Çok değil, 20 yıl önceye kadar metro ya da kent içi hızlı raylı sistem projeleri İzmir için bir hayaldi.
İzmirli, metroyla 2000 yılında tanıştı. Bugün, kent içinde hizmet veren raylı sistem hattı 200 kilometreye yaklaştı. İnşaatı süren ve 2019’da başlayacak olan projelerle 250 kilometreyi aşacak.
Aliağa’dan Selçuk’a kadar raylı sistemle gitmek mümkün. Halkapınar’dan Üçkuyular’a, Alaybey’den Mavişehir’e kadar da denizi seyrederek taramvay keyfiyle seyahat imkânı var. Evka-3’ten Üçkuyular’a kadar da metro hattı yıllardır hizmet veriyor.
İzmir Metrosu, raylı sistem yolculuğuna 18 yıl önce; 11.7 kilometre hat uzunluğu, 10 istasyon ve 45 araçla çıktı. 20 kilometrelik hatta 17 istasyonda 182 araçlık filoyla her gün ortalama 350 bin yolcu taşınıyor.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, 1 milyar liralık Fahrettin Altay-Narlıdere Metro Hattı’nın temelini de attı. Metroyu Üçyol’dan Buca’ya ulaştıracak proje için alınacak 500 milyon euro’luk kredinin hazır olduğu açıklandı.
***
Ama, İzmir’de raylı sistemin gitmediği, hatta inşaatının bile başlamadığı önemli bir yer var. Her gün on binlerce yolcunun gitmek zorunda olduğu otogara tek toplu ulaşım şansı otobüs ya da minibüs. Aslında Metro’yu Halkapınar’a kadar uzatmak, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin öncelikleri arasındaydı. Bu iş için gerekli proje de hazırlandı. Hatta Büyükşehir Belediyesi, Halkapınar ile Otogar arasındaki Kamil Tunca Bulvarı’nın tapusunu 22 milyon lira vererek TCDD’den satın aldı.
Tam Halkapınar-Otogar Metrosu inşaatı başlayacakken, TCDD yetkilileri bölgeden hızlı tren hattı geçireceklerini ve raylı sistemin otogara ulaşması sorununu bu şekilde çözeceklerini bildirdi.
Büyükşehir Belediyesi de bu nedenle hattın yapım işinden çekildi.
***
Otogara Metro işini Ulaştırma Bakanlığı üstlendi. Bu proje, İzmir’de bakanlığın yapacağı ilk metro olacak.
Proje hazırlandı. ÇED onayı da alındı. Hat, toplam 4.5 kilometreyi bulacak.
Şehitler Caddesi’nin (Vakıflar istasyonu) altından ve Kamil Tunca Bulvarı’nın (Altındağ ve Çamdibi istasyonları) altından devam ederek otogarda sona erecek 5 istasyonu olacak.
Ayrıca Halkapınar’da yer alan mevcut depo sahasına bağlantı yapılacak. İniş çıkışlar, asansör ve yürüyen merdivenle gerçekleştirilecek.
İstanbul’da yapımı tamamlanan Üsküdar-Sancaktepe metro hattında uygulanan aç-kapa yöntemi, Halkapınar-Otogar Metro Projesi’nde de uygulanacak.
Başlangıç istasyonu olan Halkapınar İstasyonu’ndaki delme çalışmaları ise, aç-kapa sisteminden farklı olarak Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu’yla yapılacak.
Projenin 531 milyon liraya mal olması planlanıyor.
***
Ama 3 yıl önce projesi ve ÇED onayı tamamlanmasına rağmen inşaat bir türlü başlamadı.
Şimdi de alınan ekonomik tedbirler kapsamında Türkiye’de yapımına başlanmayan tüm yatırımlar gibi bu proje de başka bahara kaldı.
Ne zaman başlayacağı da belli değil. En az 3 yıl da inşaat süresi olacağı düşünüldüğünde, İzmirli 5 yılı aşkın süreyle, otogara otobüs ya da minibüsle gitmeye devam edecek.
Konak’tan 80 kilometre ötedeki Selçuk’a raylı sistemle gitmek mümkün. Ama 10 kilometre ötedeki otogara mümkün değil.