Sıcak paranın soğutulması için son zamanlarda sık sık önerilen Tobin Vergisinin önemi şimdi daha iyi anlaşılıyor. Oysa bundan bir yıl önce Devlet eski Bakanı Derviş bunu önerince kıyamet kopmuştu. Piyasa geçtiğimiz haftalarda altüst oldu. Mali sistemimiz o denli sığ ki, kısa süredeki birkaç milyar dolarlık sıcak para çıkışı ortalığı kasıp kavurabildi.Tobin Vergisi ülkeye belli bir yatırım girdiğinde vergi ödemesi demek. Yabancı portföy yatırımı ülkede uzun süre kalınca bu verginin payı düşük kalıyor. Ancak kısa kalınca vergi maliyetli hale geliyor. Çok da mantıklı. Girişte alınmasının nedeni ise yatırımcının bunu baştan bilerek girmesi ve ödenmesi. Maliyeti hesaplayarak giren yatırımcı da, uzun süre içeride kalırsa zararla çıkması olasılığı azalıyor. Ülkemizde yabancı kaynaklı portföy yatırımcıları, ya dövizlerini bozarak gecelik TL faizinden yararlanmak istiyor, ya da eurotahvil alıyor. Genellikle yabancılar Hazinenin TL bonolarını daha az alıyor. Çünkü bir terslik olursa, hem faizler yükseliyor, hem de kur. Böylece çifte zarardan kaçınılmış oluyor. Geçtiğimiz günlerde de bu oldu. TL bonolarda faiz yüzde 22lerden, 26ya kadar yükseldi. Yani artış sadece 4 puanda kaldı. Oysa dövizde kur artışı yüzde 10u geçti. Bu da bonoda satışın o denli güçlü olmadığını gösteriyor. Tabii bir de kur artık esnek. Oysa faiz tamamıyla MB denetiminde. Likidite ihtiyacında olan banka da pek kalmadığı için faizlerin kısa vadede sıçraması pek mümkün değil. Üstelik kısa vadeli spekülatif hareketler enflasyonist beklentileri değiştirmediğinden bono faizleri istikrar gösteriyor. Bu da belli bir asimetri yaratıyor. Yani kurla faiz simetrik hareket etmiyor. Önceki gün açıklanan enflasyon verileri de bunu teyit ediyor. Anlaşılan geçen yılın aksine toptan eşya fiyatları bu yıl yüksek gerçekleşecek. Ancak tüketici fiyatları hedefin altında kalacak görünüyor. Bu nedenle şu ara oluşan TL bono faizleri ciddi bir reel getiri sağlıyor.Eurotahvillere gelince. 2030 vadeli eurotahvilin yabancıların çıkışından önceki fiyatı 143 dolar civarındaydı. Şu anda ise 128 dolara kadar inmiş durumda. Bu yüzde 12ye yakın bir düşüş anlamına geliyor. Aslında eurotahvil tutan biri parasını şimdi bozsa ve TLye geçse kaybı olmayacak. Çünkü kur da yükseldi.Kısaca özetlersek, şu ara mali piyasalardaki gelişmeler tipik bir sıcak para çıkışı izlenimi veriyor. Bu çıkış mali sistem daha sağlam olduğu için de pek zarar vermiyor, tedirginlik de daha az. Enflasyonun bir yandan düşüyor olması, büyümenin yüksek olması ve ciddi bir mali disiplinin sürmesi işin olumlu yönleri. Elbette sıkıntılar yok değil. Ancak buna benzer bir durum yine ekim sonunda oluşmuş, sonra kur yine tepetaklak olmuştu. hgunes@milliyet.com.tr Yabancılar mali sistemden çıkıyor. Güle güle. Uğurlar olsun. Zaten bu sıcak para oldum olası sevilmez. Girdikleri her gelişmekte olan ülkeye de uğursuzluk getirirler. Sıcak paranın doğrudan yabancı sermayeyle düz orantılı olmadığı artık açık biçimde biliniyor. Reel faizin yüksek olduğu ülkelere sıcak para kısa süre için geliyor, ülkenin kanını emip gidiyor. Tabii giderken geride tam bir çekirge sürüsü girmiş tarlayı bırakarak.
