Dünya gözü Bu soruları sık sık soruyorum kendime. Yaşanan gelişmelere bakıp kaygı verici sinyaller aldığımda da hemen bu tür sorular geliyor aklıma ve yeni bir uyarı yazısı yazmadan önce durup bir düşünüyorum. Acaba diyorum, biz küresel finans sistemindeki yeni yapıyı, yeni ilişkileri anlayamadığımız için mi gereksiz yere telaşa kapılıp uyarı yapma noktasına geliyoruz?Tam ben bunları düşünürken, yıllardan beri bu piyasaların içinde yoğrulmuş, fevkalade deneyimli biri çıkıp öyle bir uyarı mesajı veriyor ki ben de dayanamayıp yeni bir uyarı yazısı yazmak zorunda kalıyorum. Finansal piyasalarda ciddi bir sarsıntı ya da "düzeltme" yaşanacağını söylemenin, aşırı iyimserliğe karşı uyarı mesajları vermenin bir anlamı kaldı mı? Piyasalar bu uyarılara aldırmadan bildiğini okumaya devam ederken uyarı mesajları vermeye devam etmenin gereği var mı? William Rhodes yıllardan beri tanıdığım, çok deneyimli bir bankacı. 1980'lerin başında yaşanan Meksika krizinden beri, "Yükselen Pazar" diye nitelenen ülkelerdeki gelişmelerle yakından ilgilenen Rhodes halen Citigroup Başkan Yardımcısı ve Citibank'ın Başkanı. Hangi konuda, ne zaman mesaj verileceğini çok iyi bilen Rhodes, 29 Mart tarihli Financial Times gazetesinde yayımlanan yazısında, piyasalarda önemli bir düzeltme yaşanacağını ve bunun ciddiye alınması gerektiğin belirtiyor.Rhodes'a göre dünya ekonomisinde oldukça parlak bir dönem yaşandı, küresel ekonomi ciddi biçimde büyüdü ama bu sonucun ortaya çıkmasında, dünyadaki likidite bolluğunun da önemli payı oldu. ABD Merkez Bankası'nın uzun süre sürdürdüğü genişlemeci para politikasının yanı sıra sıfır faizli Japon yeni kullanılarak yaygınlaştırılan "carry trade" uygulaması da bu sürece katkıda bulundu. Citibank Başkanı uyarıyor Bu likidite bolluğu ortamında, kredi kullandırmada ölçü kaçtı, riski çok farklı olan kişilere, kuruluşlara, ülkelere bu risk farkını göz ardı eden koşullarla kredi açıldı. Rhodes'a göre şimdi bu likidite bolluğunun sonuna gelinmek üzere ve oluşan yeni koşullarda herkesin oturup yeniden hesap yapması gerekecek. Önümüzdeki bir yıl içinde piyasalarda ciddi bir düzeltme yaşanacak ve hesapsız yapılan işlerin faturası da ödenecek.Böyle bir düzeltmenin yaşanacağını Rhodes dışında da pek çok söyleyen var. Burada önemli olan, son on yıl içinde oluşmuş bulunan yeni finansal yapının bu düzelme sürecinde nasıl bir performans göstereceği. Kimilerine göre, türev enstrümanlarla ve 'hedge fund'larla zenginleşen sistem düzeltme sürecinin olumsuz etkilerini törpüleyecek. Deneyimli bankacı Rhodes ise kaygılı. Küresel likiditenin genişlediği ortamda ortaya çıkan, finansal sistemin yeni araçlarının ve yeni oyuncularının ilk kez ciddi bir düzeltmeyle karşılaşacağını vurgulayan Rhodes bunun oluşabilecek riskleri büyütebileceğini ileri sürüyor."Dıştan yeni dalga gelir mi" diye soranların dikkate alması gereken bir uyarı. oulagay@milliyet.com.tr Yeni yapının rolü
