Kalp dostu beslenmede yeni gündem
Artık hangi besinleri yediğimizden ziyade besinleri nasıl tükettiğimizin kalp sağlığımız üzerindeki etkilerini konuşuyoruz. Örneğin kalp sağlığı için en iyi yumurta poşe olan…
Dünya genelindeki ölüm nedenleri arasında birinci sıra her daim kalp ve damar hastalıklarında! Her yıl yaklaşık 18 milyon kişi kalp damar hastalıklarına bağlı hayatını kaybediyor. Oysa kalp damar hastalıklarının yüzde 80’inden, sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazanarak korunmak mümkün. Uzmanlar koruyucu önlemlerin başında da kalp dostu diyeti gösteriyor. Ancak bu noktada artık “Hangi besinleri yiyelim?”den ziyade “Hangi besinleri nasıl tüketelim?” sorusuna cevap aranıyor. Arizona Üniversitesi Andrew Weil Bütünsel Tıp Merkezi’nde kalp sağlığı ile beslenme ilişkisine dair eğitim alan Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Özlem Esen’in mutfağınızdaki tercihlerinizi etkileyecek önerileri yazıda. Kahvaltıyla başlayalım… Prof. Esen 65 yaş üstü, diyabet ve kalp damar hastalığı olanların haftada 3-4 adet; aktif spor yapan gençlerin ise haftada 5-7 adet yumurta yiyebileceğini söylüyor. Sonrasında ise ekliyor: “Yumurtanın kalp damar sağlığını tehdit etmemesi adına poşe kıvamında yenmesi gerekiyor”. Ayrıca yumurtanın soğuk sıkım sızma zeytinyağı ve domatesle birlikte tüketilmesi antioksidan etkisini arttırarak ona kalp dostu bir özellik katıyor. Kalp dostu beslenmede gıdaların ölçüsü de oldukça önemli. Örneğin en ideal zeytinyağını bile tüketseniz günde 6-7 çay kaşığını geçmemek gerektiğini anlatıyor Prof. Özlem. Diğer bir deyişle bir kilo sebze pişirirken en fazla 2 yemek kaşığı zeytinyağı kullanabiliyoruz.
Siyah çay yerine yeşil çay
Prof. Esen yeşil çayda bulunan epigallokteşingallat’ın (EGCG) kötü kolesterolü düşürücü, damar gevşetici ve antienflamatuar etkisi olduğuna dikkat çekiyor. Bu da yeşil çay içtiğimizde tansiyonumuzun düşmesine yardımcı oluyor. Güncel bir araştırma ile 3 ay yeşil çay tüketmenin tansiyon değerlerinde ortalama 2 puanlık düşüş sağladığını da anlatıyor. İdeal etki için yeşil çayı 3-5 dakika demledikten sonra içmemizi öneriyor. Araştırmaya göre herhangi bir rahatsızlığı olmayanlar günde 3-4 bardağa kadar yeşil çay içebilir. Hamileler ve tansiyon hastalarının doktorlarına danışmadan yeşil çay içmemeleri gerekir.
Bağırsaklar kalbi etkiliyor
Bağırsaklarımızdaki bakterilerimizle kalp damar sağlığı arasında çok ciddi bir ilişki olduğunu da Prof. Esen’den öğreniyorum. Nasıl mı? Kırmızı et ve yumurta gibi hayvansal gıdalardan aldığımız fosfatidilkolin, L-karnitin, kolin gibi maddeler bağırsaklarımızdaki kötü bakteriler tarafından Trimetilamin’e (TMA) dönüşüyor. O da karaciğerde Trimetilamin N-oksit (TMAO) maddesine… Araştırmacılar TMAO ile kalp damar hastalığı arasında çok kuvvetli bir ilişki olduğunu kanıtlamış. Örneğin damar tıkanıklığı saptanan kişilerin kanında TMAO yüksek seviyede tespit edilmiş.
Cleveland Clinic araştırıyor!
TMAO dönüşümünü engellemek için iyi bakterilerin gücünü arttırmak gerekiyor. Hatta bu nedenle Cleveland Clinic’te TMAO üretimini hedef alan mikrobiyota düzenleyici ilaç geliştirme çalışmaları devam ediyor. Biz de lifli ve fermente gıdalar tüketerek doğal bağırsak mikrobiyotamızı iyi bakterilerden yana güçlendirip bu istenmeyen dönüşümü engelleyebiliriz. Bunun için ise sofralarımızı kefir, kombuça, sauerkraut, yoğurt, kimçi, turşu gibi fermente gıdalar ve pazı, karalahana, brokoli gibi lif içeriği yüksek koyu yeşil yapraklı sebzeler açısından zenginleştirmeliyiz.