Sadık Gültekin

Konuya doğrudan gireyim… Bu ‘ek yerleştirme’ uygulaması, hiçbir derde derman olmuyor! Yasak savmaktan, ‘dostlar alış verişte görsün’ anlayışından ileri gitmiyor. Neden mi? Anlatayım…

Geçen yıl ek yerleştirme sonucunda 322 bin kontenjan boş kaldı! Ek yerleştirme öncesinde açıklanan 373 bin kontenjanın sadece 51 bini doldu. Lisans bölümlerine sadece 13 bin 500 aday, ön lisans programlarına da yaklaşık 38 bin aday yerleşti. Attığımız taş ürküttüğümüz kurbağaya değmeli…

***

Bu yıl da bundan farklı bir tabloyla karşılaşmayacağız! ÖSYM, sayısal verileri her ne hikmetse paylaşmadı, ancak lisans bölümlerinde 145 bin boş kontenjan kaldığını söyleyebiliriz. Bir o kadar da ön lisans, yani 2 yıllık programlarda boşluk var. Toplamda 290 bin boş kontenjandan söz ediyoruz. Özel yetenekle öğrenci alan bölümleri de eklediğimizde, sayı 300 bine ulaşıyor. ‘Kaçı dolar?’ derseniz. Lisansta 18 bin, ön lisansta 40 bin kontenjan dolar. Taş çatlasın toplamda 60 bin öğrenci daha

Branş öğretmenlerinin hayatını karartan bir uygulama var. Öğretmenlerde alan değişikliği sistemi… Ezelden beri sallantıda giden eğitim sisteminin kanayan yarası. Eğitim sisteminin temeline dinamit koyan bir uygulama.

***

Alan değişikliği, 2013 ve öncesinde ilkokullardaki öğretmenlerin, ortaokul ve liselere öğretmen olarak geçirildiği bir sistem. MEB, 2013 yılına kadar alan değişikliği yaptı, fakat daha sonraki 5 yıl bu uygulamaya ara verildi. Böylelikle sistem bir nebze olsun soluklanmış oldu.

***

70’li yıllar ve öncesinde, devlet bulduğu üniversite mezununu öğretmen yaptı. Veteriner, fizik, iktisat, edebiyat vb. branş mezunları sınıf öğretmeni oldu. Devlet, kimi bulduysa öğretmen yaptı! Hatta 2010 yılında, 2 aylık kurslarla bazı öğretmenler sınıf öğretmeni olarak atandı.

***

Geçmişte bir şekilde sınıf öğretmeni olarak atanan bu kişiler, daha sonra, ortaokul ve liselere fizik, kimya, biyoloji, matematik, edebiyat, tarih, coğrafya öğretmeni olarak geçiş yaptı. Türkçe, fen bilgisi, sosyal bilgiler gibi alanlara geçiş oldu. 2013 yılında bu

Önceki gün devlet üniversitesinden bir örnek verdik, bu gün de bir vakıf üniversitesinden örnek verelim... Beykent Üni. İç Mimarlık İng. Yüzde 50 İndirimli bölümü SAY’dan 216 puan ile öğrenci aldı. Bu bölümü kazanmak için bakın iki sınavdan ne yapmak gerekiyor? Adayın Ortaöğretim Başarı Puanı’nı 70 kabul edelim. İlk sınav, TYT’den… Türkçe testinde 40 sorudan 10 net, Sosyal Bilimler testinde 20 sorudan 7 net, Temel Matematik testinde 40 sorudan 7 net, Fen Bilimleri testinde 20 sorudan 2 net yapmak gerekiyor. İkinci sınav ise, AYT’den... Matematik testinde 40 sorudan 8 net, Fizik, Kimya ve Biyoloji testlerindeki soruların her birinden 2’şer net yapmak yeterli oluyor. Böylelikle 216 puanı alıp, iç mimar olabiliyorsunuz. Durum bu!

Vallahi üniversiteyi kazanmak çok kolay, kimse kalıp da ‘bizim çocuklar helak oluyor, yandık bittik’ filan demesin. 

***

Rahmetli Levent Kırca’nın ‘Olacak O Kadar’ programını hatırlarsınız... Jenerik müziğinde ‘Tam yerine denk geldi manzara

YÖK, sonuçları ‘boş kontenjanlarda önemli azalma’ olarak yorumladı. Yerleştirme sonuçlarına göre 2017 yılında boş kalan kontenjan sayısı 214 bıin, 2018 yılında ise bu sayı 128 bin minvalinde bir açıklama yaptı. Külliyen yanlış!

2017 ile 2018 verilerini kıyaslamak doğru olmaz, çünkü geçen yıl boş kalan kontenjanların çoğunluğu, yaklaşık 164 bini iki yıllık önlisans programlarına aitti.  Peki, bunda ne var diyeceksiniz?

Açıklayayım… 

2017’de kontenjanların boş kalmasının üç önemli nedeni vardı: 

Meslek liselerine sınavsız geçiş hakkının kaldırılması, dolayısıyla bu adaylar doğru tercihte bulunamadı.

