Kudüs yolunda... Çocuk Haçlı Seferi

Günümüzden 812 yıl önce, Kuzey Fransa ve Almanya’da on binlerce çocuk, kutsal toprakları Müslümanlardan almak için Haçlı seferi düzenlemek istedi. Sonuç hüsran oldu, tamamına yakını öldü

Filistin toprakları sadece bugün değil, tarihin birçok döneminde elde edilmek istenen bir coğrafyaydı. Bunun en somut ve çarpıcı örneklerinden birisi kuşkusuz Ortaçağ haçlı seferleriydi. Haçlı seferlerinin başlarda gösterdiği başarıların 13.yüzyıl başlarında hızla kaybolması ve bölgenin Müslümanlar tarafından tekrar ele geçirilmesi Avrupa’da sorgulanmış ve gerekçe olarak tanrının yolundan ayrılmış olmak ileri sürülmüştü. Kutsal toprakların yitirilme nedeni işlenen günahlardı. Kaybedilen toprakları mucizevi bir şekilde ancak günahsız bireylerden oluşan bir ordu geri alabilirdi. Toplumun içinde en günahsız olanlar ise çocuklardı. 

Çocuklardan oluşan ordu 

Günümüzden 812 yıl önce, 1212 yılında Kuzey Fransa ve Almanya’da 6 ile 16 yaş arası on binlerce çocuk, kutsal toprakları Müslümanlardan almak üzere toplanıp bir Haçlı seferi düzenlemek istediler. Sonuç büyük bir hüsran oldu. Çok azı hariç, tamamına yakını öldü. Yetişkinlerin günahlarından dolayı kutsal toprakların tamamını alamadıklarını, kendilerinin ise günahsız çocuklar oldukları için Allah’ın zaferi vereceğine ve Müslümanları yok edeceklerine inanıyorlardı. Yaklaşık 80.000 çocuktan 300 kadarı ulaşabildi doğuya o da köle olarak. 

İki çocuk lider 

1212 yılında yaşanan Çocuk Haçlı Seferi’nde çocuk kitlelerine ve sefere yön veren iki lider çocuk vardı: Fransa’daki hareketin başındaki Stephen of Cloyes, diğeri ise Almanya’daki seferin başındaki Kölnlü Nicholas’tı. Her ikisi de kitleleri etkileyebilen ateşli konuşmacılardı. Fransa’da 30.000, Almanya’da 50.000 çocuk toplandı. Hiçbiri kutsal topraklara ulaşamadı. Silahsız, askeri eğitimleri olmayan, lojistiği, yemeği, suyu bulunmayan din aşkıyla kendinden geçmiş bir halde ilahiler söyleyerek ilerleyen on binlerce çocuk. Tamamına yakını yollardaki kötü koşullar nedeniyle hızla ölüp gitti. Hem Fransız çocuklarının lideri Stephen hem de Alman çocukların lideri Nicholas rüyalarında Hz.İsa’yı gördüklerini, denize ulaştıklarında Allah’ın tıpkı Hz.Musa’ya yaptığı gibi, onlara da Akdeniz’i açacağını ve açılan yoldan kutsal topraklara ulaşacaklarını iddia ediyordu. Fransız çocukların lideri Stephen, Hz.İsa’nın kendisine cennetten bir mektup getirdiğini ve bu mektubu Fransa kralının önünde açacağını da söylüyordu. Dönemin kralı bu çocukları hiç ciddiye almadı ve evlerine dönmelerini, savaşabilecek donanımda olmadıklarını söyledi. Diğer yandan, Alman çocukların lideri Nicholas Roma’da Papa ile görüştü. Papa, her ne kadar imanla yaptıkları bu girişimi değerli bulsa da o da çocukların Müslümanlarla savaşabilecek durumda olmadıklarını, geri dönmelerini söyledi. Önlerinde duran ordu altı yaşından ergenlik dönemine uzanan binlerce çocuktan ibaretti. 

Zorlu yol 

Çocukların çoğu ailelerinin istememesine rağmen bu sefere katılmıştı. Nehirleri izleyerek ilerledikleri için su sorunu çekmiyorlardı. Yolları üzerindeki köylülerde onları sevgiyle karşılıyor ve ellerinde avuçlarında yiyecek ne varsa onlarla paylaşıyorlardı. Fakat böyle devam etmedi. Köyler geride kalıp, dağlar, vadiler başlayınca işin rengi değişti. Açlık, susuzluk, soğuk, dizanteri ve diğer hastalıklar, özellikle de Alp Dağları’nı geçerken karşılaştıkları sert iklim koşulları çocukların on binlercesini kırdı geçirdi ve hızla öldüler. Manzara korkunçtu. Papa ve Fransa kralı destek vermemişti. Buna rağmen öle öle, kırıla kırıla İtalya sahillerine ulaşabildi az sayıda çocuk. Heyecan ve sabırsızlık içinde, dualar ve ilahilerle, Allah’ın onlar için denizi yarmasını, kutsal topraklara gidecek yolu açmasını beklemeye başladılar. 

