Çocuk fenomenlerin videoları çocuğunuzun sağlığını bozuyor olabilir. Yeni bir araştırma, popüler YouTube kanallarının çocukları sıklıkla sağlıksız gıda ve abur cubur reklamı yağmuruna tuttuğunu ortaya koydu.
Amerikan Pediyatristler Akademisi’nin resmî yayın organı Pediatrics dergisinde, hafta başında yayımlanan bir araştırma, çocuk sosyal medya fenomenlerinin milyonlarca kez izlenen videolarındaki sağlıksız besin “reklamı” tehdidine dikkatleri çekti.
Çocuk sosyal medya fenomenleri ve sağlıksız gıda yerleştirmeleri üzerine olan çalışmada araştırmacılar, çocuk influencer’ların YouTube kanallarını inceleyerek videolarında markalı/markasız hangi yiyecek-içeceklerin gösterildiğini ve bunların besin kalitesini ele aldı.
Toplamda 418 videoyu inceleyen uzmanlar, 179’unda bir yiyecek-içeceğin görüldüğünü videolarda en sık yer verilenlerin sağlıksız besinler olduğunu ortaya koydu.
Videolarda yer verilme sıklığına göre ortaya çıkan sıralama şöyle: Sağlıksız markalı ürünler (örneğin hamburger zincirleri), sağlıksız markasız ürünler (örneğin bir hot-dog), sağlıklı markasız ürünler (mesela meyveler) ve son sırada sağlıklı markalı ürünler (örneğin bir markanın yoğurdu). Araştırma, çocuk fenomenlerin videolarına sağlıksız olan çok sayıda yiyecek-içeceğin yerleştirildiği sonucuna ulaşırken, yetkili kuruluşların, çocuklara yönelik olan bu kanallardaki ürün yerleştirmeler üzerine yönetmeliklerini güçlendirmeleri gerektiğine vurgu yaptı. Bu videoların milyonlarca kez izlendiğine işaret etti.
Aileleri sakınca görmüyor
İngilizce çocuk anlamına gelen “kid” ile influencer kelimelerinin birleştirilmesiyle yaratılan “Kidfluencer”, sosyal medyanın çok takipçili çocuk influencer’larını tarif etmek için kullanılıyor. Ağırlıklı olarak bir oyuncağı inceledikleri, hediye açtıkları ya da oyun oynadıkları videoları paylaşan kidfluencer’ların içerikleri milyonlarca tık alıyor. Örneğin 9 yaşındaki Ryan Kaji’nin kanalı Ryan’s World’ün 27 milyon abonesi var.
Fenomenlerin videolarında patates kızartmasından milkshake’lere, çeşitli markaların fast-food ürünlerinden gazlı, şekerli içeceklere kadar birçok sağlıksız ürün en popülerler arasında. Uzmanlar ABD’nin en önemli sorunlarından olan obeziteye dikkat çekmelerine rağmen, çoğu aile çocuklarının YouTube’da çocuk fenomenlerin oyuncaklarıyla oynadığı videoları izlemesinde, bu gizli tehditten haberdar olmadıkları için bir sakınca görmüyor.
Sinsi ve etkili bir yöntem
Anahad O’Connor New York Times’da bu hafta yayımlanan yazısında bu konuyu gündeme taşıyarak aileleri, “Birçok YouTube kanalındaki içerikte yer alan, pek de gizli olmayan şekerli içecek ve abur cubur reklamları çocukları hedef alıyor” diye uyardı. Toplum sağlığı uzmanları da bu durumun “tüm bu sağlıksız yiyecekleri çocukların gözü önünde tutmanın gizli ve güçlü bir yöntemi” olduğuna vurgu yapıyor ve özellikle çocukların pazarlama stratejilerinden oldukça kolay etkilendiğine işaret ediyor.
YouTube’dan bir sözcü ise gazeteye yaptığı açıklamada, spesifik olarak çocuklara yönelik olacak YouTube Kids uygulaması için yap-tıkları yatırıma değinirken, ücretli tanıtıcı içeriğe, yeme-içme reklamlarına izin verilmeyeceği bilgisini paylaşıyor.
Kaynakça: Amaal Alruwaily, Chelsea Mangold, Tenay Greene, Josh Arshonsky, Omni Cassidy, Jennifer L. Pomeranz and Marie Bragg. Pediatrics, October 2020, e20194057; DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2019-4057.