© Copyright 2024 Milliyet.com.tr | Giriş Yaptığınız taktirde kullanım koşullarını ve gizlilik politikasını kabul etmiş olursunuz.
Ciddi bir mali disiplin uyguluyoruz. Faiz - dışı fazla yaratarak borç stokunu azaltmaya çalışıyoruz. Pekiyi borçlar azalıyor mu?
Bu hükümet de iktidara geldiğinden bu yana yürürlükteki politikayı sürdüreceğini beyan etti. Bununla beraber, son bir yılda dış borç stoku 1.2 milyar dolar arttı. Bu nasıl oldu? Yandaki tabloda hükümetin dış borçlanma karnesi görülüyor. Borç stokunda vade yapısı değişmemiş. Devletin borçlarının yüzde 92'si uzun vadeli, yani 5 yıldan uzun vadeli.
| 2003 | 2004 | |
| (Milyon USD) | Ocak | |
| Konsolide bütçe | ||
| Vade yapısı | 63.449 | 64.717 |
| Kısa vade (1 yıldan az) | 0 | 0 |
| Orta vade (1 - 5 yıl) | 5.030 | 5.025 |
| Uzun vade (5 yıldan fazla) | 58.418 | 59.692 |
| Alacaklıya göre | 63.449 | 64.717 |
| Kredi | 36.612 | 36.532 |
| Uluslararası kuruluşlar | 23.521 | 23.473 |
| (IMF sağlanan krediler | (16.732) | (16.671) |
| Hükümet kuruluşları | 6.924 | 6.918 |
| Ticari bankalar | 6.167 | 6.141 |
| Tahvil | 26.837 | 28.185 |
| Döviz kompozisyonu | 63.449 | 64.717 |
| USD | 25.724 | 27.180 |
| DEM | 0 | 0 |
| JPY | 3.741 | 3.786 |
| EUR | 16.684 | 16.514 |
| SDR | 16.739 | 16.678 |
| Diğer | 560 | 558 |
| 2003 | 2004 | |
| (%, yüzde) | Ocak | |
| Konsolide bütçe | ||
| Vade yapısı | 100 | 100 |
| Kısa vade (1 yıldan az) | 0 | 0 |
| Orta vade (1 - 5 yıl) | 8 | 8 |
| Uzun vade (5 yıldan fazla) | 92 | 92 |
| Alacaklıya göre | 100 | 100 |
| Kredi | 58 | 56 |
| Uluslararası kuruluşlar | 37 | 36 |
| (IMF sağlanan krediler) | (71) | (71) |
| Hükümet kuruluşları | 11 | 11 |
| Ticari bankalar | 10 | 9 |
| Tahvil | 42 | 44 |
| Döviz kompozisyonu | 100 | 100 |
| USD | 41 | 42 |
| DEM | 0 | 0 |
| JPY | 6 | 6 |
| EUR | 26 | 26 |
| SDR | 26 | 26 |
| Diğer | 1 | 1 |
Kaynak Hazine Müsteşarlığı
(1) Geçici
Not: Aylık stok verileri istatistiki amaçla yayımlanmaktadır.
Devlet borçlarının yüzde 58'i doğrudan borç, yani kredi biçiminde. Gerisi ise tahvil ihracıyla gerçekleşmiş. Ancak son bir yılda tahvil ihracıyla elde edilen para tam 1.4 milyar dolara dayanıyor. Krediler ise aynı düzeyde kalmış.
Kredilerin yüzde 64'ü uluslararası kuruluşlardan (23.5 milyar dolar), özellikle de yüzde (46'sı doğrudan IMF'den elde edilmiş. Son bir yılda bu kuruluşlardan ek bir borçlanma yapılmamış. Alınanla ödenen eşit olmuş.
Ancak borç stokunda ilginç gelişmeler var. Borç stokunun yüzde 42'si dolar cinsinden. Son bir yılda dolar hayli düşünce, olumlu bir gelişme oldu. Öte yandan, borcun sadece yüzde 26'sının euro cinsinden olması bir avantaj. Dolar düşüp euro yükselince, dolarla ifade edilen bu borcun da artması gerekiyor. Ancak, öyle olmamış. Borçların yüzde 26'sı euro olmaya devam etmiş. Hatta 16.7 milyar dolar olan bu borçlar 170 milyon dolar düşmüş. Demek ki, bayağı bir ödeme yapılmış. Yeni borçlanmalar da ağırlıklı olarak dolar cinsinden yapılmış.
Döviz kurunun istikrarlı gittiği bir dönemde dış borçlar elbette bütçede finansman kolaylığı sağlıyor. Üstelik dünyada faizler çok düşük bir düzeydeyken dış borçlanma ciddi bir avantaj, kaçırılmaması gereken bir fırsat.
Üstelik dış borçlar uzun vadeli olduğundan finansman sıkıntısı yaratmıyor. Ancak önceden uyaralım; Amerika'da seçimlerden sonra faizler yükselecekse daha sonraki dönemin borçlanması daha pahalıya mal olacaktır. Hazır dolar çok düşmüşken de, artık dolar ağırlıklı borçlanmak yerine belki de artık euro cinsinden borçlanmak daha anlamlı olabilir.
