Hakkı Öcal

Hakkı Öcal

hakki.ocal@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Ünlü “zil takıp oynamak” deyiminin Rusçası var mıdır bilmem. Ama eminim, Putin ve ekibi, ”NATO tarafından kuşatılma” stratejisini reddeden, ABD Dışişleri ve Savunma bakanlıklarının küresel harita mühendisliğine soyunmasına son veren Trump’ın elini öpseler yeridir. 

NeoCon’lar bir yandan küreselci liberaller öte yandan, 21’inci yüzyılı ilk gününden beri savaş alanına çeviren ABD, sonunda çağımızda yapılması gereken tek yarışın üretim, eğitim, uzay araştırmaları - belki de biraz ticaret – alanları olduğunu kavramış gibi görünüyor. 

Haberin Devamı

Bu son cümleyi “…kavramış oldu” diye bitirdim; ama sonra onu silip, yerine, eskilerin deyimiyle, mülahazat hanesini açık bırakan “…kavramış gibi görünüyor” dedim. Çünkü her ne kadar ömrünü siyasete adamış gibi olsa da, karşımızda bir başkan değil, ruhsal durumu sık sık değişen çok varlıklı bir kişi var. Ne var ki Trump, Elon Musk’ı, yani bilgi, bilim, araştırma değil, oyun sektöründeki genç fanatiklerin devlet memuruna öfkesiyle hareket eden bir başka varlıklı kişiyi kamu işlerinde tasarruf sağlamakla görevlendirdi. Emlak işinden milyarder olmuş bir yatırımcıyı, Charles Witkoff’u Ortadoğu Özel Temsilcisi olarak tayin etti. Musk ve Witkoff, kendi alanlarında Rusya’ya yakın, Putin ile olağanüstü yakınlaşmış kişiler. Sadece onlar değil, Çin’e karşı şahin, Rusya’ya karşı güvercin tutumuyla bilinen Marco Rubio Dışişleri Bakanı, ABD’nin bütün istihbarat birimleri ile başkan arasındaki makam olan Ulusal İstihbarat Direktörlüğü’ne getirdiği, Rusya hayranlığı ve Zelenskiy düşmanlığıyla tanınan Tulsi Gabbard da Trump’ın görüş ve siyasetinin oluşmasında etkin isimler. 

Trump’ın genel siyasetinden ve onun son bir ayda değiştirmeyi başardığı ABD-Rusya ilişkilerinin aldığı yeni yönelimden hiç memnun olmayan gazeteler, Internet siteleri, sivil toplum kuruluşları ve araştırma kurumları ateş püskürüyor. ABD Kamu Yayın Kurumu’nun yorumcusu, başkan ve adamlarının Rusya adına yalan söylediklerini bile dile getirdi. Russia Today dergisinden Kremlin yanlısı diğer bütün yayın organlarına, Rus medyası ABD’ye övgüler, Trump’a güzellemelerle doldu. İçlerinde Trump’ın saç modeline duyulan küresel hayranlık bile var! Bir diğer tarihi başlık da şöyleydi: ABD ve Rusya Tarihi Yeniden Yazıyorlar. 

Haberin Devamı

Evet doğru: şu anda kameranın yansıttığına bakarsak, dünya tarihi yeniden yazılıyor. Ama kameranın arkasına bakanlar da var. Mesela, bir kaynakta, Trump’ın, ilk başkanlığından bu yana Putin ile beş kere buluştuğu, ama bu toplantılarda yapılan görüşmelerde kimin ne dediğine ilişkin, devlet kayıtlarında tek kelime bulunmadığı yazılıyor. Hatta bu kaynakta, Trump’ın heyette bulunan dışişleri ve savunma bakanlıkları elemanlarını toplantıya sokmadığı, tercümanların notlarını ellerinden alıp, kimseye bir şey söylememelerini tembih ettiği belirtiliyor. Trump’ın ilk döneminde 14 bakan ve daire başkanının Rusya ile gizli ilişkileri olduğuna dair, Wikipedia sayfası hala duruyor. “Russiagate” adı takılan bu ilişkilere açılan soruşturmada Trump, menfaat ilişkisi iddialarını tümüyle reddetmişti. 

Haberin Devamı

CNN’nin tanınmış programcısı Christiane Amanpour, bazı kaynaklarına dayanarak, Putin’in sanılanın aksine çok iyi İngilizce bildiğini ve Trump’la araya kimseyi sokmadan bire-bir görüştüğünü öne sürüyor. 

Bu gelişmeler, şüphesiz bir “detand,” uluslararası gerginliğin azalması dönemine girdiğimize işaret ediyor. Trump ve ekibi, bu yumuşamanın küresel olmasını sağlayabilecek mi? Trump’ın “Hepsi Yahudi değil ama hepsi Siyonist!” diye övdüğü ekibi, hala hatırlarımızda olan “Büyük İsrail” ve “İsrail benzeri bir Kürdistan” konuşmalarını unutmaya ne kadar hazır? 

Rusya’nın Ukrayna karşısında askeri bir başarı sağlayamamış olması ve uğradığı itibar kaybı, ABD’nin kararıyla bu savaşa milyarlarca dolar yardım sağlamış Avrupa’nın şu andaki çekimserliği şimdi bu “ani barış” harekatının başarısına da gölge düşürüyor. 

Putin ve ekibinin çok sevinmekte acele etmemesi gerekir.