Mahalleye Oteller Sokağı Anafartalar Caddesi girişinden, eski adı “Dibek” olan 1296 Sokaktan adım atalım. İş Bankası’nın bulunduğu yerde Müveddet Salonu vardı, sonra bu salon Müveddet Kahvehanesi oldu. Daha öncesi Müslüman mezarlığıydı, onun da öncesi Helenistik döneme kadar gider.
Sokağın sağında Mustafa Kemal’in eşi Latife Hanım’ın dünyaya geldiği konak, uzun yıllar oteldi. Şimdi kapalı ve onurım bekliyor. Yazılarımı okuyanlar, İş Bankası’nın köşesinde elinde bavulu olan bir yolcu heykeli hayalimi bilir. Mahalle, dört camiye ev sahipliği yapar. Aslında iki cami, iki mescit demek daha doğru. Kabasoğan Mescidi’nin adını birileri Hurşidiye Camisi yapmış. Kapısındaki tabelaya Hurşidiye yazılınca, eski ismi unutulmuş. İzmir Vakıflar Bölge Müdürlüğü, uyarımı dikkate aldı ve eski adını tekrar bina girişine astı. Evliyazade Camii de aslında bir mescit... Hatuniye ( Kuşlu) Fettah camilerinin yanında aynı adla inşa edilen medreseler günümüze gelemedi.
Bölgedeki zengin Hazire ve mezarlıklardan fazla bir şey kalmasa da, Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde adı geçen Fettah Camisi avlusundaki Fettah Dede, tekke girişinde Mısri Şeyh Bedreddin ve kardeşinin mezarları koruma altında.
***
Oteller Sokağı deyip geçmeyelim, ne sırlar saklar. Çok ödüllü “Masumiyet” filmi sokakta bulunan bir otelde çekilmişti. Türbe karşısındaki vçıkmaz sokakta özel bir ses sistemiyle ünlü bestekâr Rakım Elkutlu şarkılarının çalınmasını hayal ederim. Örneğin, “Ne bahar kaldı ne gül ne de bülbül sesi var.” Bestekâr hayatının son günlerini bu evde geçirmişti. Sokağın uzantısında diğer çıkmazda, görme engelli piyanist Mümtaz Uygun yaşadı. Sokakta döneminde Balkanların en uzun boylu basketbolcusu Hüseyin Alp, Altınordu Basketbol takımında oynayıp, takımını Türkiye şampiyonu yaptığı yıllarda bu evde yaşadı. Kömürcü Han otopark olarak kullanılıyor.
Mahallenin beğenilen meyhane, lokanta ve gazinoları vardı. Fevzipaşa Caddesi’ne bakan meşhur Toros Lokantası, bir lezzet durağıydı. Tiyatro gruplarının oyun oynadığı, konserlerin verildiği Ali Ulvi’nin bahçesi, eski esnaf meyhaneleri, Kalender, Tektekçi Doğan, Kokoreççi Necmi, Meyhaneci Beşir halen faal olan Hayyam’ı, Lokmacı Öztat Kardeşleri unutmayalım.
1298 Sokakta İzmirli tüccar Eminzade Hafız Tevfik Birsel Efendi tarafından 20. yüzyılın başında inşa edilen tavanları Ayyıldız işli bina, şimdi Kadın Müzesi olarak kullanılıyor. Emniyet Oteli (Cihan Palas) kebapçı dükkanı olarak hizmet veren sebillerin onarılmasını, Oteller Sokağı’nda eski Tilkilik Ortaokulu’nun bulunduğu yere kondurulan otoparkın kaldırılıp, kafeterya ve depo olarak kullanılan Roma galerilerinin İzmirlilerin ziyaretine açılacağı günleri görmeyi umuyorum.
Bütün tarihinde suçlu görmekten yorgun düşen tarihi Basmane Karakolu’nun restorasyonu bitmek üzere. Yeni Sadık Bey Oteli’nin kuzeyinde sonradan yapılan dükkanların altında kalan antik tünelin ortaya çıkarılması, Hatuniye Parkı’nın yeniden ele alınıp düzenlenmesi, Gazi Mustafa Kemal ve arkadaşlarının 10 Eylül 1922’de Anafartalar Caddesi’nden geçişlerinin resmedilmesi, sağlık ve itfaiye dışında sokakların araç trafiğine kapatılması, tescilli tescilsiz yapıların onarım projelerini hayata geçirmek zor olsa da başarılmalı...
Cami, mescit, türbe karakol, konak, han, otel ve arkeolojik değerlere sahip eski İzmir mahallesi nasıl eski parlak günlerine döndürülebilir. Mahallenin özetini yapmaya çalıştım, zaman çabuk geçiyor kıymetini bilelim.
