İsviçre bankası UBS ise bayağı gerilerden üçüncü geliyor. Bu bankaların aktif büyüklüğüne baktığımızda her birinin birer dev olduğu görülüyor. Ancak bir başka özellik daha görülüyor. Bu bankaların hemen hepsi gelişmiş ülkelere ait.Sıralamada ilk 50 arasında sadece bir tek Çine ait 4 banka var. Dünyanın en büyük 21, 26, 39 ve 41inci bankaları. Bu da gayet doğal. Çünkü Çinin 1.3 milyara yakın nüfusu ve 1.2 trilyon dolarlık da milli geliri var. Dev bir ülke ve dev bir nüfusa sahip. Buna rağmen dünyanın ilk iki bankasının aktif büyüklüğü neredeyse Çinin milli gelirine eşit.Türkiye tabii sıralamada yok. Bırakın sıralamaya girmeyi toplam bankacılık sektörü dünyanın ilk 50 bankası arasına giremiyor. Çünkü 50nci bankanın aktif büyüklüğü bile 262 milyar dolar. Nordea isimli bu İsveç bankasının aktif büyüklüğü Türkiyede sektörün tamamından yüzde 60 daha büyük. Olacak şey değil!Pekiyi bizde neden bankacılık bu denli küçük? Çok neden var. Birincisi malum; ülke geliştikçe finans sektörü daha hızla büyüyor. Ve milli gelir içindeki payını artırıyor. İkincisi, finans kesimi eğer serbest bir yapıdaysa gelişme hızlanıyor. Nihayet, bankacılık üzerinde mali yüklerin makul olması gerekiyor. Aksi taktirde sektör yabancı ülkelere kayıyor.Ülkemizde finansal serbestleşme sağlandı ama mali yükler çok fazla. Bankalar mevduat sahibine yüzde 22 verirken, krediye dönüşme sürecinde mali yükler kaynak maliyetini yüzde 35e çıkarıyor. Üstelik, buna bankanın masrafları dahil değil. 50 milyar dolar kredi stokuna tüm banka masrafları konulduğunda durum daha da vahimleşiyor; 7.3 milyar dolar faiz - dışı gider, kredi üzerinde yüzde 15lik bir yük getiriyor. Üstelik buna risk primi (yani batık maliyeti) ve kar marjı dahil değil. Kredi fiyatı haliyle uçuyor. Müşteri pahalı bulunca da, ya yatırımdan vazgeçiyor, ya da yatırım çok pahalıya mal oluyor. Bu da ileride ya iflasına, ya da mal maliyetinin pahalı olmasına neden oluyor. Bazı yatırımcılar çareyi yurtdışından kredi sağlayarak buluyorlar. Ülkemizde kullanılan kredinin yüzde 40ı artık yurtdışından.Çözüme gelince. Önce mali yükler azaltılmalı. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, KKDF, Damga Vergisi, harçlar, gider indirimi önce azaltılmalı, sonra da tümüyle kalkmalı. Özel İşlem Vergisi ve fon payı ise hemen kalkmalı.Nihayet artık birleşmeler zul saymamalı. En büyüğü dünyanın 50nci bankasının onda biri etmeyen bu ölçekle karlı bankacılık yapılması olanaksız. Dünyanın en büyük bankası Citigroup. Amerikan sermayeli bu bankadan sonra Japonların Mizuho Holdings bankası geliyor. Her ikisinin de aktif büyüklüğü 1er trilyon doları geçiyor. Şöyle ifade edelim, her bir bankanın yıllık bilançoları Türkiyenin milli gelirinin tam dört katı! - İsim Ülke Dönem Toplam aktif (milyar $)1 Citigroup ABD Ara - 02 1.097,192 Mizuho Holdings Japonya Mar - 03 1.029,693 UBS İsviçre Mar - 03 851,594 Sumitomo Mistui Banking Corporation Japonya Mar - 03 826,605 Deutsche Bank Almanya Mar - 03 795,746 Mitsubishi Tokyo Financial Group Japonya Mar - 03 784,527 JP Morgan Chase ABD Ara - 02 758,808 INF Group Hollanda Ara - 02 751,789 HSBC Holding İngiltere Ara - 02 748,8910 BNP Paribas Fransa Ara 02 745,4111 Bayerische Hypo - und Vereinsbank Almanya Mar - 03 711,8712 Credit Suisse İsviçre Ara - 02 686,3913 Royal Bank of Scotland İngiltere Ara - 02 649,3814 UFJ Holdings Japonya Mar - 03 641,8215 Barclays İngiltere Ara - 02 637,8316 Bank of America ABD Eyl - 02 621,7617 ABN AMRO Holding Hollanda Mar - 03 583,5018 Credit Agricole Fransa Ara - 02 530,7119 Morgan Stanley ABD Şub - 03 529,5020 Societe Generale Fransa Ara - 02 526,0421 Industrial & Commerce Bank of China Çin Ara - 01 524,2322 HBOS İngiltere Ara - 02 512,1523 Fortis Belçika Ara - 02 502,8924 Merrill Lynch ABD Mar - 03 447,9325 Commerzbank Almanya Mar - 03 442,6626 Bank of China Çin Ara - 02 434,1927 Dresdner Bank Almanya Ara - 02 433,8128 Norinchukin Bank Japonya Mar - 02 431,0029 Rabobank Hollanda Ara - 02 393,2430 Groupe Caisse d'Epargne Fransa Ara - 02 374,7931 Dexia Belçika Kas - 02 368,0332 Goldman Sachs ABD Ara - 02 355,5733 Wells Fargo ABD Ara - 02 349,2634 DZ Bank Almanya Ara - 02 348,4735 Wachovia ABD Mar - 03 341,84TÜRKİYE: Toplam sektör Kasım 2003 163,95 hgunes@milliyet.com.tr Aktif büyüklüklerine göre en büyük bankalar
