Sobe Model, "müteahhitlere işi bitirdikten bir yıl sonra ödeme yapılması" olarak özetlenebilir.AKP iktidarının en büyük yatırımı olan Karadeniz Sahil Yolu'nun toplam proje bedeli 6 milyar 543 milyon YTL'nin, 3 milyar 551 milyon YTL'si AKP döneminde ödendi. 542 kilometrelik yolu yapan 19 müteahhidin toplam alacağı 850 milyon YTL'de kaldı. Samsun'dan Sarp Sınır Kapısı'na kadar uzanan ve projenin başladığı 1987'den beri geride 12 hükümet bırakan Karadeniz Sahil Yolu'nun, AKP'nin 4.5 yıllık iktidarı döneminde fiziki olarak yüzde 60'ının, finansman olarak yüzde 65'inin tamamlanmasını, Başbakan Tayyip Erdoğan, "Karadeniz modeli finansman" uygulamasına bağladı. AKP'nin en büyük yatırım projesi de olan Karadeniz Sahil Yolu'nu inşa aşamasında 4 kez helikopterle sessizce görmeye geldiğini söyleyen Erdoğan, "Müteahhitlerle gezdik, kimi zaman paralarını alamadıkları için küs gibi durumlar oldu. Ancak ben onlara 'İşi yapacaksınız, paranızı alacaksınız' dedim. Şimdi ödeme sırası bize geldi" dedi. Karadeniz Sahil Yolu'nun Nefise Akçelik Tüneli ağzında düzenlenen törene Samsun'dan konvoy eşliğinde katılan Erdoğan'ı beklemek tahminlerden uzun sürdü. Bu süre içinde müteahhitlerle tören alanında "hesap yaptık"...Uluslararası Müteahhitler Birliği eski başkanı ve Limak İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir'le Nefise Akçelik Tünel inşaatını üstlenen konsorsiyum ortakları, Nurol Yönetim Kurulu Başkan Vekili Oğuz Çarmıklı, Yüksel İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Emin Sazak ve Karadeniz Sahil Yolu projesinin yüklenicilerinden Doğuş İnşaat'ın Yönetim Kurulu Başkanı Gönül Talu tören öncesi sohbette, fikir birliğine zor vardılar. Erdoğan'dan gizli teftiş Özdemir'e, "Karadeniz Sahil Yolu, Türkiye'deki ve dünyadaki otoyolların kilometre maliyetlerine göre yüksek mi oldu?" diye sormamla başladı sohbet. Özdemir, "Türkiye'de otoyolların maliyeti 13-15 milyon dolardır. 542 kilometrenin ortalama maliyeti 7 milyon dolar oldu" diye karşılık verdi.İlk itiraz, "Ortalama otoyol kilometre maliyeti 5.5-5 milyon dolardır" sözleriyle Oğuz Çarmıklı'dan geldi. Talu da Çarmıklı'yı destekledi.Özdemir, "Tünel ve viyadük maliyetleri artırıyor" derken tören alanının kurulduğu 4 kilometrelik tüneli kastederek Çarmıklı'dan bir itiraz daha yükseldi: "Kaç tane tünel ve viyadük var ki?"Ardından Çarmıklı kesin hesabın çıkmasına yardımcı olması için tünel inşaatından sorumlu yöneticisini yanına çağırdı ve öğrendi."27 kilometrelik tünelin kilometre maliyeti 10-11 milyon dolar. Toplam hakediş bedeli ise 300 milyon dolar."Müteahhitler, Bolu Tüneli'yle karşılaştırdılar, "Bolu Tüneli'nin kilometresi 30 milyon dolardı" diyerek en yüksek bedeli belirlemiş oldular!Tünele adı verilen Nefise Akçelik'in, inşaatın yapımı sırasında kanser hastalığından yaşamanı yitiren bir mühendis olduğu da bu arada kayda geçti. Tekfen'den patron ve yönetim yoktu törende, o nedenle Tekfen-Yüksel-Nurol konsorsiyumunun bir bacağı eksik şekilde sohbete devam ediyoruz."Yolun yapımı niye 19 yıl sürdü?"Hep birlikte, "Ödenek ayrılmadı. Son iki yılda işin yüzde 60'ı tamamlandı" diyorlar. "Peki projenin 4.5 milyar dolarlık bedelinin yüzde kaçını AKP döneminde aldınız?""Son iki yılda 2 milyar dolar. 500 milyon dolarlık da devam eden iş var" yanıtını veriyorlar.AKP iktidara geldiği zaman Karadeniz Sahil Yolu'nun maliyetine muhalefet etmiş, dönemin bayındırlık bakanı Zeki Ergezen müteahhitlerden ek indirim istemişti.Özdemir, "Yüzde 20 olan tenzilat oranını yüzde 32'ye çıkardık" diyor.Tören alanı bu arada kalabalıklaşmaya başladı. Kürsünün arkasına hazırlanan ekranda Ankara bürokrasisi, milletvekilleri, müteahhitler, yerel idareciler görüntüleriyle Başbakan beklenmeye başlandı. Mak-Yol, Cengiz, Mapa konsorsiyumu da 77 kilometrelik Çayeli-Ardeşen Hopa yolunu yapmıştı. Mak-Yol Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Adnan Çebi, "Her şeye rağmen yolu açtık. Çok uzun sürdü, döviz ödemeliydi çok yüksek kârlar sağlanmadı" diyor. Erdoğan'ın "Karadeniz Finans Modeli" diyerek özetlediği gelişmeleri aktarıyor Çebi. Hesabın içinden çıkamadılar Müteahhitlerin çevre sorunlarıyla ilgili tek sözleri: "Biz de çevreciyiz. Ancak yol içerden geçseydi, maliyet 4-5 kat artardı." Vurgulanmak istenen, AKP'nin projeye önceki hükümetlerden daha çok sahip çıktığı.Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesine hazırlanan Samsun-Çarşamba Havaalanı'ndan Ordu'ya uzanan yolculuğumuz sırasında gözümüze AKP'lilerin afişleri çarpıyor."Kararınız Kararımızdır"... "Seninleyiz Her Zaman"...Birlikte yol aldığımız AKP'nin reklamcısı Erol Olcak, "Bu seçimin ana teması Türkiye, her partinin 'Türkiye' sloganı öne çıkıyor. Seçimlerde bunu geliştireceğiz" derken yanımızdan geçen AKP otobüslerinde de "Her şey Türkiye için" yazısını görüyoruz. DPT Müsteşarı Ahmet Tıktık'a, müteahhitlerin Karadeniz Sahil Yolu'nun "bir otoyol olmadığını" hatırlattıklarını ve İstanbul'dan Sarp'a, Karadeniz'in içinden otoyol yapılması gerektiğini iddia ettiklerini söylüyorum.Tıktık "Öncelikler var; Şanlıurfa-Habur, Ankara-Samsun, Ankara İzmir-Adana bölünmüş yol inşaatları sürüyor. 15 bin kilometre bölünmüş yoldan 7550 kilometre bitti. Adapazarı-Antalya devam ediyor" bilgilerini veriyor.Ancak törenin sonunda Erdoğan, İstanbul'dan Habur'a kadar uzanacak sahil yolunu müjdeledi! "Karadeniz Sahil Yolu'nu İstanbul 3'üncü Boğaz Köprüsü ile bağlayacağız. Dünyanın en uzun sahil yolunu yapacağız." syilmaz@milliyet.com.tr 3'üncü köprüye bağlanacak
