Siyasal kampanyalar günümüzde çok ciddi bütçeler gerektiriyor. Amerikada oldum olası çeşitli büyük şirketler adaylara mali destek sağlıyor. Üstelik bunu şeffaf biçimde de açıklıyorlar. Sağcı Cumhuriyetçilere büyük şirketler daha fazla yardım yaparken, güneyli şirketlerle, özellikle Yahudiler olmak üzere, azınlıklara ait şirketler Demokrat Partiye katkıda bulunuyor.Öte yandan bir başka farklılık da, farklı siyasetlerden kaynaklanan çıkarlar. Mesela sigara içmeye ve ve silahlanmaya daha esnek baktıklarından, tütün ve savunma sanayi şirketleri Cumhuriyetçilere daha fazla destek veriyor. Alternatif enerji kaynaklarını teşvik ettiği için de bu kesim Demokratları destekliyor. Kasımda ABDde başkanlık seçimleri var. Ve anketler giderek Bush lehine gelişiyor. Oysa daha birkaç ay önce Kerry çok önlerdeydi. Yanlış strateji ve yanlış kampanyayla tam tersi sonuçlar alınabiliyor. Brian Knight isimli bir ekonomist geçenlerde NBER tarafından yayımlanan bir çalışmasında, 2000 yılı başkanlık seçimlerinde adaylara destek veren firmaların daha sonraki temettü getirilerine herhangi bir etki yapıp yapmadığı, yani bu denli mali destekten sonra tuttuğu aday kazanınca, şirketin bundan yararlanıp yararlanamadığı ölçülmeye çalışılmış.Knight desteklediği adayı açıklayan 70 şirket gözlemlemiş. Bunlardan 41i Bushu, 29u da Goreu destekliyormuş. (Haliyle para patronları sağa daha meyilli.) İlginçtir, Bushun kazanacağı belirgin hale gelir gelmez borsada Bushu destekleyen firmaların performansı dikkat çeken biçimde Goreu destekleyenlerin üstüne çıkmış. Oysa daha önce Goreun anketlerde durumu daha iyiyken Goreu destekleyen şirketlerin de borsadaki durumu daha iyiymiş. Tabii Bushu destekleyen şirketlere göre. Çıkarlar gözetiliyor Sonuçta Bush başa geçtiğinde kendisini destekleyen şirketler yüzde 3 daha değerli hale gelince ve diğerleri de yüzde 6 değer kaybedince, kabaca 100 milyar dolarlık bir değer transferi oluşmuş. Mesela tütün şirketlerinin değeri yüzde 13 oranında artmış. Öte yandan, Microsoft rakipleri Bush yönetiminde yüzde 15 kadar, alternatif enerji dalları da yüzde 16 değer yitirmiş.Gelelim son seçimlere. Kerryye yardım yapanlar önceleri borsadaki gelişmelere bakarak bayram yapabilirlerdi. Ancak şimdi sıkıntıda olsalar gerek. Buradan da iki sonuç çıkıyor. Kazanmayacak adaya destek vermemek, ya da veriliyorsa da bunu saklamak. Çünkü sadece kazananı destekleyen karlı çıkıyor.Türkiyede de işadamlarının siyasal partilere destek verdiği biliniyor. Ancak bu çok yaygın değil. Üstelik rakamlar daha küçük ve gizli tutuluyor. Ülkemizde bu işin sıkıntı veren tarafı ise patronların daha çok doğrudan, yani kendi ceplerinden bu yardımı sağladığı için, daha sonra siyasetçiden şirketlerinden çok, kendileri için talepte bulunması. Tabii, bu Amerikan tipi siyaset. Yarışma da işadamları arasında. Parayı verenin düdüğü çaldığı böyle bir sistem elbette demokrasi açısından savunulamaz. hgunes@milliyet.com.tr Destekleyen kazanıyor
