmeyi başarabilirsiniz. Biraz yatırım yaparak çok daha fazlasını kazanmanız mümkün olur.
Sosyal medya sayfaların yasaklanabilir olması hakkında ne düşünüyorsunuz ?
Taraftarı olmasam da bu uygulamaların kanunlara aykırı davranışların bu sosyal medya sayfaları tarafından kontrol edilmediği ve gereğinde işlem yapılmadığı taktirde toplumsal değerleri korumak için bir alternatif kalmıyor. Bugün için bir hakaret içeren mesaj olabilir yarın pedofil veya ırkçı davranış. Her ne yasaya aykırı ise kesinlikle bir şekilde kontrol edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Kısıtlama veya yasaklama yerine sosyal medya siteleri ile anlaşmaya varmak ve bu tarz davranışların engellemesini sağlamak doğru çözüm olur. Mark Zuckerberg Facebook sayfası ile bu tarz çalışmaları aktif şekilde yapıyor örnek olarak.
Netflix de gündeme düştü; O da bir sosyal medya sitesi midir?
Netflix konusunda farklı bir konu var sanırım. Şirketin Ülkemizde vergi ödeyip ödemediği söz konusu olduğunu düşünüyorum, ki bu konuda bilgim yok. ancak genel olarak Sosyal Medya “Sosyal Ağlar veya sosyal birliklerden” oluşan, karşılıklı bilgi, fikir, tecrübe ve etiklerin paylaşılabildiği internet topluluklarından bahsetmekte. Kullanıcı hem yayıncı hem tüketici olarak yer alabildiği bir Internet sahası.
Ne tür Sosyal medya siteleri vardır o zaman?
Sosyal medya siteleri üçe ayrılır. İletişim Siteleri; Bunlar blog sayfaları örnek: Blogger, Microblog Siteleri örnek: Twitter ve Sosyal Ağlar örnek: Facebook gibi sitelerdir. Bu sayfalarda bir profil oluşturarak İnsanların bilgi paylaşıp başkaları tarafından bu bilgilerin veya kişilerin takip edilebildiği, beğeni toplayıp paylaşıla bilinen içerikler içerir.
ikinci sosyal medya site türleri işbirliği siteleridir. Örnek olarak Wikipedi (Internet ansiklopedisi) Onedio.com (sosyal medya’da habercilik) Neredekal.com (konaklama yorumları) Bir veya birçok konuda bilgi paylaşımı yapılan, birlikte içeriği düzenlenen ve böylece büyümesini sağlayan içerik siteleri. Kullanıcıları paylaşımları ile başka kullanıcılara bilgi ve paylaşımda bulunabilirler. Örnek olarak Türkiye’de kurulan onedio.com sitesinde kullanıcılar haberler yazabiliyor ve bunu diğer kullanıcılar ile paylaşarak yine paylaşılmasını sağlıyor. Haberler bir kuruluştan değil, tüm kullanıcılardan yazılabilir şekilde düzenlenip sosyal habercilik yaratılmıştır.
Ve Multimedya Siteleri vardır. Bular örnek olarak Instagram (resim/video paylaşımı) Flickr (resim paylaşımı) Youtube (video paylaşımı) olabilir. Özellikle Multimedya içeriklerini depolayıp, başkaları tarafından izlenmesi, dinlenmesi veya görüntülenmesini sağlayan siteler. Youtube sitesi sayesinde birçok kişi Müzik Videoları çekerek (amatörce de olsalar) birilerinin dikkatini çekip büyük takipçi kitlelerine ulaşmışlar ve Plak şirketlerinden teklifler alarak dünya çapında üne kavuşmuşlardır. (Örnek: Justin Bieber).
Netflix ise bir "Video on Demand" (Talep üzerine izleme) yapısıdır. Kısacası bir şirket kuruluş tarafından sunulan içerikleri istediğiniz an istediğiniz zaman ulaşabileceğiniz ve bunun için örnek bir abonelik ücreti ödediğiniz yapıdır. Netflix bu durumda bilinen bir sosyal medya sitesi değildir.
Değerli Ahmet Ataner SAPÇI’ya bu güzel söyleşi için teşekkür ederim.
Ümit ÜNKER
TEDi Eğitim Danışmanlık
Kurucu – Genel Müdür
