Tahminde yanılmamanın yöntemi tahminde bulunmamaktır. Ancak ister istemez tahmin yapılıyor. Çünkü tahmin yürütmeden ticaret ya da üretim yapmak mümkün değil. Gerçi ülkemizde en uzun yıllık tahmin yapabiliyoruz. Çünkü her şeye rağmen belirsizlikler çok fazla.
Çeşitli kuruluşlar zaman zaman tahminlerini yayımlıyorlar. Bazen aylık enflasyon, bazen de yıllık büyüme tahminleri yapılıyor. BDDK beş kuruluşun tahminlerini bir araya toplamış. Tabloyu aynen yayımlıyoruz.
Önce büyüme. 2003 yılına ilişkin tahminler 2.5 ile 6 arasında değişiyor. OECD'nin 2.5'luk tahminini bir taraf bırakırsak, asgari tahmin yüzde 4.6 oluyor. Bu da yabancı bir kuruma ait. Yılın sonuna geldik ve yüzde 5'in üstünde bir büyüme bekleniyor. Yani anlaşılan uluslararası kuruluşlar gayet kolay foslayabiliyorlar. 2004 tahminlerine gelince. Yabancılar yine yerlilerden temkinli. Daha düşük bir büyüme bekliyorlar. Ancak şunu belirtmekte yarar var; 2004 büyüme tahminleri 2003 tahminlerinin altında. Biraz yavaşlamanın olması da mantıklı.
Enflasyon konusunda tahminler 2003 yılında yüzde 20 ile 30 arasında değişiyordu. Hedef de zaten yüzde 20'ydi. Sonuç 18.4 oldu. Yani herkes şaştı. 2004 yılında hedef yüzde 12. Tahminler ise yüzde 14 ile 17.5 arasında değişiyor. Oysa rahatlıkla biz hedefin altında gerçekleşme olmasını bekliyoruz.
Konsolide bütçe dengesi için tahminler açığın milli gelir içinde yüzde 8 ile 15 arasında gerçekleşeceğine ilişkindi. AB'nin aşırı iyimser, CSFB bankasının da karamsar tahminlerini bir tarafa bırakırsak, bu konuda tahminler başarılı olmuş. Gerçekleşme yüzde 11. Bu yıl da bu düzeyden bir miktar düşeceği düşünülebilir.
Cari işlemler dengesine ilişkin tahminler 6.5 milyar dolardan 7.7 milyar dolara kadar değişiyordu. TÜSİAD'ı kutlamak gerek. Çünkü 2003 yılı sonunda gerçekleşme 6.8 milyar dolar oldu. Bu da milli gelir içinde yüzde 2.8 demek oluyor. Önümüzdeki yıl açığın bir miktar artacağı kanısındayız. Tabii net hata/noksan işleri hayli değiştirebilir.
Ekonomik tahmin yapmak kadar riskli bir şey yoktur. Tutar hiç akla gelmezsiniz. Tutmaz hemen hatırlanırsınız. Nankör meslek yani. Kalecilik gibi. Gol yersiniz kötü olursunuz. Nihayet küçük bir hatadır. Oysa bir santrafor kaç tane gol kaçırır, kaçırdıkları hep unutulur. Belki de en iyisi hep santrafor olup, top çevirmek!
| Büyüme | 2003 | 2004 |
| Hükümet* (Ekim 2003), (GSYİH) | 6.0 | 5.0 |
| TÜSİAD (Ekim 2003), (GSYİH) | 5.8 | 4.8 |
| OECD (Nisan 2003), (GSYİH) | 2.5 | 2.6 |
| Avrupa Komisyonu (Eylül 2003), (GSYİH) | 5.1 | 4.5 |
| Deutsche Bank (Ekim 2003), (GSYİH) | 5.3 | 4.9 |
| Merill Lynch (Ekim 2003), (GSYİH) | 4.6 | 3.6 |
| Credit Suisse First Boston (Eylül 2003) (GSYİH) | 5.0 | 4.0 |
| Fiyat | ||
| Hükümet (Ekim 2003), (TÜFE) | 20.0 | 12.0 |
| TÜSİAD (Ekim 2003), (TÜFE) | 19.0 | 14.0 |
| OECD (Nisan 2003), (TÜFE) | 30.3 | 17.5 |
| Avrupa Komisyonu (Eylül 2003), (TÜFE) | 26.0 | 16.5 |
| Deutsche Bank (Ekim 2003), (TÜFE) | 19.9 | 16.0 |
| Merill Lynch (Ekim 2003), (TÜFE) | 21.8 | 17.0 |
| Credit Suisse First Boston (Eylül 2003), (TÜFE) | 21.5 | 17.5 |
| Konsolide bütçe dengesi | ||
| Hükümet (Ekim 2003), (konsolide bütçe dengesi/GSMH) | -11.4 | -11.1 |
| TÜSİAD (Ekim 2003), (konsolide bütçe dengesi/GSMH) | -11.7 | -11.6 |
| Avrupa Komisyonu (Eylül 2003), (genel bütçe dengesi) | -8.0 | -6.3 |
| Deutsche Bank (Ekim 2003), (konsolide bütçe dengesi/GSYİH) | -12.5 | -9.0 |
| Merill Lynch (Ekim 2003), (konsolide bütçe dengesi/GSYİH) | -12.2 | -10.9 |
| Credit Suisse First Boston (Eylül 2003), (konsolide bütçe dengesi/GSYİH) | -15.0 | -13.0 |
| Cari işlemler dengesi | ||
| Hükümet (Ekim 2003), (milyar dolar) | -7.7 | -7.6 |
| TÜSİAD (Ekim 2003), (milyar dolar) | -6.5 | -5.4 |
| OECED (Nisan 2003), (GSYİH oranı, %) | -1.9 | -2.6 |
| Avrupa Komisyonu (Eylül 2003), (GSYİH'ye oranı, %) | -3.6 | -4.0 |
| Deutsche Bank (Ekim 2003), (GSYİH'ye oranı, %) | -3.4 | -3.1 |
| Merill Lynch (Ekim 2003), (GSYİH'ye oranı, %) | -3.1 | -2.5 |
| Credit Suisse First Boston (Eylül 2003), (GSYİH'ye oranı, %) | -3.0 | -2.0 |
| * 2004 yılı programı | ||
