Eski İzmir Mahallesi
Bu gün sizlere Altınordu, Faik Paşa Kubilay, Ali Reis,Namazgah, Akıncı,Kurtuluş, Hurşidiye mahalleleriyle komşuluk yapan Pazaryeri Mahallesi’ni tanıtmak istiyorum.
Cephesi Anafartalar Caddesi’ne bakan Tevfik Paşa Konağı, Pazaryeri Mahallesi’nin en gösterişli binasıdır. Mahalle, kıymeti bilinmemiş Carfi, Kapanizade, Osmanpaşa konakları gibi diğer konaklara ev sahipliği yapar.
İzmir mimarisinin ünik yapıları sahipleri tarafından çeşitli kurumlara bağışlanmış olmasına rağmen şimdi enkaz durumunda. Aynı mahalle sınırları içinde cihannüması, tavan süslemeleri, fil ayaklı çiçeklikleri ve diğer özgün detaylarıyla dikkatleri üzerine çeken Osmanzade Konağı, son yıllarda özellikle definecilerin verdiği zararlar nedeniyle harap oldu.
***
Osmanzade Yokuşu’nda sağda çıkmaz sokakta Türk edebiyatının önemli ismi Tarık Dursun K’nın çocukluk ve gençlik yıllarını yaşadığı, kapısı ay yıldız işli ev de yangın sonucu enkaza dönüştü. Evle birlikte 19. yüz yıla tarihlenen ahşap payandalı eski İzmir evleri restorasyonları yapılmak üzere İzmir Büyükşehir Belediyesi’nce satın alındı.
15 Mayıs 1919 İzmir’in işgalinde Yunan devriyelerinden kaçan gevrek satıcısı genç kız aynı sokakta kıstırılıp öldürülmüştü. 9 Eylül 1922 tarihinde İzmir’in kurtuluşunda Hatuniye Camisi minaresine asılan Türk bayrağı, bu sokakta fotoğrafını gördüğünüz evde dikildi. Bayrak şimdi Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi’nde.
Pazaryeri Camisi ve haziresinde Han Beye ait olduğu düşünülen mezarın fiziki durumu iyi değil. Tarihi caminin onarımı bir an önce yapılmalı, girişlerinde abide gibi duran sadaka taşları, sokakların daki binek taşlarının özenle korunması gerekiyor.
Ünlü sinema sanatçısı karakter oyuncusu Hüseyin Baradan’ı yetiştiren sokağa adını veren Taslı Çeşme sevgisizliğe yenik düştü, sokakta bulunan Sütçü Dede olarak bilinen yatır yerini sadece bir taş koruyor.
Emir Sultan Haziresi yıllar sonra Büyükşehir Belediyesince restore edildi, hazirede bulunan mezar taşları ve lahitler onarıldı, hazire ziyarete açıldı. Mahallede gizemini sürdüren hakkında bilgi sahibi olamadığımız başka yapılar var. 1548 ada, 3 parselde ayakta kalmayı başarmış koruma bekleyen Merdivenli Medrese ve türbesi mahallenin bilinmeyen gizli kalmış değeri olarak ilgi bekliyor.
Tarihten silinmiş Müftü Hamamı, 952 Sokak’ta yıkılan bir konağın hamamı, eski duvar çeşmeleri, bayramyeri, Altınordu Spor Kulübü binası, tasarım atölyesi olarak kullanılan avlulu İzmir evi ve diğerleri görülmesi gereken yerler.
Eski İzmir’i koynunda saklayan kadim Pazaryeri Mahallesi’nden iyi pazarlar diliyorum.