Değerli okurlarım merhaba, ulusal ve uluslararası birçok markaya verdiğim eğitimlerimde en çok ilgi gören bölümlerden biri de ‘’Zamanın Yönetimi’’ konusu. Bu konuda binlerce içerik bulabileceğinize eminim ancak sizlerle her yerde bulamayacağınıza emin olduğum ‘’Dijital İletişimde Psikolojik Zaman Yönetimi’’ ni paylaşmak istiyorum.
Bu önemli konuyu sizinle 2 noktada inceleyeceğiz
- Dijital İletişimde Zaman Çeşitleri
- Dijital İletişimde Psikolojik Zaman konuları
Yapılan bir deneyde, bazı öğretim görevlilerine, konuşma yapmaları için başka bir binaya gitmeleri gerektiği söylendi. Bazılarına oraya gitmeden önce bol vakitleri olduğu, diğerlerine ise geç kaldıkları, hatta insanların daha şimdiden onları beklemeye başladığı söylendi. Diğer binaya giderken, yolda, yerde yatan, paçavralar içinde darmadağınık görünümlü bir insanla karşılaştılar. Daha vakitleri olduğu söylenen konuşmacıların çoğu yardım etmek için durdu. Ancak, geç kaldıkları söylenenlerin çoğu, yerde yatan adamın yanından geçti gitti. İronik bir biçimde (ve kazara değil), öğretim görevlilerinin, “Yardımseverin Kısa Hikayesi” hakkında bir konuşma yapmaları bekleniyordu!
Bundan çıkarılacak sonuç, insanların sahip olduklarını düşündükleri zamandan dolayı farklı davranmalarıdır. Acele edenler sadece geleceği düşünüyorlardı. Aşikar olan gecikmelerine odaklandılar ve bu nedenle yardım etmek için durmadılar. Tam tersine, fazladan vakti olanlar şimdiki zamana daha fazla odaklandılar ve yardım etmek için durdular.
Psikolojik zaman, gerçek zaman dışında algıladığımız zamandır. Zaman keyifliyken hızlı, kederli ve mutsuzken çok yavaş geçer. Bunun nedeni algılarımızdır. Dijitalde iletişimde de yüz yüze iletişimde de bu gerçekleşir. Yüz yüze iletişimin dışında dijitalde iletişimde zaman çok daha baskındır. Çünkü farklı ortamlar ve uzakta olmak, uzun süre parlak ekranlı bilgisayara ya da telefona bakmak ve sabit durmak bizi yormaya başlar. Yoruldukça algılanan gerçek zaman yerini psikolojik zamana bırakır ki özellikle ‘’Remote Detailing’’ de yapılan sunumların en fazla 5 dakika içerisinde gerçekleştirilmesi ya da en fazla 5 dakika monolog (tek kişinin konuşması) şeklinde gerçekleştirilmesi psikolojik zamanı yönetme açısından önemlidir. Yetişkinlerin algıları her 3 dakikada bir kopar bu nedenle algıların sizde kalmasını sağlamak ve zamanın çok uzadığının hissedilmesini engellemek için kısa, anlaşılabilir ve akılda kalıcı sunumlar yapmamız gerekir. En iyi yöntemlerden biri diyalog kurabilmek için planlanmış aralıklarda sorular sorarak karşı tarafı konunun içine dahil etmektir.
Yardımsever deneyinin bulgularına dayanarak, iki araştırmacı Philip Zimbardo ve John Boyd, zaman psikolojisi üzerine bir çalışma yürüttüler. Çalışmaları, farklı zaman perspektiflerini sınıflandırıyordu. Zimbardo ve Boyd’a göre, altı tane zaman perspektifi vardır ve insanlar özellikle bunlardan bir tanesine doğru meyleder ve bazılarına kıyasla diğerlerine daha fazla yönelir.
Bunlar;
- Pozitif Geçmiş
- Negatif Geçmiş
- Hedonistik Şimdiki Zaman
- Kaderci Şimdiki Zaman
- Gelecek
- Uzak Gelecek
Kısaca bunların ne olduğuna gelin hep birlikte bakalım.
Pozitif Geçmiş:
“Olumlu geçmişe” doğru daha çok meyleden insanlar geçmişi keyifle hatırlar. Hatıralarını zihinlerinde tekrar tekrar canlandırarak geçmişi aktif bir şekilde hatırlamaya çalışırlar. Sıcak, duygusal, arkadaş canlısı ve yüksek özgüvene sahip olma eğilimi gösterirler. Kural olarak, neredeyse hiçbir zaman endişeli ya da depresif olmaz, agresif olmaya yatkınlık göstermezler. Müziği, eski filmleri, aile toplantılarını, toplanmaları ve grup kutlamalarını çok severler. Genellikle, onlar için sembolik değere sahip, geçmişten gelen objeleri saklarlar.
