Müzisyenlere kulak verin!
Her zamankinden daha fazla seslerini duyurmaya ihtiyacı var müzisyenlerin ve müzik sektöründe çalışanların. Kovid-19 sebebiyle getirilen yasakların en fazla vurduğu alan müzisyenler ve müzik emekçileri diye aylardır yazıp çiziyoruz. Sırf ben değil müzik ile ilgili yazılar yazan herkes bu konuda bir şeyler anlatmaya çalışıyor ama anlayan pek yok gibi. Geçen hafta CHP milletvekili Gamze Taşcıer Müzik-Sen verilerini açıkladı: “Pandemi başladığından bu yana intihar eden müzisyenlerin sayısı 100’e yaklaşmış. Müzik aletlerini satarak eve ekmek götürmeye çalışan müzisyenler var”.
Hepimiz durumun iyi olmadığını biliyorduk ama bir felakete dönüştüğünü fark etmemiştik. Şimdi de müzik emekçileri çeşitli şekillerde desteklenmek yerine iyiden iyiye yalnızlığa itiliyor. Bütün konserler ve müzikli organizasyonlar yasaklanıyor, müzisyenlerin emekleriyle hayatlarını kazanacağı alanlar giderek daralıyor.
Dünyanın her yerinde müzik ve müzisyenler zor durumda ancak devletler vatandaşlarını korumak için önlemler alıyor, destek paketleri açıklanıyor. KDV’yi düşürerek bu iş olmaz. Derhal müzisyenlerin durumuna özel destek paketi ve programı açıklanmalıdır. Ben biletlerin yarısını devlet ödesin diye önermiştim İngiltere’deki bir uygulamadan esinlenerek. Ancak bu noktayı da geçtik. Pandemide ve sonrasında müziği ve müzisyenleri korumalıyız. Bugüne kadar eksik olan müzisyen çalışma şartlarına dair yasal düzenleme de yapılmalı. Birileri bu işi ciddiye almalı. Bu kış herkes için çok zor geçecek.
Yeniden gitar!
Y kuşağının hayatında gitar sıradan bir enstrüman. Ama önceki kuşaklar için dünyayı değiştirmeye yarayan sihirli bir aletti. Bob Dylan’dan Bob Marley’e müzik türü değişse de enstrüman yani “dertlere tercüman” aynıydı. Gitar uzunca bir dönem popüler müziğin kalbi ve ruhuydu. Les Paul olmasa Led Zeppelin olabilir miydi? Fender olmasa Jimi Hendrix? Biraz tersten bakmak gibi görünse de değil. Enstrüman sanatçısını ve müziğini yarattı.
Bugün gitar artık eskisi kadar önemli değil. Hip hop’ın yükselişi, popu da rock’ı da değiştirdi. Dans müziği ve kulüp kültürüyle birlikte “gadget”lar hayatımıza girdi. Gitar yerine hazırlanan beat’ler üzerine inşa edilen müzikler, synthesizer’ın ve programların imkanlarının giderek artmasıyla bugün gelinen noktada gitar sesini bazen, müzik ya da şarkının bağlamıyla ilgiliyse duyabiliyoruz. Rock gruplarının da çoğu gitar temelli müziği geride bıraktı. Gitarsız rock var artık. Gitarı bir renk ya da herhangi bir enstrüman olarak kullananlar çoğunlukta. Bugün geniş kitleler gitar sesini popüler bir hip hop sanatçısı beat’lerinde kullanınca, ünlü bir popçu ve prodüktörü o ayki hit şarkılarında gitar sesine yer verirlerse ancak duyuyor.
Elbette retorik gereği abartıyorum. Ve hiç yanlış anlaşılsın istemem, mesela bugün benim en fazla dinlediğim ve beğendiğim sanatçılar elektronik ve alt türlerinden, hip hop ve komşu müziklerden çıkıyor. Ne güzeldi eskiler demekten ziyade, değişimi anlatmaya çalışıyorum.
Bütün bu tabloya rağmen geçenlerde okuduğum bir haber şaşırttı. Pandemi döneminde Fender’in gitar öğreten uygulaması Fender Play’in abone sayısı mart-haziran döneminde 150 binden 930 bine yükselmiş. Oysa evde müzik yapan insanlar keyboard ve müzik programları eşliğinde çalışmaya başlayalı ve gitarı duvara asılı bir enstrüman olarak kullanalı bayağı oluyor. Gitar acaba bitti derken geri mi dönüyor?
Yeni örneklerle bu konuya bakacağım mutlaka.
K-Pop
Son aylarda K-Pop çok hareketli. Her zaman çok büyük bir potansiyelle dünyaya sanatı ihraç etmeye devam ediyor Kore popu ama son bir aydaki tablo dikkate değer olduğundan anlatmak istedim. Önce BTS “Dynamite” adlı şarkısıyla bütün dünyada listelerin tepesine oturdu. Türkiye’de şarkının teaser’ı dahi çıkar çıkmaz YouTube Türkiye trending videolarda bir numaraydı. Böyle bir şeyi uzun zamandır kimse görmemiştir. Ardından BLACKPINK geldi. Selena Gomez’in de eşlik ettiği “Ice cream” yine YouTube Türkiye’de trending videolar arasında bir numaradan girdi. Halen bu iki şarkı trending videolar listesindeyken üçüncü şarkı geçen hafta içinde geldi. Stray Kids’in şarkısı “Back Door” bu yazıyı yazdığım sırada yine trending listelerinin tepesindeydi. Şu an Türkiye’de en çok dinlenen şarkılar arasında üç tane K-pop grubu şarkısı var. “Türkiye’de Türkçe şarkı dinlenir” diyenler de, “Dünyada İngilizce söylemezsen kimse seni dinlemez” diyenler de şokta.