Hurşit Güneş

Hurşit Güneş

hgunes@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Bu yazı yazılırken Greenspan başkanlığındaki FOMC, yani Federal Açık Piyasa Komitesi, faizlerde bir değişiklik kararını tartışıyordu. Henüz belli olmamakla birlikte, olasılıkla faizler yüzde 0.25 daha artmış olacak. Böylece 2004 yılında faizler üçüncü kez artmış olacak. ABDde faizlerin artma nedeni ekonomik canlanmanın enflasyona neden olması olasılığından kaynaklanıyor. Yani ekonomi öylesine canlanır ki, fiyatlar da kafayı kaldırır diye faiz frenine asılıyorlar. Ancak ABD ekonomisinde canlanma belirtileri gözlense de, henüz bunun fiyatlarda bir değişiklik getirdiğini iddia etmek zor.O zaman bu artış anlamsız gelebilir. Fakat gerek uluslararası piyasalar, gerekse gelişmekte olan ülkeler bu artışı büyük ölçüde satın alarak fiyatların içine aldılar. Bu nedenle FED beklenmeyen bir hareket yapsa piyasalar şaşıracaktır. Üstelik henüz canlanma gözlenmese de, önceden önlem almakta da bir zarar yoktur. Kaldı ki, artış da gayet küçüktür. Alan Greenspan ABD para politikasının uzun yıllardır kaptanı. 1987de Reagan döneminde atanan bu guvernöre Başkan Clinton bile dokunamamıştı. Yahut da dokunmama akıllılığını göstermişti. Gerçi Greenspan son derece tutucu bir ekonomist olmasına rağmen, Clinton dönemindeki müthiş ekonomik patlamanın da engelleyicisi olmadı, aksine uyumlu para politikasıyla o dönemi destekledi. Nisan ve mayıs aylarındaki ani canlanma verileriyle enflasyon yıllık tabanda ciddi bir artış izlenimi vermiş ve faizlerin artırılacağı beklentisi oluşmuştu. Ancak temmuz ayı verileri bu beklentiyi doğrulamadı. Ara mallarında inanılmaz fiyat artışları yaşansa da, haziran ayı itibariyle tüketici fiyatlarında ciddi duraksamalar oluştu. Bu, dünyada hızla karamsarlaşan havayı da değiştirmeye başladı. Kaldı ki Koca Reis Greenspan sık sık faizlerin artacağı yönündeki açıklamalarıyla piyasaları alıştırıyordu. TÜFE (yıllık) % Değişim Kaldı ki, büyüme rakamları da o denli güçlü değil. Geçen yılın üçüncü çeyreğinden sonra, özellikle bu yılın ikinci çeyreğinde o ani yükselişin düştüğü gözleniyor. Kısacası, ABD ekonomisinde; n Enflasyonun yükseldiği gözlenmiyor, n İkinci çeyrek büyümesi canlanmanın yavaş olacağını gösteriyor, n (Ağustos hariç) son 6 aydır istihdam artışı yavaşlıyor, n TGE son 2 aydır düşüyor, n Siparişlerde son 2 aydır artış var, ama çok az.Bundan sonra ABDde faizlerin tekrar artması için farklı verilerin çıkması gerekiyor. Koca Reis Greenspan ekonominin dümeninde para politikasını ödünsüz ve özenle sürdürüyor. Şimdiye dek temel bir hata yapmadı. Bundan sonra da yapacağa benzemiyor. hgunes@milliyet.com.tr GSYİH % değişim