Hakkı Öcal

Hakkı Öcal

hakki.ocal@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Türkiye’nin elinde çoğu 1987-1995 arası alınmış 270 adet F-16 savaş uçağı var. 1987’de alınmış otomobilinizin halen hizmette olduğunu sanmıyorum. Eğer hâlâ yürüyorsa, muhtemelen antika muamelesi yapıp, aşırı bakım-onarım masrafı etmenizdendir.

ABD’den ve İsrail’den sonra ikinci en büyük F-16 filosuna sahip olan Türkiye de aynen bunu yapıyor: Bu uçakları uçurmak ve hizmete hazır tutmak için Türkiye çok büyük masraflara giriyor. Birçok Türk firması, bu uçaklara avionics (havacılık elektroniği) üretme konusunda uzman oldu. Türk Hava Kuvvetleri artık kendi know-how’ını üretiyor.

Haberin Devamı

Fazla teknik ayrıntıya girmeden ifade edersek, F-16’larımız 4 ayrı yeterlik modeline ayrılmış bulunuyor ve dolayısıyla artık en son modelleri almamız gerekiyor. Nitekim, üç yıl önce 40 adet “Blok 70” denen modelden 40 adet almak için harekete geçtik.

ABD’nin silah satışı süreci karmaşıktır; Dışişleri Bakanlığı talep mektubunu Savunma Bakanlığı’na danışarak Kongre’ye sunar, Kongre resmen onay vermez ama ret kararı da almazsa, satış başkanın onayıyla yapılır. Bu süreçlere bakarak ABD’nin bu silahları bağışladığını da sanmamak lazım: hepsi adeta tekel fiyatıyla emsallerinden çok çok pahalıya, nakitle satılır.

Türkiye Ekim 2021’de 40 adet uçağın yanı sıra, 79 uçağın da yenilenmesi (yani uçar ve iş görür halde tutulması için) modernizasyon paketi de istedi. İstedi ama ABD Dışişleri Bakanlığı bu talebi şubat ayına kadar Kongre’ye iletmedi.

Ne zaman ki Rusya Ukrayna’ya saldırdı, Başkan Joe Biden’ın NATO müttefiki Türkiye’nin, bu savaş ortamında savunmasız bırakılmasına gönlü razı olmamış olacak ki Türkiye’nin talebine “sıcak bakmaya” başladı. Yasal yetkisi olmadığı halde 1.6 trilyon dolar öğrenci bursu borcunu affedebilen ABD Başkanı’nın Türkiye’nin talebini onaylaması tam bir tiyatroya döndü.

Her türlü diplomatik ve parlamenter nezaketten bihaber, Yunan lobisinin paralı adamı, Kongre ofisi bilinen FETÖ’cülerin uğrak noktası olan New Jersey senatörü ve Senato Uluslararası İlişkiler Komisyonu Başkanı Bob Menendez engel olmazsa Türkiye’nin talebi onaylanacaktı. Ne var ki Menendez Türkiye’nin yeni F-16 almasına razı değildi, bu sebeple Başkan satışı onaylayamıyordu!

Haberin Devamı

Ama bu arada, imalatçı firma, Türkiye’nin modernleştirme paketinin dışında, kendiliğinden bir paket geliştirip, bunu F-16 filosu olan ülkelere ve bu arada Türkiye’ye de önerdi. Fiyat etiketi 260 milyon dolarcık olan bu öneri, firmadan geldiği için olacak, Menendez’in paketin satışına engel olmayacağı bildirildi.

İki gündür ABD Dışişleri sevinç içinde “bunun diğer paket ve 40 adet yeni F-16 için de olumlu bir işaret olabileceği” yorumlarıyla çınlıyor! Ve bizim bu tiyatroya inanmamız bekleniyor. Sanki Menendez denen Kübalı kasaba avukatının ABD’nin bakanlıkları, kurumları, derin devleti, Neoconları ve Başkan’ı üzerinde bir yetkisi varmış da bu kişi ve kurumlar Menendez karşısında çaresizmiş de… Beyefendinin tutumunun yumuşamasını beklemeliymişiz.

Amerikalı “müttefiklerimiz” bu tiyatroyu ABD’nin “consociational” (uzlaşmacı) sistemini bilmeyen ve Başkan’ın ABD’nin dış ilişkilerinden, Meclis-Senato demeden tek ve mutlak yetkili olduğunu hiç gözlememiş olanlara oynatmalılar. Türkiye’ye değil!