Ukrayna’nın ‘özel’ başarısının sırrı

Ukrayna rüyası kâbusa dönen Putin’i en çok öfkelendiren nokta istihbarat anlamında duvara toslamak olmalı. Çünkü Sovyet gizli servisi KGB’nin eski bir ajanı olan Putin’in şimdilerde emrindeki Rus istihbarat birimleri süreci yönetemedi. Daha doğrusu, ABD gizli servisi CIA ve İngiliz gizli servisi MI6 karşısında çuvalladı. Mesela Putin, Ukrayna’nın direnme kararlılığı, imkân ve kabiliyetinden bihaberken, Rusya’nın nereden saldıracağı, hangi bölgelerden ve askerle gireceği, ilk hedefin nereler olacağına ilişkin günler öncesinden CIA’nın ayrıntılı raporları yayımlandı. Moskova’nın saldırı planı da genel hatlarıyla önceden duyurulan bu plana göre gerçekleşti. İngiliz Genelkurmay Başkanlığı İstihbaratı da saat saat, sahaya ilişkin bilgi, harita paylaştı. Gerek askeri gerek siyasi açıdan CIA ve MI6 Kremlin’in beynini okudular yani. Hâlâ da öyle. Dolayısıyla, bugün Ukrayra’nın dünyanın en güçlü ordularından denilen Rusya karşısındaki başarısından söz ediliyorsa bunda başta CIA ve MI6 olmak üzere Batı’nın istihbarat desteği ve üstünlüğünün payı ön planda. Zira istihbaratçılara göre, Ukrayna gizli servisinin Rus gizli servisini alt etmesi zor. Batı’dan ciddi istihbarat desteği gelmeden bu başarı, böyle bir tablo ortaya çıkmaz. Tabii aynı durum Ukrayna’ya verilen modern silahların kullanımı, özellikle kritik hedefleri vurma anlamında da geçerli. Nasılını ve niyesini uzmanlık alanı psikolojik harp ve istihbarat olan emekli Albay Coşkun Başbuğ anlatıyor:

“CIA sahada çok iyi oynadı, sadece istihbarat desteği değil, Ukrayna’nın mevcut pozisyonunu çok iyi sakladılar. Tabii sadece istihbarat değil, bütün o Silahlı Kuvvetler bazında uyguladığı teknoloji geri kalmış, demode Rusya’nın. Mesela ordusunun yüzde 75’e yakınının envanter yaşı 25 üstü; Moskova gemisi batırıldı, 40 yaşında. Vurulan araçlar hep 30-40 senelik. Dolayısıyla, Rusya’da teknoloji çok geri. CIA da ABD de bu konuda çok ileri, aradaki o farkı sahada kullandılar ve iyi kamufle ettiler Ukrayna’nın pozisyonunu artı ağı da iyi kurmuşlar. Rusya uyudu, ikmal kanalları, kimin nerede eğitim aldığı, hangi silahın, hangi teçhizatın, kime, nerede teslim edileceği, nereden gönderileceği… Bunlarla ilgili hiçbir istihbarat çıkmadı. Çıkmayınca da Rusya böyle duvara tosladı.”

Ukrayna istihbaratı yetmez yani?

“Yok, yetmez, onların istihbarat servisi 10 yıllık bir mevzu zaten. Burada esas istihbaratı sağlayan İngiltere, ABD özellikle. Onlar çok besledi. Batan geminin koordinatlarını falan hep onlar verdi. Sahadaki savaştaki bütün uydu görüntüleri, istihbari bilgiler, yer değişmeler hepsi ABD ve İngiltere tarafından servis edildi Ukrayna’ya.”

Rusya’nın uydu imkânı yok mu?

“Var da… Teknoloji olarak çok geriler artı sahadaki durumu okuyamadılar. Yani sırf istihbari bilgi almanda yetmiyor. Orada daha yeni karargâh saldırıya uğradı ve Putin’in git başında dur diye gönderdiği Gerasimov da vuruldu biliyorsunuz, teyit edilmedi ama ben doğru olduğuna inanıyorum. Yani Genelkurmay sınıfta kaldı, istihbarat sınıfta kaldı. FSB keza aynı şekilde. Bu hezimet boşuna çıkmadı ortalığa.”

Ukrayna’nın başarısında aldığı istihbarat desteği kadar, başta ABD olmak üzere Batı ülkelerinden gelen silah ve mühimmat yardımının da etkili olduğunu belirten Başbuğ, “Hatta şu da var” diyerek devam ediyor:

“Bu silahlar geliyor, veriliyor ama bunların haftalar, aylar süren ciddi bir altyapısı, eğitimi olması lazım. Bunların eğitimi ne zaman verildi, bu silahlar ne zaman teslim edildi, bunlar belli değil. Yani Ukraynalılar da beyaz kolluk, omuzunda modern bir silah, günümüzün silahını görüyoruz, bunu da çok iyi kullanıyorlar ama elbisenin içindeki Ukraynalı mı, onu göremiyoruz. Her şey olabilir. Gelen yabancı paralı askerler diye bilgi çıktı ama ABD’nin Özel Kuvvet askerleri de Ukrayna adına orada savaşıyor olabilir. Zaten Zelenskiy’i koruyan da Amerikalılar. Sahada ABD’nin çok sayıda Özel Kuvvet askeri var. Özellikle kritik yerlerde direkt savaşın içindeler ama tabii ortada değiller, kimlik, vs. olarak hiçbir şey yok da bunlar bilfiil sahadalar, o teknoloji kullandırma adına. Yani istihbarat onlardan, sahadaki kritik elemanlar onlardan… Rusya’ya da yediği şamar kaldı.”

Yabancı savaşçı konusu da kamuflaj adına taktik miydi?

“Elbette taktik ama şu var yabancı savaşçıyı iki sınıfa ayırmak lazım. Bir harbiden çapulcu sürüsü var; bir de harbiden profesyoneller var. Öne sürülen çapulcu sürüsü, araya serpiştirilen de profesyoneller. Niye? Çünkü dünyada şu anda bu konuda bir boşluk var. Kanun yok, kitap yok, yakaladığın an hesap soramıyorsun. Mesela özel güvenlik şirketi benzer yapıyı kuruyor, ABD adına gidiyor, savaşıyor. Arka planda ABD veriyor parayı, yakalanırsa da ‘Benimle alakası yok, şirket’ diyor. Ölürse de kamuoyunda bir tepki olmuyor, ‘Bana ne, şirketin adamı ölmüş’ diyor. Yani her türlü pis işi bunlara yaptırıyorsun, yabancı şirket deyip geçiyorsun.”

Kritik hedefleri noktalayan ve vuranlar ABD Özel Kuvvet askeri olabilir yani?

“Olabilir değil, öyle. Herkes kabullendi, paralı asker deyip geçiyor. Yoksa Moskova gemisini batırmak Ukrayna’nın haddini aşan işler. Ukrayna 2014’ten sonra farklı kimliğe büründü deniliyor ama 7-8 yılda böyle bir ordu yetişmesi zor.”

Özetle, Rus ordusu Ukrayna’ya göre çok daha güçlü ve donanımlı. Ama Batı’nın desteği ile savaşma azim ve iradelerine bakıldığında ise Ukrayna açık ara önde. Çünkü biri vatanını savunuyor, diğeri ise işgalci.