İran ve atom bombası (2) Ama İran gerçekten atom bombası yapıyor mu? Dünya onu bu emelinden vazgeçirebilir mi?Olayı söyle özetleyim:İran elektrik üretmek için nükleer santral inşa ediyor. Nükleer santrallar yakıt olarak uranyum kullanır fakat bu herhangi bir uranyum değil, zenginleştirilmiş, yani, yoğunluğu artırılmış uranyumdur. Uranyumu az zenginleştirirseniz (yüzde 3-5 düzeyinde) yakıt elde edersiniz. Çok zenginleştirirseniz (yüzde 95) atom bombası yapacak uranyumunuz olur.Tahran silah yapma niyeti olmadığını söylüyor ama buna inanan yok. Çünkü: (1) Dünya İran'a "Madem silah yapmayacaksın, zenginleştirmeden vazgeç, biz sana yakıt verelim" diyor. Tahran "Iııh" diyor. Daha kötüsü, (2) atom bombası yapmak niyetinde değilse, silah gradosunda uranyum zenginleştirecek tesis kurduğunu neden açıklayamıyor? Boş bir tabut ne kadar çekici ise cephaneliğinde nükleer silah bulunan İran da o kadar çekicidir. Aşağı yukarı bütün ülkeler -Türkiye dahil- Tahran'ın uranyum zenginleştirmekteki esas amacının silah üretmek olduğunda birleşiyorlar.Mollalar atom bombası istiyor, çünkü Amerika'nın nükleer bir İran'a rejim değişikliği amaçlı bir saldırı yapmasını imkânsızlaştıracağına inanıyorlar. Bomba Şii İran'ın Ortadoğu'da yükselişte olan forsunu artıracak. Mollaların içeride azalmakta olan gücüne payanda olacak. İran'ın nükleer programını gerçekleştirmenin hangi aşamasında olduğu bir muamma. Bombaya doğru ne kadar mesafe kat etmiş olduğu konusunda değişik tahminler var. En yaygın kanaate göre, komşumuz iki üç sene içerisinde bomba imal edecek kadar uranyum zenginleştirmiş olacak. Alman İstihbarat Dairesi Başkanı Ernst Uhrlau ise İran'ın bu aşamaya 2010'dan önce gelemeyeceğini, silah yapımına ise 2015 civarında başlayabileceğini söylüyor. İran'ın forsunu artıracak Avrupa Birliği'nin geçenlerde yayımladığı bir rapora göre İran nükleer silah yapımında kullanılabilecek zenginlikte uranyum üretme kapasitesine sahiptir ve bu kapasiteyi dış saldırıyla imha etmek pek mümkün değildir. Bugüne kadar yapılanlar -diplomatik girişimler, tehditler, Birleşmiş Milletler'in başlattığı ambargo- İran'ı durdurmak bir yana, yavaşlatmadı bile.Mollaların nükleer programı dünyayı çözümsüz görünen bir sorunla karşı karşıya bıraktı. Nükleer bir İran, İran'dan başka hiçbir devletin (Amerika, Rusya ve Çin dahil) arzu etmediği bir şeydir. Ama İran'ın nükleer yeteneğini imha etmek gerçekçi bir seçim değil. Çünkü tesisler birçok yere yayılmış vaziyette ve çoğu, bombaların kolaylıkla ulaşamayacağı derinlikte bulunuyor. Tek yol iknadır. İran'ı ikna edebilecek tek ülke en büyük tehdit olarak gördüğü Amerika'dır. Eğer Washington molla rejimine karışmayacağını garanti ederse belki bu bela yeni bir Ortadoğu felaketine yol açmadan bertaraf edilebilir. mmunir@milliyet.com.tr Tek yol ikna
