2010 yılından beri girişim sermayesi destekli bir girişim ekosistemimiz (VC-Backed) olduğundan epey bir yazımda bahsetmiştim, öncesinde ise kendi yağıyla kavrulan bir ekosistemdik. Tekrar hatırlatmak gerekirse girişimler 2010 sonrası tohum yatırım aldılar, büyüdüler, Seri A yatırım aldılar, biraz daha büyüdüler, sonra Seri B, C derken exit’ler başladı, hem yatırımcı hem girişimci koyduklarını kat kat almaya başladılar.
Oyun sektörü ise bu düzenden çok farklı hareket ediyor, son 10 yılda 1 milyon dolar ve üzeri yatırım alan oyun girişimi sayımız sadece 3, evet yanlış duymadınız. Bunlar da Peak, Gram Games ve Dream Games (Genel merkezi Türkiye dışında olanları saymıyorum). Dream Games ve Gram Games’i saymazsak 2015 yılından beri 23 oyun girişimi yatırım almış, toplam aldıkları yatırım ise 2.8 milyon dolar. Yani ortalama 120 bin dolarla oyun dünyasında ayakta kalmaya çalışıyorlar. Peki bu kadar düşük paralara rağmen son 5 yılda neler oldu derseniz yıl sırasına göre Joygame, Panteon, Gram Games, Gripati, Masomo, Peak ve Rollic exit etti. Bir tane unicorn Peak çıktı. Bir tane
Geçtiğimiz Temmuz ayı güzel haberlerle dolu bir ay oldu. Hem güzel exit haberleri aldık hem de güzel yatırımlar oldu. Geçen hafta da yazdığım gibi exit eden Atar Labs, Vivense, Moka gibi girişimlerde yatırımcılarımızın da exit etmesi sevindirici bir gelişme oldu. Bunun dışında Moka’nın bir banka tarafından satın alınması da kurumların satın almaları konusunda güzel bir adım oldu demiştim.
Temmuz ayında yatırım alan ve açıklanan girişimler şunlar : Adapha, Benzin Litre, BirFatura, Clotie, Eatron Technologies, Endless Fairs, Genz Biotech, HubBox, Insid-er, Kadınların Elinden, KolayBi, MeloKnows, mobilexpress ve PackUpp. Bu girişim-lere yapılan yatırımlar direkt veya dolaylı olarak Türkiye’ye giren paraları temsil ediyor. Yani bir girişim yurt dışındaki şirketine yatırım alıp onu sonra buradaki şir-ketin sermayesini artırarak buraya aktarıyorsa onlar da dahil. Henüz resmi açıklama yapılmayanlar bu listede yok, yatırımcısından veya girişimcisinden teyid edemediklerim de yok (Onlar beklemede).
Bu yatırımlarla Türkiye’deki girişimlere yapılan toplam yatırımlar 90 milyon doları geçti. 74 girişim sene
2010-2015 yılını Yatırımcı Destekli Türkiye Girişim Ekosisteminin 1. Dönemi olarak adlandırırsak bu dönemde bir çok yeni girişim sermayesi kuruldu, ilk defa yatırımlar yapıldı, melek ağları kuruldu, akreditasyonlar verildi, melek girişimcilerimizin sayısı arttı. Girişim sermayelerinin 5-6 yıl yatırım yaptığını sonraki 2-3 yıl içinde de ektiklerini biçtiklerini düşünürsek 2015-2020 yılları arası da 1. dönemdeki yatırımcıların ektiklerini biçmeleri açısından hasat dönemi olarak adlandırılabilir. Tabi hasat yaparken bir yandan ikinci fonlarını da kurmaları gerekiyordu ki yavaş yavaş çoğu ikinci fonlarını kurdu, önümüzdeki bir yıl içerisinde de ikinci fonlarını kuranların sayısı artacak.
Hasat ne kadar iyi olursa özellikle girişim sermayesi fonlarına olan güven daha da artacak ve daha kolay veya daha büyük fon kurmaya başlayacaklar, o nedenle yatırımcıların hasatı ekosistemin sağlığı açısından önemli. Peki hasat dönemi nasıl geçiyor derseniz oldukça güzel geçtiğini söyleyebilirim. Sadece Temmuz ayında üç
Pandemi döneminde milyonlarca kişinin ilk düşündüğü konuların başında eğitim sektörü geliyordu. Çocuğu olanlar okulların nasıl devam edeceğini sorguladı, sınava girecekler sınavların durumunu sorguladı, özel ders verenler özel dersleri nasıl alacağını sorguladı, firmalar çalışanların nasıl eğitim alabileceğini sorguladı. İyi kötü bir çok çözüm üretildi ve eğitimler bir şekilde devam etti. Yıllardır her sektör gibi eğitim sektörü de dijitalleşme sürecinden geçiyordu hatta Fatih Projesi gibi projelerle milli hamleler için de adımlar atılıyordu fakat bu pandemi süreci gösterdi ki çok daha fazla adım atılması gerekiyor.
TTGV önderliğinde dün Eğitim Teknolojileri Demo günü yapıldı. Eğitim sektöründeki dijitalleşmeyi hızlandırmaya aday on girişim yatırımcıların, üst düzey eğitim sektörü jürisinin ve sektör öncülerinin karşısına çıktı. Girişimler şu şekilde :
Alya
Öğretmenlerin müfredatta bulunan soyut kavram ve konuları 3D yazıcıda üreterek,
Pandemi döneminde girişim ekosisteminin çok hızlı reaksiyon verdiğini daha önce anlatmıştım. Albaraka Garaj da bu konuda hızlı reaksiyon gösteren programların başında geliyor. Bu hafta 4. Dönem Ön Hızlandırma programına seçilen girişimleri açıklayan Albaraka Garaj ile ilgili gelişmeleri öğrenmek üzere Albaraka Garaj Kurucu Koordinatörü Yakup Sezer’e sizler adına kafamdaki soruları sordum.
