Şükrü Andaç

Her kriz bir fırsattır, diyerek; piyasaların çöktüğü dönemlerde, doğru zamanlama ile yaptığı yatırımları kısa süre sonra katlamayı başaran ABD’li milyarder Warren Buffett’ın (90) Kovid-19 karşısında yapacağı hareketi tüm dünya merakla bekliyor...

Bu cümle, 25 Mart 2020 tarihli Korona Notları’nın 8’inci yazısında yer aldı. Ve aradan 45 gün geçti.

Yaşlı kurt Buffett, şirketi Berkshire Hathaway’in yılda bir düzenlediği, doğduğu yer olan Omaha’daki genel kurul toplantısında ortaya çıktı. 

Bu toplantı her yıl geleneksel olarak düzenlenir ve yatırım dünyası için o kadar önemlidir ki; bu yüzden “Kapitalistlerin Woodstock”u olarak adlandırılır.

***

Gelelim Woodstock’un faydalarına!

Buffett, piyasaların çöküşüyle; ilk üç ayda 50 milyar dolar zarar yazdı. Ama aynı dönemde ilginç bir şey daha yaşandı.

Dile kolay, tam 70 yıl.

Milliyet’in bu önemli yaşını kutlarken; efsane Genel Yayın Yönetmenimiz Abdi İpekçi’yi ve gazetemizle özdeşleşmiş yazarımız, ağabeyimiz Hasan Pulur’u anmak isterim.
Sözü Büyük Usta’ya bırakmadan önce, müsaadenizle kısaca anlatayım.

“Deli mi, yoksa acaba dahi mi” derken, gerçekten de içindeki deli yan baskın çıktı. Elon Musk’tan bahsediyorum. Amerika’yı kasıp kavuran elektrikli otomobil Tesla’nın kurucusu, uzay araçlarıyla Mars fatihi.

Koronavirüsle ilgili çıkan farklı seslere, Elon Musk, geçen gün, bambaşka bir bakış açısıyla katıldı.

Salgının yayılmasına karşı önlem olarak uygulanan, ekonomilerin kapatılması ve insanların sokağa çıkmasının engellenmesine ünlü işadamı, Trumpvari bir tavırla, Tweet’ler yoluyla isyan etti. Evden çıkma kararının devletlerin değil, insanların kendilerinin alabileceği bir karar olduğunu savunan Musk; sokağa çıkanlara uygulanan yasal işlemleri faşist bir uygulama olarak gördüğünü söyledi.

Cep elefonuna bankadan (özel) bir mesaj; “İhtiyaç duyduğunuzda 50.000 TL’ye kadar “anında” kredi. Evinizden çıkmadan “anında” krediye 7/24 başvurabilirsiniz. Krediniz onaylandığında “anında” hesabınıza geçecektir. Sağlıklı günler dileriz.”

Teknoloji güzel şey.

Oturduğun yerden her şeyi ayağına getiriyor, hem de “anında”.

Hiç yorulmak yok, krediyi bile hesabına yatırıyorlar. Gece gündüz farketmiyor, 7/24 hazır para.

Ekonomilerin bel kemiği “esnaf”, tüm dünya için çok değerli. Sadece yaptıkları iş ile değil, mahalleye kattığı sosyal renkle öne çıkan; bakkalı, berberi, lokantası, kasabı, terzisi, kahvecisi gerçekten çok önemli.

Türkiye çok krizler gördü.

Kimini ağır, kimini hafif tahribatla atlattı. Ama hiçbir zaman pes etmedi, hep ayağa kalkmasını bildi.

Çalışma azmi, dayanışma kültürü ve aza kanaat etme geleneği, kriz günlerinde hep ülkemizin en güçlü yanları oldu.

Koronavirüs salgını da buna benzer. Elbette yeni, farklı bir kriz türü. Unutmayalım sadece bizi değil dünyayı kasıp kavuruyor. Tahribat hesabı daha yapılamıyor. Ama inanın ülkemiz bu krizi de aşmayı başaracak. Yeter ki, yaşadıklarımızdan ders almayı bilelim.

Esnaf denilince, berberler özel bir yere sahip. Mesele sadece saç traşı değil; kimi zaman dertleşmek, eşi dostu görmek, şakalaşmak için gidenimiz çoktur. O 45 dakikada; siyaseti, futbolu, sosyal yaşamı, bahse konu olur.

Dün, İstanbul’da mesleğin emektar berberlerden Yedikule

Korona salgını hepimize bir şeyler öğretti.

Bu kötülüklerin bitmesinin ardından çıkartacağımız dersler olacak.

İş yapışımızda, hayata bakışımızda, yaşantımızda, seyahat ve tatillerimizde çok önemli değişiklikler olması muhtemel.

Yaşananlar bizler için yeni olsa da, dünya için pek öyle değil.

İnsanlar tarih boyunca salgınlardan etkilenmiş. Her seferinde de birtakım değişiklikler yapmaya çalışmış.

Kovid-19 virüsü ile ilgili Bill Gates notlarına devam ediyoruz.

2. Dünya Savaşı’nda teknolojinin kullanılması savaşın bitişini hızlandırmıştı. Radar, torpido ve şifre çözücü teknolojiler buna örnek. Aynı durum koronavirüs salgını için de geçerli. Tedavi, aşı, test, temas takibi ve ülke ekonomilerinin yeniden açılması için gelişmiş, ileri teknolojilere ve inovasyona ihtiyaç var. Yoksa asla normale dönemeyiz.

Geçmişte yaşanan 2. Dünya Savaşı anne ve babalarımızın hayatını etkilemişti. Bu modern virüs salgını da bizim hayatımızı etkileyecek. Bu dönemi yaşayan hiç kimse unutamayacak. Tüm dünya olarak özellikle dar gelirli insanlar için endişelenmeliyiz. Hayat normale dönerken, ekonomiler tekrar açılırken, eşitsizliğin daha da kötü hale gelmesinin önüne geçilmeli.

Aşı bulunduğunda iş bitmiyor. Acil olarak bu projeler için para bulunmalı. Şu anda bu işlere harcanacak milyarlarca dolar, gelecekte kaybedilecek trilyonlarca doları kurtarabilir. Fakat şu anda ülkelerin bir araya gelip nasıl kaynak

Dünyanın en zengin üç isminden biri olan Bill Gates, 100 milyar dolarlık servete sahip. Melinda ile evli ve üç çocukları var. Kızları Jennifer 23, Phoebe 17; oğlu Rory ise 20 yaşında. Bill Gates 1955, eşi Melinda 1964 doğumlu. Ve önlerinde uzun bir zaman var. Ama gün gelecek bu büyük servet çocuklara kalacak.

Gelecekte nereye ulaşır bilinmez ama Bill Gates’in şu anki serveti bile kalacak olsa, üç çocuğa, eşit payla, 33.3’er milyar dolar para düşecek.

Herkesin hayali, tam Amerikan Rüyası...

Gelin görün ki, durum pek böyle değil. Durumu anlatayım.