Daha sağlıklı bir kalp için sağlıklı kararlar

1- Sigarayı dumanından uzak duracağım: Sigara damarları büzer, içlerini örten ince kaygan örtüyü kırıştırıp tahrip eder, kanın pıhtılaşmasını kolaylaştırır. Böylece damar sertliğini oluşturur, ilerletir ve kalp krizine, inmeye, bacak damarlarında tıkanmalara yol açar. Sigara içen dostlarımın bırakmaları için yardım edeceğim ki hem dostluklarının keyfini daha uzun yıllar sürebileyim hem de pasif içici olup zarar görmeyeyim.
2-Akdeniz mutfağı ile besleneceğim: Sebzeden, meyveden, baklagillerden, kepekli tahıl ve kuruyemişten zengin, zeytinyağının temel yağ olarak kullanıldığı, balığın kırmızı ete tercih edildiği, etin de yasaklanmadığı, süt ürünlerinde aşırıya kaçılmayan, hazır ve paketlenmiş besinlerin olmadığı, istenirse bir kadeh şarabın eşlik ettiği bu yeme tarzı ağız tadıma uygun. Hayat tarzı olarak benimseyebileceğim ve ömür boyu sürdürebileceğim bu tip beslenmenin kalp ve damarlara yararlı olduğuna ait bir çok kanıt var.
3-Her gün spor yapacağım: Kalp damar hastalıklarına katkıda bulunan risk faktörlerinin bir çoğunu etkileyerek sağlığımızı koruyan egzersizin mutlaka spor salonunda yapılması şart değil. Her gün 30-45 dakikalık yürüyüşlerimi aksatmamaya kararlıyım. Bu yıl otobüsten bir durak önce inip ya da arabamı biraz uzağa park edip, gideceğim yere yürüyerek varacağım. Asansörden de yürüyen merdivenden de uzak durmaya çalışacağım.
4-Kan basıncımın yükselmemesine dikkat edeceğim: Kan basıncım yüksek bulunacak olursa, hayat tarzı değişiklikleriyle kontrol altına almak için gayret göstereceğim. Ama doktorum ilaç gerektiğini söylerse, nedenini nasılını iyice anladıktan sonra tavsiyelerine harfiyen uyacağım.
5-Diş sağlığıma özen göstereceğim: Diş etlerindeki hastalık tüm vücutta ve damar duvarlarında düşük yoğunluklu mikropsuz iltihaba - yangıya- neden olur. Bu durum damar sertliği plağının kızgınlaşıp üstünde pıhtı oluşarak damarın tıkanmasına yol açabilir. Kalp krizini önlemek için günde en az iki kere diş fırçalayıp, bir kere de ince iple diş aralarını temizlememeyi ihmal etmeyeceğim.
6-Uykumu alacağım: Az uyuyanlar veya uykusu düzensiz olanlar daha kolay kalp krizi geçiriyorlar. Hele uyku apnesi denen durum varsa yüksek tansiyondan, şeker hastalığına kadar her derde kapı açılıyor. Dinlendirici bir uykunun önündeki engelleri kaldırıp her akşam aynı saatte yatıp 7-8 saat uyuyacağım.
7-Kan şekerimin yükselmesini önleyeceğim: Dokularımızın şekeri kullanmalarındaki düzen bozulmaya başlayıp, kilit hormon insülin hücrelerde alıştığı konukseverliği göremeyince damar duvarında tahribat başlar. Ciddi hasarın oluşması için şeker hastası olmak gerekmez. En önemli koruyucu önlem olan beslenme ve egzersize özen göstereceğim, gerekirse kilo vereceğim.
8-İdeal kilomu koruyacağım: Fazla kilo ve şişmanlık kalp damar hastalıklarına yol açan bir çok etkenin arkasındaki ana nedendir. Dengeli beslenip, egzersiz yaparak son aylarda aldığım 2 kiloyu verip vücut kütle endeksimi 25’in altında tutmaya dikkat edeceğim.
9-İyimser olacağım: Kötümserlik, şüphecilik, husumetle dolu olmanın kalbi yorduğunu, damarları yaşlandırdığını, hayatı kısalttığını gösteren bir çok bilimsel çalışma var. Bu yıl karşılaşacağım zor durumlarda, bardağın yarısının boş değil, dolu olduğunu görmeye çalışacağım.