S. Ünsal: Pandemi sürecinde Albaraka Garaj olarak hızlandırma ve ön hızlandırmada ne gibi değişiklikler oldu?
Yakup Sezer: Pandemi dönemiyle birlikte devam etmekte olan 3. Dönem program akışımızı online’a taşımak durumunda kaldık. Eskiden yaptığımız fiziki eetup toplantıları için GarajLog programını yaptık. Girişimcilerimizi tanıttığımız Demoday için de 3 2 1 Girişim programlarını yaptık. Programın genel akışında da hızlandırma programımızı tamamen online olarak devam ettirdik. Normalde ön hızlandırma programında tamamen fiziksel oluyordu. Albaraka Garaj’da eğitimlerimizi ve mentor görüşmelerimizi yapıyorduk. Pandemi nedeniyle bu riske girmek istemedik.
Geçtiğimiz salı günü online olarak Türkiye Girişim Ekosistemi 2020 2. Çeyrek etkinliği yapıldı ve girişim ekosistemimize ait güncel rakamlar paylaşıldı. Etkinlikte paylaşılan bilgilerle ilgili notlarım şu şekilde;
Yatırımlar Pandemiye Rağmen %44 Arttı!
2020 ikinci çeyreği pandemiye rağmen hareketli geçti. İkinci çeyrekte 28 girişim 29 milyon dolar yatırım aldı. Bir önceki çeyrek ise 30 girişim 20 milyon dolar yatırım almıştı. Bu da miktar olarak %44’lük bir artış olduğu anlamına geliyor. 2020 yılında yapılan yatırımların %78’i 1 milyon dolar ve altında gerçekleşti.
En Çok Yatırım Sağlık Teknolojilerine!
En çok yatırım alan girişimler Meditopia, Pisano ve Scoutium oldu. Adet olarak da miktar olarak da en çok yatırım ise sağlık teknolojileri girişimlerine oldu. Bunda pandeminin de pozitif etkisi oldu diye değerlendirilebilir.
Her 10 Yatırımın 4’ünde Kurumlar Var!
Kurumların direkt olarak veya kurumsal girişim sermayesi kurarak yaptığı yatırımlar 2020 yılında da hız kesmedi. 2020 yılında yapılan 58 yatırımın 22’sine kurumlar da dahil oldu. Bu turlardaki yatırımlar
Pandemi döneminin en önemli etkilerinden biri etkinlikler oldu. Kişisel olarak en takip ettiğim etkinlikler hızlandırma programlarının demo günleri olduğu için, hızlandırma programları demo günlerini İnternet ortamına nasıl taşıyacaklar merak ediyordum. (Girişimim ile bu tip etkinlikler yaparken, gece gündüz canlı yayın konusunda araştırma yapıp, ilk başlarda oldukça zorlanmıştım)
2017 yılının Mayıs ayında İş Bankası’nın ana sponsorluğunda, Kolektif House bünyesinde başlatılan programın 6. dönemi pandemi dönemine denk geldiği için demo günü de dün online olarak yapıldı. Tanıtım videoları, baştaki konuşmalar oldukça etkiliydi. Bir tek netwotking aracını kullanmayı beceremedim. Genel olarak demo gününü çok başarılı buldum. Girişimleri de kendi anlatımlarıyla aynı şekilde yansıtmaya çalıştım, çünkü ben anladığımı yazınca bazen çok teknik veya anlaşılması zor girişimleri anlatmakta sıkıntı çekiyordum.
Dün mezun olan girişimler şu şekilde;
Aktivido: Adrenalin, doğa ve deneyim odaklı aktiviteleri ve bu aktivitelerin eğitimlerini
“The State of Turkish Startup Ecosystem 2020” Raporu
Geçtiğimiz sene ilki yayınlanan raporun 2020 versiyonu bu hafta yayınlandı. T.C. Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi desteğiyle hazırlanan rapor yurt dışındaki yatırımcıların, fonların, Limited Partnerlerin ve girişimcilerin Türkiye’deki girişim ekosistemini daha yakından tanıması için hazırlanan bir rapor. Yani yurt dışında “Türkiye’de girişim ekosisteminde neler oluyor bilmiyoruz” sorusunun önüne geçmeye çalışıyor. Raporda hem Türkiye’deki yatırım, satın alma, hızlandırma, teknoparklarla ilgili temel bilgiler yer alıyor, hem de Ali Karabey, Atıl Erken, Barış Özistek, Cem Sertoğlu, Cenk Bayrakdar, Dilek Dayınlarlı, Ebru Dorman, Enis Hulli, Haluk Zontul, Nazım Salur, Nevzat Aydın ve Okan Kara gibi isimlerin ekosistem ile ilgili görüşleri yer alıyor. Raporu hem invest.gov.tr'den indirmenizi hem de yurt dışındaki tanıdıklarınıza göndermenizi öneririm.
İstanbul Teknoloji Ekosistemi Haritası
Endeavor Türkiye ve Endeavor Global’in araştırma birimi Endeavor Insight bir araya gelerek 2019 yılındaki İstanbul