Domuz William’ın ihaneti 

Sayıları çok azalmıştı. Bitap ve halsiz durumdaydılar. Onları hayata ve davalarına bağlayacak yegâne şey denizin ikiye ayrılmasıydı. Fakat deniz hiç açılmadı, hiçbir yol oluşmadı. Mucize beklentisi boş çıkmıştı. Tabi büyük kaos oluştu, çocuk liderlere güven kaybolup gitti. Onları ikna etmek için karşılarına tepeden tırnağa zırhlı ve silahlı şövalye birlikleri çıktı. ‘’Bakın biz ancak bu halimizle Müslümanlarla savaşabiliyoruz. Siz asla savaşamazsınız, geri dönün’’ demelerine rağmen ısrarla İtalya’da, deniz kıyısında mucize bekleyen bir grup vardı. Sayıları 300-500 kişi kadar kalmıştı Çocuk Haçlı Seferi’ne katılan çocukların. Çoğu geliş yolunda ölmüş, geri dönenlerin de büyük kısmı dönüş yolunda can vermişti. Bazılarına köylüler sahip çıkmış, evlat edinmişti. İnatla sahilde kalanları ise daha kötü bir kader bekliyordu. Sahilde Domuz William adıyla bilinen Cenevizli bir gemici vardı. Çocuklara, ‘Denizin ikiye ayrılıp yol açılacağı yok, gelin ben sizi gemilerimle kutsal topraklara götüreyim’ dedi çocuklara. Amacı onları Mısır’a götürüp iyi paraya köle olarak satmaktı. Yola çıkıldı. Ancak işler yolunda gitmedi. Domuz William’ın gemilerini denizde Faslı Müslüman korsanlar ele geçirdi. Çocukları da ganimet olarak aldılar. İçlerinden eli yüzü düzgün ve en sağlıklı olanları köle olarak seçip satılmak üzere Fas’a gönderdiler. Kalanları da kendileri Mısır’a götürüp köle olarak sattılar. 

Sadece 200 çocuk Mısır’a ulaşabildi 

Çocuk Haçlı Seferi’ne katılan yaklaşık 80.000 küçük çocuktan 200 kadarı Mısır’a ulaşabildi. Onlar da hayatlarının sonuna kadar özgürlüklerini yitirmiş ve kölelik boyunduruğu altında Müslümanların emrinde hizmetçi olarak yaşadılar. Bir yıl içinde çok büyük bir trajediydi yaşanan. 1212 yılında yaşanan bu çocuk hareketi Papa ve Fransa kralı destek vermediği için resmi bir haçlı seferi olarak değerlendirilmeyebilir. Dini motivasyonu yüksek, 6-10 yaşlarında on binlerce çocuğu binlerce kilometre yürüten ve sonu ölümle biten histerik bir hareketti. Haçlı seferlerini ve günümüze yansımalarını uzun süredir araştırıp, inceliyorum. Bizim Selahaddin Eyyubi, Nureddin Zengi, Emir Aksungur, Sultan Kılıçarslan ve Sultan Baybars gibi haçlılara kök söktüren kahramanlarımız gibi onların da kendi kahramanları var. Hafızalar halen taze. Çocuk Haçlı Seferleri, 1212’de Müslümanlara karşı kışkırtılan alt sınıftan halkın, özellikle küçük çocukların, Haçlı Seferlerine giden şövalyeleri taklit ederek, Filistin’deki kutsal beldelere giderek Kudüs’ün tekrar Hristiyanların eline geçmesini sağlamaya çalışma uğraşıdır.

On binlerce çocuk öldü 

Bu seferler 4. ve 5. Haçlı Seferi arasındaki dönemde, Almanya ve Fransa’da başlayan iki büyük kalabalık çocuk ve halk grubunun Kudüs’e gitmek üzere karadan uzun yürüyüşlerle Avrupa’nın sahillerine gitme girişimiydi. Büyük bir fiyasko ve on binlerce çocuğun ölümü oldu sonucu. Çocuk Haçlı Seferleri Ortaçağ Avrupa tarihinde, yakın dönem Avrupa edebiyat ve şiirinde izler bıraktı. Tiyatro oyunları, operalar ve oratöryolar bestelendi. Romanlar, filmler yapıldı. Ünlü müzisyen Sting tarafından 1985’te Children’s Crusade adlı bir single ve albüm çıkarıldı. Hurafelerden oluşan inançlar ve aşırılıklar her zaman insanlığa zarar verdi. Helali, haramı bilemeyecek, kulaktan kulağa üflenen her şeyi din zanneden okumuş cahiller ve cahil tutulan güruhlar tarih boyunca yıkımlara yol açtı. Çocuk Haçlı Seferi buna iyi bir örnek.