Finansta iyimserlik ve dehşet dengesi

Geçen hafta, Türkiye Ekonomi Bankası (TEB) Portföy Yönetimi A.Ş.'nin davetlisi olarak Türkiye'de bulunan BNP Paribas Asset Management Baş Stratejisti Patrick Mange'ı dinlerken bunu daha iyi anladım.Patrick Mange'a göre ABD ekonomisi şu anda bir "yumuşak iniş"e ya da "kedi düşüşü" yaşıyor. ABD ekonomisinin bu düşüşten fazla etkilenmeyerek daha yavaş da olsa büyümesini sürdüreceği düşünülüyor. ABD'de konut sektöründe yaşanan ciddi boyutlardaki gerilemenin şu ana kadar korkulan daraltıcı etkiyi yapmadığını ve ABD ekonomisinin resesyona girme olasılığının çok düşük olduğunu belirtiyor Patrick Mange ve, "köpek düşüşü beklemiyoruz" diyor. Uluslararası finans piyasalarının günümüzdeki işleyişini anlamak için her şeyden önce giderek bu piyasalara egemen olan yeni anlayışı ve düşünce tarzını kavramak gerekiyor. Bu yeni anlayışın temelinde yatan şey, riskleri minimize edip fırsatları öne çıkartan düşünce tarzı. Türkiye ekonomisinin durumuna ilişkin olarak da hayli iyimser bir tablo çizdi Mange. Mayısta yaşanan mini krizin tamamen dışarıdan gelen dalgalanmanın sonucu olduğunu belirten Mange'a göre Türkiye ekonomisi bu mini krize karşın büyüme direncini kanıtlamış ve Türkiye'deki büyümenin dünya ekonomisindeki yavaşlamadan fazla etkilenmeyeceği göstermişti. TC Merkez Bankası'nın enflasyonist bekleyişleri kırmak için aldığı önlemler ekonomiyi bir miktar yavaşlatabilirdi ama bu korkulacak boyutta olmayacaktı.Patrick Mange'ın çizdiği bu iyimser tabloyu nasıl değerlendirdiğini TEB Genel Müdürü Varol Civil'e sorduğumda, Fransız ortaklarının mayıstaki dalgalanma sırasında hiç telaşa kapılmadığını ve Türkiye'de duyulan kaygıları abartılı bulduğunu anlattı Varol bey.Daha sonra küreselleşmenin yarattığı sorunları da konuştuk Mange ile.Yaşanmakta olan küresel dönüşümün finansal piyasaların işleyişini de büyük ölçüde etkilediğini belirten Mange, "her şeyin yeniden öğrenilmekte olduğunu" da kabul ediyor ama bütün bunlar onun iyimserliğini bozamıyor. Türkiye iyimserliği Bu iyimserliğin sırrını anlamaya çalışırken şöyle bir senaryo geliştirdim. Halen küresel pazarda faaliyet gösteren finans kuruluşları, 75 trilyon dolar mertebesinde bir paraya para kazandırmak için çaba harcıyor, her gün yeni mali araçlar icat ederek uluslararası finans sistemini çok daha karmaşık hale getiriyor. Bu ortamda kısa vadedeki kazanç fırsatları büyük önem kazandığı için de kısa vadedeki riskleri ve getirileri doğru değerlendirmek gerekiyor. Bu nedenle finans piyasaları öncelikle günlük hareketlere odaklanıyor, orta ve uzun vadeli risklerin önemi ise göz ardı ediliyor.Oysa bu riskler ortadan kalkmış değil. Tersine mali sistem daha karmaşık hale geldikçe ve sisteme dahil olan ülkeler ve oyuncular çeşitlendikçe bu riskler daha da büyüyor. Ancak bugün bu sistemik risk o kadar büyümüş durumda ki piyasanın bütün oyuncuları bu büyük riskin gerçekleşmemesi için çaba harcıyor, iyimser tablolar çizerek bu dehşet dengesinin korunmasına çalışıyor. oulagay@milliyet.com.tr Dehşet dengesi