IŞİD, 16 Eylül’de Kobani’yi ele geçirmek üzere harekete geçti. Aynı karakterdeki iki gücün çatışması IŞİD’in geri çekilmesiyle yeni bir aşamaya geldi. Kuşatmanın bitmesi farklı sonuçlara neden oldu/olacak. Özellikle askeri, politik, psikolojik ve insani yönleri ile. Kobani hadisesinin askeri boyutu, ders çıkarmak için uygun veriler sunuyor. Olaylarda doğrudan yer alan PKK/PYD, peşmerge, sembolik de olsa Özgür Suriye Ordusu, IŞİD ve ABD’nin kazanımlarının, kayıplarının mercek altına alınması öğretici olabilir.
PKK/PYD ve kuşatma
Çatışmaların başat aktörü PKK/PYD kuşatmadan ciddi kazanımlarla çıktı. Şehir savaşı tecrübesi edindi, özellikle ağır silahlar kullanarak sokak sokak, ev ev savaşmayı öğrendi. Dahası yabancı askeri güçlerle işbirliği kapasitesini geliştirdi. Şehir savaşlarında yakın hava desteğinin nasıl sağlanacağını, koordinasyon yöntemlerini, tekniklerini öğrendi. Hesaba katılan, meşruiyeti olan bir askeri güç haline geldi. Moral motivasyon kazandı, lojistik kapasite elde etti.
Öte yandan, çatışmalarda ciddi kayıplar verdi ve askeri başarıyı Barzani ve ÖSO ile paylaşmak zorunda kaldı. Şimdi jeopolitik çıkmaz ve uzun yıllar sürecek Kürt-Arap geriliminin fitilini ateşlemiş olarak sürpriz askeri gelişmeleri bekliyor.
Barzani güçlerinin kazanımı
Ayaklanmanın başında PKK tarafından Suriye’den sürülen KDP, Kobani kuşatmasıyla bölgeye askeri gücüyle ve zaferin ortağı olarak döndü. Sınırlı sayıda olsa da peşmerge şehir savaşında ağır silah kullanmayı, hava-kara işbirliği yöntemlerini öğrendi. Daha az ölçüde olmakla birlikte benzer sonuçlar Özgür Suriye Ordusu için de geçerli görünüyor.
IŞİD ve kuşatma
Kuşatmanın zararlı çıkan tarafı şimdilik IŞİD. Kendi deyimleriyle “savaşın merhalelerine uymadılar.” Kobani’yi kuşatarak, gerilla savaşının ve terörizmin en önemli avantajı olan sürpriz ve hareketli olma becerisini yitirdiler. Görünür hale geldiler. Konvansiyonel bir güç gibi hareket etme hatasına düştüler.
Aşırı özgüven, ABD’nin hızla Suriye hava sahasını kullanma izni alabileceğinin öngörülememesi, Türkiye’nin KDP’ye sınırını açması ve takviyesi, hatada ısrar, yenilgiyi beraberinde getirdi. Yine PKK/PYD’nin dayanağı olan sivil halkın Kobani’den sürülmesi büyük hata oldu. Bu karar, IŞİD aleyhine sonuçlar doğurdu. ABD uçakları sivillerin yaşamadığı şehirde, sivil kayıp riski ve baskısı olmadan saldırılarını sürdürebildi.
ABD ve kuşatma
ABD, Kobani’yi askeri ve politik açıdan deney tahtası olarak kullandı. Suriye’de gerçekleştirdiği 600 hava saldırısının % 80’ini Kobani’de gerçekleştirdi. Özellikle şehir savaşlarında, tam zamanlı istihbarat üretme yeteneklerini, küçük ve hareketli hedeflerin tespitini, vurulmasını test etti.
Mevcut stratejinin esaslı unsuru olan “yerel silahlı güçlerle” işbirliği, havadan ikmal ve örtülü operasyonla ileri hava kontrolörlerinin görevlendirilmesini yaptı. Askeri harekâtın medya aracılığıyla desteklenmesi ve bilgi harekâtını sonuna kadar kullandı.
Kobani’de çatışmaların bitmesi, Suriye’de savaşın bitmesi anlamına gelmiyor. ABD’nin ihtiyatlı açıklamaları, savaşın sürprizlerle ve belirsizliklerle dolu olduğu gerçeğinden kaynaklanıyor. IŞİD sorununun neden, ölçek ve karakteri dikkate alındığında Kobani, askeri mücadele için stratejik öneme haiz değildir. Propaganda savaşı açısından ise elbette önemlidir.