Gıda ve kozmetik ürünlerinin etiketlerinde E-171 olarak kodlanan katkı maddesi titanyumdioksitin, genetik zarara yol açabileceğinden endişe ediliyor
Şu Kovid-19 aşılarına gösterilen şüpheciliğin onda biri yiyip içtiklerimize gösterilse inanın şu an rafta olan birçok gıda ürünü satıştan kalkardı. Omuzlara mıknatıs yapıştırıp aşıda çip arayanlar, keşke önce şeker, kek ve pastaların içeriğine baksalar. Çocukların sıklıkla tükettiği o rengârenk ürünlerin dikkat eksikliği ve hiperaktivite riskini taşıması, ne yazık ki bir “Bill Gates çipi” (!) kadar gündeme gelmiyor bu coğrafyada. Bu nedenle birçoğumuz, her gün azar azar çocuğumuzu zehirlediğimizden bihaberiz. Peki ya gıda üretiminde sıklıkla kullanılan beyazlatıcı titanyumdioksite ne demeli? Neredeyse 2 yıl oldu bu katkı maddesi hakkında yazalı. O gün, etiketlerde E-171 olarak kodlanan bu katkı maddesinin, Fransa’da yasaklandığını duyurmuştuk. Şimdi de Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) yeni bir karar yayımladı. Titanyumdioksite dair güvenlik değerlendirmesi görüşünü revize eden EFSA, bu maddenin genetik zarara yol açabileceği endişesini paylaştı.
Beyaz gıdalar
Diğer taraftan hâlâ marketteki sakızdan, şekerden; pastanedeki tatlıdan, pastadan; banyodaki diş macunundan, kremden günbegün titanyumdioksite maruz kalıyoruz. Bu maddenin özellikle parlak beyaz gıdalarda bulunma ihtimali daha yüksek. Çünkü kullanım amacı, beyazlatıcı etkisi ve nem tutucu özelliği. Aslında kullanılmasa da olur mu? Olur. Fransa bunun mümkün olduğunu gösterdi. Zaten gıdayı, doğada bile olmayan renklere boyamaktan ne gibi bir fayda beklediğimizi de anlamış değilim. Hele ki, renklendiricilere karşı ciddi endişeler söz konusuyken.
‘Gıda için elzem değil’
Bir süredir sosyal medyada açtığı hesapla gıda hurafeleriyle mücadele eden Gıda mühendisi Ebru Akdağ, titanyumdioksit için aynı görüşte: “Bu madde gıda için elzem değil. Rengi ayarlamakla ilgili, tüketici tercihine bağlı kullanılıyor. EFSA’nın açıklamasının ardından tüketicilerin kendini sakınmasında fayda olduğunu düşünüyorum. Ben de iki aynı ürün söz konusu olduğunda artık E-171 içermeyeni tercih ederim. Demek ki hem gıda hem de kozmetik maruziyet arttı ki, EFSA böyle bir endişeyi duyurdu. Bunun ardından Avrupa Birliği’nin (AB) E-171’e yönelik bir düzenleme veya sınırlama getirmesini bekliyorum.”
Kansere neden oluyor
Muhtemelen Türkiye de, AB’nin alacağı kararı uygulayacaktır. Halihazırda bu maddeye yönelik Türkiye’de herhangi bir kısıtlama olmadığını söyleyelim. Başta da belirttiğim üzere markete gittiğinizde, sakız ve şekerleme etiketlerinde bol miktarda “E-171” yazdığını görebilirsiniz. Maalesef var olduğu üründe kaç miligram ya da kaç gram kullanıldığını da bilmiyoruz. ABD Gıda ve İlaç Dairesi en fazla yüzde 1 oranında kullanımına izin vermiş. Çünkü hassas bir madde titanyumdioksit. Bazı bilimsel çalışmalara göre, vücutta parçalanmayarak biriktiği bölgelerde hastalık yaratıcı etki yapıyor. Nem tutucu özelliği nedeniyle de beyin ve eklemlerdeki sıvıyı tüketiyor. Ayrıca DNA hasarına, yani kansere neden oluyor. Hiç de küçümsenecek bir katkı maddesi değil yani ve bu maddeyi her gün tüketen çocuklar var.