Pop Nijerya’dan yükseliyor

Günümüzün pop müziğinde Nijerya’nın hiç azımsanmayacak bir yeri olduğunu biliyor muydunuz? Afrobeat, Afro-caz gibi daha dar kitleye hitap eden müziklerden ve onların popa etkisinden de bahsedebilirim ama kastettiğim o değil

Geçenlerde öğle yemeği için gittiğim Soho’daki restoranda, barın bir köşesine yerleştirilmiş bir pikaptan ortama yayılan reggae müziği çok hoşuma gitmişti. Pikabın yanına istiflenmiş dub, reggae, afrobeat, caz plaklarından başka buranın müzik anlayışına dair gözüme çarpan diğer obje, duvara seloteyple yapıştırılmış A4 büyüklüğündeki bir Fela Kuti resmiydi. Belli ki buranın müziklerine karar veren kişi dünya müziklerine ve özellikle de Afrika müziğiyle ilgiliydi (ve resimleri çerçeveletmeyi sevmiyordu). Bu görüntüyü not defterime yazmışım. Geçenlerde karıştırırken karşıma çıktı. Nijerya’dan çıkan en önemli müzisyenlerden biri olan Fela Kuti ve afrobeat hakkında internette dolaşmaya başladım. Bir yandan da bir afrobeat listesi çalmaya başladım.

Büyük yetenekler çıkıyor

Nijerya günümüzde pop müzik alanında yükselişte olan ülkelerden biri. Nasıl ki Güney Kore’den pop grupları çıkıyor ve dünya listelerini işgal ediyorsa Nijeryalı starların şarkıları da hep zirvelerde. Dünyada en fazla stream edilen sanatçılar, -müzik türünden bağımsız olarak konuşuyorum- Latin coğrafyasından çıkıyor bugün. Geleneksel olarak popüler müziği ele geçirmiş ABD, Birleşik Krallık ve Avrupa kökenli rap/pop sanatçılarından başka Güney Kore’den gelen pop da çok büyük bugün. Ve sanırım bu tabloya artık genel olarak Afrika ve daha net olmak gerekirse Nijerya’yı da ekleyebiliriz. Günümüzde en çok stream edilen büyük starlardan bazıları Nijeryalı: Burna Boy, Wizkid, DJ Neptune, Davido, Tekno, Rema, Mr Eazi ve daha nice yeni ve eski nesil büyük Batılı starlarla ortak işlere de imza atarak seslerini çok büyük bir pop müzik coğrafyasında duyurabiliyorlar.

Universal bir süre önce Nijerya’da büyüme kararı almıştı. Def Jam, Island, EMI’ın da sahibi dünyanın en büyük müzik şirketinde amaç bu ülkeden çıkacak yeni nesil Afrobeat starlarını dünyaya tanıtmak, yeni isimlere yatırım yapmaktı. Nitekim başarılı da oluyorlar. Bugün Nijerya ve çevre coğrafyadan ama özellikle Nijerya’dan büyük yetenekler çıkıyor. Bunların bir kısmı çoktan dünya çapında oldu ama yeni gelen kuşakta çok daha ilginç ve potansiyel sahibi isimler var.

İçe kapalılık

Nijerya müzik endüstrisi 2016’da yıllık 39 milyon dolardan bugün 73 milyon dolara büyümüş durumda. (Türkiye’de bu rakam 2020 itibarıyla 85 milyon dolar civarında. Ancak Türkiye de çok hızlı büyüyen ülkelerden. 2025’te müzik gelirlerinde 100 milyon doları geçeceğimiz öngörülüyor.) İki ülke arasındaki fark şu: Bizim müziğimiz sadece bizim dinleyicimiz tarafından dinleniyor. Ülke sınırları dışında ilginç bulunduğu anlar çok nadir. Ülkeden dışarı müzik çıkmadığı gibi ülkeye başka müzik de girmiyor. Daha doğrusu elbette her tür müzik dinleme şansımız var ama biz dinlemiyoruz. Yani Türk dinleyicisi sadece ama sadece Türk sanatçıları dinliyor. Dinlenen bütün müziğin neredeyse yüzde 99’u yerli sanatçılar. Bu tabloya göre içe dönük, kulaklarını dünyaya kapamış, kendi sesinden başka kimsenin sesini duymak istemeyen bir ülkeyiz. Sanırım çok büyük bir kültürel potansiyele sahip olduğumuz halde bir türlü dünya çapında isimler çıkaramamızın nedenlerinden biri bu içe kapalılık.

Güzel iş birlikleri

Paul Woolford, Diplo, Kareen Lomax iş birliği “Looking For Me” son dönem dinlediğim en başarılı hit şarkılardan. Tabiri caizse yeni “Ride It”.
Burna Boy’un Stormzy ile ortak çalışması “Real Life”, videosuyla birlikte dram film tadında. “The Wire” dizisini anımsattı.
Jorja Smith, Popcaan iş birliği “Come Over” çok klas olmuş. Jorja Smith’in R&B etkisiyle Popcaan’in reggaesi güzel bir bileşim.
Gorillaz’ın, Elton John ve 6Lack’li “The Pink Phantom” adlı parçası geçen hafta internete kondu. Aynı şarkıda çeşitlilik ancak bu kadar olur.

Yükselen üç isim

Lil Zey: Bir süredir hip hop dinleyicisinin yakından takip ettiği yeni isimlerden biri. Zaman zaman R&B’ye kaçan vokalleri ve rapiyle sanırım günümüz Türk müzik yelpazesinin en ilginç isimlerinden. Kararlı bir şekilde yoluna devam ediyor. Geçen hafta “Zor” adlı, şarkının iki versiyonunu içeren bir single yayınladı. Sıra ufak ufak daha büyük iş birliklerine geldi sanırım. Merakla takip ediyoruz.

Benee: Yeni Zelandalı pop şarkıcısı ve bestecisi Benee (Stella Rose Bennett) 20 yaşında. Geçen yıl “Snail” ve “Supalonely” ile büyük çıkış yaptı. 2021’de adından daha fazla söz ettirecek isimler arasında. Popun yeni idollerinden biri olmasına kesin gözüyle bakıyorum.

Heijan: Türkçe rapin kendine has isimlerinden Heijan, geçenlerde Muti ile birlikte “Keke” adlı bir parça yaptı. Şu anda hayli popüler olan bu şarkıyla birlikte sanırım Heijan hit şarkı serisini devam ettirmeyi başarıyor. 2021’de adının rap sahnesinde her zamankinden daha ön planda olacağını düşünüyorum.