Dünden bugüne İzmir: Eski sinemalar
Kapalı ve açık sinemalarımızda film aralarında, gazoz şişesi kapaklarının patlatılarak açılmasını, simit, çerez, pasta, keten helva ve ayran gibi yiyecek içecekleri hatırlamak bize buruk bir özlem verir. Gaziler Caddesi’nde, Çorakkapı Camii sırasında yer alan Yıldız Sineması’nın bulunduğu yerde eskiden yazlık Güneş Sineması vardı.
Zeki Müren konseri
Kazmirci ailesi, bu sinemayı satın alıp 1953 yılında kapalı sinema haline getirdi. Kışlık sinema olmasına rağmen, yazın özel bir mekanizmayla açılabilen çatı sistemi bugün de çalışır durumda. Sinemanın içinde perdeye yakın iki kolon, görüşü engellediği için mimar Erdoğan Tözge tarafından planlanıp ikinci kez inşa edildi. Sinema, 22 Mart 1957’de muhteşem bir Zeki Müren konseriyle perdesini yeniden açtı.
Özel elemanlar
Yıldız Sineması, 1800 koltuğu olan, zengin fakir demeden, toplumun her kesiminin film izlemeye geldiği sinemaydı. Filmler, yazıhanede kurulan düzenekle önce sinema yönetimi tarafından izlendikten sonra oynatılırdı. Beğeni kazanan filmler dışında, koltuklarının rahatlığı, perdesi ve oynatıcıların kalitesiyle de farklıydı. Çatısı antraktlarda açılıp, salonun havalandırması yapılır, sigara içilen yerlerin dışında salonda sigara içilmesine müsaade edilmez, kadınları sarkıntılık yapanlardan korumak için görevlendirilmiş özel elemanlar çalıştırılırdı.
Birçok etkinliğe ev sahipliği yaptı
Yıldız Sineması’nda film seyretmenin dışında, tiyatro, konser ve çeşitli etkinlikler yapılırdı. Tiyatro ve sinema oyuncusu Kemal Dirim’in sahneye koyduğu ‘Ar Opereti’ Mualla Mukadder Atakan konseri, illüzyonist Abra Kadabra’nın gösterisi, 1955 yılında Fransız Moulin Rouge Revüsü bunlara örnek olarak gösterilebilir. 10. 3. 1955 tarihinde Türk Milli Güreş Takımı ile İsveç Milli Güreş Takımı arasındaki müsabaka, Yıldız Sineması’nda yapıldı. 26 Mayıs 1960 akşamı İstanbul Şehir Tiyatrosu, Vasfi Rıza Zobu, Behzat Budak ve diğer sanatçılar, oyunlarını Yıldız Sineması’nda oynadı. Ertesi gün, 27 Mayıs 1960 İhtilali oldu.
Benim kuşağımın defalarca izlediği Avare filmi, ilk kez Yıldız Sineması’nda, 3 Ocak 1954’te gösterime girdi. Film şirketinin sahibi Toros Şenel tarafından bir kış günü Yıldız Sineması’na getirilen ‘zengin kız, fakir oğlan’ konulu Hint filmi, İzmirliler tarafından beğeni almakla kalmadı, gişe rekorları kırıp en fazla ciro eden film oldu.
Dostlarıma günümüzde halı saha olarak kullanılan Yıldız Sineması’nın öyküsünü anlatırken konuyu 1951 yapımı yönetmen ve oyuncu Raj Kapoor’un 193 dakika süren Avare filmine getiriyorum. Yıldız Sineması’nın önünden her geçişimde kulağıma Avare filminin sevilen şarkısının melodileri geliyor. Türkçesi “Gökyüzünde bir yıldızım, evsizim sevenim yok”... Herkesin evi ve sevenleri olsun temennisiyle, iyi pazarlar...
*Arşivlerinden yararlanmamı sağlayan Sayın Yükel Tolga Kazmirci’ye teşekkür ederim.