10-Fazla tuzlu yemiyeceğim: Aşırı tuz yüksek tansiyona ve ona bağlı hastalıklara yol açıyor. Fazla tuz tüketiminin en önemli kaynağı hazır besinler ve lokantalardaki yemekler, özellikle de hızlı tüketilen yemekler. Evde tuzluktan, dışarıda yemek yediğimde de fazla tuzdan uzak durmaya özen göstereceğim.
11-Kolesterole dikkat edeceğim: Kan ayığı değerlerim istenen sınırların dışına çıkarsa, diyet ve egzersizle normale döndürmeye çalışacağım. Ama doktorum “İlaç gerekiyor” derse, nedeni, nasılını iyice anlayıp dediğini yapacağım.
12-Alkolün fazlasından kaçınacağım: İçkinin fazlasının sadece sindirim sistemine değil kalbe de zararı var. Ciddi çarpıntılara, kalp kasilmasının zayıflamasına neden olabilir. Bir iki kadehten fazla içki içmemeye dikkat edeceğim.
13-Kirli havadan kaçacağım: Hava kirliliği, egzoz dumanı sigara dumanı kadar zararlı. Mümkün olduğu kadar kirli havanın yoğun olduğu yerlerden uzak duracağım. Hava kirliliğiyle mücadele eden kuruluşlara destek vereceğim, çünkü hiç birimizin havamızı seçme şansımız yok.
14-Stresten uzak duracağım: Stres vücudumuzun her tarafını etkilerken kalp ve damarlarımız da bundan nasibini alıyor. Stres herkesin başında, mühim olan onunla nasıl baş edeceğimiz. Mümkün olduğu kadar stres yaratan durumlardan uzak kalmaya çalışacağım. Bunu başaramazsam, olumsuz etkisini azaltmak için bana uygun olan gevşeme yöntemlerini kullanacağım.
15-Arkadaşlarıma daha çok zaman ayıracağım: Geniş bir arkadaş çevresi olan, sık sık kahkahalı dost sohbetlerine katılanlarda kalp hastalığının da kanserin de daha az görülüyor. Kalp hastalıklarından korunmanın bu en keyifli yolunu sonuna kadar kullanmakta kararlıyım bu sene.
16-Gribe karşı önlem alacağım: Grip salgınlarında kalp krizi ve kalpten ölümlerde de ciddi artışlar oluyor. Damarlarda sessiz sedasız oturan plakları azdıran enfeksiyonun zararını önlemenin tek yolu korunma. Bunun için zamanı geldiğinde aşı olacağım, temizlik kurallarına özellikle sık sık el yıkamaya ve elimi yüzüme sürmemeye dikkat edeceğim.
17-Çok soğukta ağır iş yapmayacağım: Kışın karlı soğuk havada dışarıda çalışanlarda kalp krizi riski artıyor. Çok soğuk havalarda kar küremek, yük taşımak, yokuş çıkmak gibi ağı işlerden kaçınacağım.
18-Daha az televizyon seyredeceğim: Televizyonun karşısında saatlerce hareketsiz oturunca ya da bilgisayar önünde geçirilen saatler arttıkça kalp damar hastalıkları da artıyor. Bu yıl oturarak, pasif bir seyirci olarak geçirdiğim zamanlar daha az olacak.
19-Gelişigüzel ilaç almayacağım: Reçetesiz satılan kimi ilaçların, örneğin soğuk algınlığı ve romatizmal ağrı için alınan bazı hapların kalbe dost olmadığı biliniyor. Keza ilaçtan bile sayılmayan destek haplarının bazılarının kalbi yorduğu anlaşılıyor, kanın pıhtılaşmasını bozabiliyor. Reçetesiz satılanlardan da olsa rastgele ilaç almayacağım.
20- Çevremin de daha sağlıklı olması için çalışacağım: Kişisel önlemler, kalp damar sağlığımızın korunmasında yeterli değil. Hava kirliliğinden trafik keşmekeşine, yeşil alansızlıktan kötü tarıma kadar birçok toplumsal sorunun çözülmesi de önemli. Bu yönde çaba gösteren kuruluşlara katkıda ulunacağım.
Yeni yılda sağlık ve mutluluklar dilerim...