- Meslek liseleri, ek puan uygulamasını doğru algılayamadı. Tüm meslek lisesi adayları ek puandan yararlanacağını sandı, halbuki bu haktan sadece 30.03.2012 tarihinden önce kayıt olan adaylar  yararlanıyordu.

- Açıköğretime LYS’yle öğrenci alınması.

***

Yerleştirme sonuçları açıklandı. ÖSYM’nin ve YÖK’ün yayınladığı sayısal verilere değinmeyeceğim, zaten bunlar ortada. Orta olup, görmezden gelinen bir konuya değineceğim. Yerleştirme oranlarını istediğiniz gibi yorumlayabilirsiniz, başarı gibi de gösterebilirsiniz. Bu durum, olaya neresinden baktığınıza bağlı. YÖK, bardağın dolu tarafını görmek istiyor deyip, konuyu tatlıya bağlayalım. Ancak... Karşımızda tatlıya bağlanmayacak bir bir tablo var! Peki, bu ucube tablonun ressamı kim? YÖK mü, yoksa MEB mi? Bu kara tablo kimin eseri?

***

İşte, çarpıcı bir iki örnek. Kamu yönetimi, önemli bir bölüm. Mülki amir, yerel yönetimlerde görev alan yetkili kişileri yetiştiren bölümden söz ediyoruz. Bu bölümden vali, kaymakam, belediye başkanı yetişecek. Çok önemli... Bu bölüm için ‘dolu’ olmak gerekiyor. İşin şakası yok! Tarih, siyaset, ekonomi bilgisi şart, her şeyden önemlisi okumayı sevmek gerekiyor. Kültür lazım, sanat da... Sorumluluk, disiplin olmazsa olmaz.

***

Peki, Fırat Üni. Kamu

Adaylar geleceğe yönelik en çok hangi bölümü tercih edeceklerini merak ediyor. “Tercih yapacağımız bölümler arasında ekonometri, uluslararası ticaret ve finans, iktisat, işletme, yönetim bilişim sistemleri gibi birbirine benzeyen çok bölüm var. Hangisini tercih etmeliyim?” diyen adaya yanıtım: İktisat okuyup; işletme ile yan dal yapar, yüksek lisansta da uluslararası ticaret okurdum

Öğrenciler ve ailelerinin en çok sorduğu sorular tercih sıralamasının hangi puanlar arasında yapılması gerektiğiyle ilgili. Örneğin “119 binde SAY öğrencisiyim. Tercih aralığımı kaç binden başlatmalıyım?” Yanıt: “Tercihlerinizi 80-90 binden başlatabilirsiniz”

- Sayın Hocam, oğlum sayısalda 21.254 sırada. Tıp istiyor. Sıralamayı kaç binden başlıyalım. Son tercihi ifade ettiğiniz gibi istediği fakülte ile sonlandıracak. Saygılar.

Öncelikle tebrik ederim, güzel bir sıra. Tercihleri 5 binden başlatmanızda bir sakınca yok.

- Hocam merhaba. Benim SAY sıralamam 29800.Tercih listem şu şekilde: İlk sırada Çorum Tıp, ardından 16 tane diş hekimliği yazdım (18 binden 22 bine kadar). Ardından 7 adet eczacılık yazdım. En sondaki tercihim 31.700. Başka bir bölüm yazmak istemiyorum ve bu sene mezun senemdi. Sizce yerleşebilir miyim? Lütfen yardım edin hocam.

Bence yerleşirsin, önce güzel haberi verelim. İstemediğin yeri yazmaman da güzel, bence olacak! Hadi, hayırlı haberi bekliyorum. Gözlerinden öperim.

- Hocam merhaba. Kızım SAY’da 18.400. oldu. Sizce ilk

SAY’da 1,7 adaydan biri kazanırken, EA’da her 3,5 adaydan biri kazanıyor. SÖZ puan türünde durum biraz daha vahim, çünkü tercih yapan aday sayısı en çok SÖZ’de, fakat en az kontenjana da bu puan türü sahip. SÖZ’de her 7 adaydan biri kazanıyor

ÜNİVERSİTE ADAYLARININ SORULARINI SADIK HOCA YANITLIYOR

- Hocam, merhaba. 12.sınıfı bu sene bitirdim. EA’da sıralamam 25 bin civarlarında. Hukuk fakültesine gitmek istiyorum. Bu sıralama ile kaç binlik okullara gidebilirim? Önümüzde SAY’lar olduğu söyleniyor. Sıralamam geçen yılki TM-3 puan türüne göre kaç binlerdedir? Yazınızdaki formülde 0.62 ile bölün demişsiniz, ancak bu sıralamayı yükseltir, bunu da açıklarsanız sevinirim. Cevabınızı bekliyorum. Saygılarımla.

Öncelikle teşekkürler ve başarılar. Üzülerek belirteyim ki, ne yazık ki sıralamanız geriye atacak. Nedeni şu: SAY’da tercih yapan aday sayısı az, oysa aldığı aday sayısı çok; EA’da tercih yapan aday sayısı çok, oysa aldığı aday sayısı az;