Negatif geçmiş:
Bir başka zaman perspektifi türü de “negatif geçmiş“tir. Bu bakış açısına daha fazla yönelimi olanlar için geçmişin bir kıymeti yoktur. Onun kötü deneyimlerinden kurtulmaya çalışır, bunu da kimseye tavsiye etmezler. Genellikle çok fazla arkadaşları yoktur; geriye kalan az sayıda kişi ise onları, mutsuz, depresif, endişeli ve oldukça utangaç olarak tanımlar. Bazen kontrolü kaybedecek kadar sinirlenebilir, işi, sık sık, bir şeyleri kırıp dökmeye varacak kadar ileri götürürler. Genelde egzersiz ya da eğlenceli bir şey yapmazlar. Ayrıca dürtülerini kontrol etmekte zorluk yaşar, bu nedenle de bahislere katılırlar.
Hedonistik Şimdiki Zaman:
Bu perspektife eğilimi olan bir birey, genellikle, daha yaratıcıdır ve çok sayıda arkadaşı vardır. Oldukça enerjik ve maceraperest kişilerdir. Bir partiye gittiklerinde, en çok göze çarpan ve herkesi güldüren kişi onlar olur. Partinin nabzı ve ruhunu oluştururlar. Hayat ilkeleri “Seversen eğer, yap”tır.
Bu nedenle, genellikle bir işte çok uzun süre kalamazlar. İleri derecede dürtüsel hareket ederler. Ayrıca ekstrem ve tehlikeli sporları çok severler.
Kaderci şimdiki zaman:
“Kaderci şimdiki zaman” kategorisine girme eğiliminde olan insanlar genellikle güven eksikliği yaşar. Bu da onları depresif ve endişeli hale getirebilir. Etraflarına her zaman tepeden bakarlar ve pek hayat dolu oldukları söylenemez. Bu hayattaki sloganları “ne olacaksa, o olacaktır” diye özetlenebilir. Kaderlerinin hali hazırda kararlaştırıldığına ve yaptıkları hiçbir şeyin bunu değiştirmeyeceğine inanırlar.
Gelecek:
Bazı insanlar daha çok “geleceğe” yöneliktir. Olaylara gerçekçi yaklaşır ve genellikle anlık faydaları ve gelecekteki maliyetleri üzerine uzun uzadıya kafa yorarlar. Ufuktaki daha büyük bir ödül için anlık bir hazzı reddedebilirler. Bu insanların çok sayıda tanıdığı vardır, ancak çok fazla arkadaşları yoktur. Sonuçlar hakkında oldukça endişe duyar, bu yüzden değişiklik, sürpriz ya da heyecandan çok fazla hoşlanmazlar. Her zaman her şeyi planlar ve çok sayıda liste hazırlarlar. Kural olarak saat takar ve hayatlarını iki kere kontrol ederek yaşarlar. İhtiyatlı bireyler olarak öne çıkar ve gereksiz risklerden kaçınırlar.
Uzak Gelecek:
“Uzak geleceğe” odaklananlar genellikle bir dine derinlemesine bağlılık duyarlar. Bu insanlar ölümden sonra hayata inanır, düzenli olarak dini törenlere gider ve inançları doğrultusunda özel olarak ya da halk içerisinde dua ederler. Genellikle dürtüleri üzerinde kontrol sahibidirler. Agresif değildirler ve eylemlerinin sonuçları hakkında endişe duyarlar.
Siz hangi zaman perspektifine sahipsiniz?
Karşınızdaki kişilerin zaman yönelimlerini anladığınızda çok daha başarılı sunumlar ve görüşmeler gerçekleştirebilirsiniz. Zaman yönelimleri insanların algıladıkları psikolojik zamanları dışında olaylara karşı tutumlarını da belirler. Bu nedenle özellikle dijitalde iletişimde yönelimleri anlamak son derece kritik öneme sahiptir.
Ümit ÜNKER
Education 2.0 Uluslararası ‘’Eğitimde Üstün Liderlik Onur Ödülü’’
Kıdemli Eğitmen ve Yazar
TEDi Eğitim ve Danışmanlık