Hurşit Güneş

Hurşit Güneş

hgunes@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Merkez Bankasının düzenlediği "İktisadi Yönelim Anketi" İYA ve MBRKGE (Reel Kesim Güven Endeksi) de benzer sonuçlara işaret ediyor. Malum MBRKGE Genel Gidişat, İhracat İmkanı, Yatırım Harcamaları, Toplam Sipariş, Mamul Mal Stok Miktarı, Toplam İstihdam, Üretim Hacmi, İç Pazara Satılan Mal Hacmi, Hammadde Stok Eğilimi gibi etmenleri ölçmeye çalışıyor. Bu endekste son ayda yüzde 1.2lik bir düzelme, İYAda da yüzde 0.2lik düşüş gözleniyor. MBRKGEdeki yükselme daha çok iç ve dış talepteki canlanma beklentisinden kaynaklanıyor. Diğer etmenlerde de, en azından, bir değişim beklenmiyor.Öte yandan CNBC televizyonunun düzenlediği çeşitli endeksler ise farklı doğrultulara işaret ediyor. Bireysel Tüketim Endeksi (BTE) mayıs ayında 205.9 gibi bir düzeyden haziran ayında 200.6 gibi bir düzeye gevşeme göstermiş. Yani bireyler ortalamada yüzde 2.6 daha az alışveriş yapıyor. Öte yandan, Perakende Satış Endeksi (PSE) de önemli bir düşüş gösteriyor. Mayıs ayında 267.9 iken, haziranda 247.2 olmuş. Yani yüzde 7.7 düşmüş. Bu da, özellikle dayanıklı tüketim mallarında ciddi bir gevşemenin olduğunu gösteriyor.Yine CNBC televizyonunun ülkemizde düzenlediği Tüketim Eğilimi Endeksi (TEE) geçen ay yüzde 1 düşmüştü. Yani bireyler tüketimde belli bir doyuma ulaşmış görünüyorlar. Ya da tüketim için ortamın değiştiği kanısındalar. Bu da diğer göstergelerden farklılaşıyor.Öte yandan, geçenlerde açıklanan Tüketici Beklenti Endeksi (TBE) de yüzde 5.2 yükselişe, TGE, yani Tüketici Güven Endeksi de yüzde 3.8 yükselişe işaret ediyordu. Demek ki tüketim ortamı daha olumsuz görülmese de, ya fiyatlar ya mevsimsel etmenler ya da belli bir doyuma ulaşıldığı için, tüketimde değişim gözleniyor. Kısacası, tüketimde bir gevşeme var. Ama beklentiler hala olumlu.Sektörel bazda baktığımızda gerilemenin otomobil, kısmen dayanıklı tüketim malları ve giyim sektörlerinde yaşandığını izliyoruz. Otomobil ve dayanıklı tüketim malları satışlarındaki düşüşün bir kısmının, mayıs ayında öne alınan talepten kaynaklandığı öne sürülebilir. Giyim sektöründeki düşüş ise mevsim indirimlerinin yaklaşmasından kaynaklanabilir. Ucuzlayacak malın alışverişi ertelenir.Buna karşın, mevsimsel faktörlerin etkisiyle otel, lokanta, turizm harcamalarında artış görülüyor. Konut satışlarında az da olsa bir artış gerçekleşiyor. Nihayet, tüketici kredilerinde artış hızı önceki aylara göre önemli düşüşler gösteriyor.Sonuç olarak, enflasyon ve cari açık verilerinin seyri açısından son derece önemli olan iç talepte azalma sinyali, tüm sektörlere yayılmasa bile CNBC - e endekslerinde ortaya çıkıyor. Ancak yanılmayalım. Bu düşüş hem sınırlı hem de geçici olabilir. Bizce, Seyfettin Gürselin deyimiyle, sanayi kesimindeki "muhteşem" performans bundan sonra da sürecek görünüyor. hgunes@milliyet.com.tr Uzun süredir dayanıklı tüketim mallarında bir patlama yaşanıyordu. Özellikle otomotivde satışlar tam bir patlama göstermiş ve bu hızlı artış ithalat hacmini zorlamıştı. Ancak bu hafta açıklanan çeşitli rakamlar durumun biraz değiştiğini gösteriyor.