Eski İzmir hamamı yok oluyor…
Üzerinden uzun yıllar geçmediği için hatırlayanlar olacaktır. 2014 yılında Eşrefpaşa Caddesi’ndeki binaların dış cepheleri çirkin görüntüsünden arındırılmak için pastel renklere boyanmış, caddede algılanan cepheler elden geçirilip sonradan ilave eklentiler kaldırılmıştı. Bütün bunlar olurken, kalıcı olmayan özensiz makyajların sağlıklı olmadığına dair yazılar yazıp ilgilileri uyarmıştım. Aynı cadde üzerinde Agora girişinde yer alan 19. yüzyıla tarihlenen Şark (Saçmacı) Hamamı’nın da dış duvarları proje kapsamında zemin iyileştirilmesi yapılmadan boyanmıştı. Şimdi ki görüntüsüne bakarsanız sıvalarının, kuzey cephesine bakan kapı, pencere söve taşlarının döküldüğünü görürsünüz. Çoğu İzmirli yapının eski İzmir hamamı olduğunu algılayamıyor...
Tarihi Şark Hamamı müşterisizlik nedeniyle uzun zamandır hamam olarak değil hazır giyim malzemeleri satan iş yerinin deposu olarak kullanılıyor. Geçenlerde fotoğraf sanatçısı arkadaşım Atilla Özdemir ile hamamın son halini görmeye gittik. Sıcaklığını göbek taşını içerideki malzemelerin çokluğu nedeniyle göremedik. Ilıklık bölümünün ay yıldız işli oval tavanın alçıları dökülmüş durumdaydı. Nasıl oldu da kısa sürede işlemeli tavan bu hale geldi… Özellikle tarihi hamamlarda yapılan bilinçsiz tadilatlar dönemin mimarisiyle uyuşmadığı için sırıtmaya devam ediyor. Namazgâh Hamamı’nda olduğu gibi ateşliği iptal edilip doğalgazla ısıtılan hamamlar gördük. Müşterilerini kaybettiği için kapanmaya başlayan hamamların yaşaması için saunalar havuzlar eklendi, havuzların içerisine gül yaprakları atanlar oldu, ama tutmadı. İçerisinde havlu, peşkir, sabun terlik, bulunan titiz hamam müdavimlerinin adları yazılı bohçalar raflarda sahiplerini boşuna bekledi…
Böyle devam ederse tarihi hamamların kurnalarını, halvetini, göbek taşlarını, gök kubbeden aldığı ışıkla etrafına ışık saçan fenerlerini, külhanını, soyunma odalarını, ateşliğini, gelecek kuşaklara gösteremeyeceğiz. Kentli yurttaş olarak kültürel mirası korumakla görevli olanları uyarıyorum. İzmir, bir tarihi hamamını daha kaybediyor. Basmane, Kıllıoğlu, Namazgâh, Karakadı (Lüks) Tevfik Paşa, Şark (Saçmacı) İstanköy Yeşildirek, Çivici, Çukur Hamamları kentin zenginliğine zenginlik katan önemli kültür varlıklarıdır. Eski İzmir hamamları kapanmasın, tellak ve natırları işsiz kalmasın. Şark Hamamı’nın feryadını duyuyor musunuz?
