Dersimiz gönüllü çiftçilik

Şehir yaşamından usananlar kırsala yöneliyor, ama buradaki sorunlarla da baş etmek gerekiyor. Bunu da ekolojik çiftliklerde tarım deneyimi edinmeyi sağlayan TaTuTa projesi mümkün kılıyor.

Kırsalda yaşam her geçen gün daha cazip hale geliyor. Şehirlerde artan kira fiyatları, bütçeleri zorlayan gıda harcamaları, yaşam zorlukları ve kaos ortamı, “Başka bir yaşam mümkün mü?” arayışını artırıyor. Tabii bir anda her şeyi geride bırakıp kırsalda yeni bir hayata yelken açmak, pek kolay değil. Her ne kadar fikir başlangıçta romantik gelse de, kırsalda da hayat toz pembe değil. Karşılaşılacak nice zorluk var. Ve ilk engelde pılı pırtıyı toplayıp tekrar şehre dönememek için kırsalı dönemsel ziyaretlerle deneyimlemek önemli. Neyse ki, bunu mümkün kılan birçok proje var. Onlardan biri de TaTuTa. 

TaTuTa, ekolojik çiftliklerde bir süre yaşayarak tarım deneyimi edinmeyi sağlayan bir proje. Anadolu’nun dört bir yanındaki 80 kadar çiftlik TaTuTa ağına üye. Doğa dostu üretim yapılan bu çiftliklere gidenler, tohumdan hasada tarımsal üretim sürecini, hayvancılığı veya arıcılığı deneyimleme imkânı buluyor. Ayrıca eğer üretim dönemiyse peynir, sirke, ekmek, reçel, tarhana gibi yerel ürünlerin geleneksel üretim biçimlerini de öğrenebiliyor. 

Tüm bu tecrübe karşılığında herhangi bir para alışverişi söz konusu değil. Gönüllülerin barınma ve yemek ihtiyacı, ev sahibi çiftlik tarafından ücretsiz karşılanıyor. Gönüllüler de kaldıkları dönem boyunca çiftlik ve tarla işlerine yardım ediyor. Aslında emek yoğun bir süreç. Gidenler, yorulmaya, terlemeye ve kirlenmeye hazır olmalı. Tabii dinlenme saatleri ve günlerinde çevreyi keşfetme, kısa süreli tatil imkânı da yok değil. Ama aslolan kırsal deneyimi.  

‘‘Yaşamak bu olmamalı’’ 

Bu deneyimle yola çıkıp, zamanla kendi çiftliğini kuran hatta şu an ağa dâhil olup gönüllü ağırlayan ev sahipleri bile var. Onlardan biri de İzmir’in Menemen ilçesine bağlı Turgutlar’daki Aralcak Çiftliği. Bankacı Cüneyt Karakaya ve eşi Hilal tarafından kurulmuş çiftlik. “Yaşamak bu olmamalı” diye düşündüğü bir dönemde bir gün Antalya’daki evinde otururken karar vermiş Cüneyt, kırsala göçmeye. Aydınlanmasına da önündeki kumandalar vesile olmuş: “Bir akşam baktım koltukta oturuyorum ve önümde 5 kumanda var. Ben onları kumanda ediyorum sanırken, onların esiri olduğumu anladım o an. Ve hemen alternatif bir yaşamı araştırmaya başladım. Bir çiftliğe gönüllü gittim önce. Bir süre kaldım, dönünce aklım hep oradaydı. Baktım ki yapabiliyorum. Sonra bankadaki tüm izinlerimi kullanıp uzun dönemli kaldım çiftlikte. Yazını, kışını güzel ve zor yanlarını gördüm. Hilal’le de yolumuz burada kesişti. İkimiz de kırsalda yaşamaya karar vermiş, dağ bayır geziyorduk. Sonunda da arazimizi bulup birikimimizle burayı satın aldık. Yaşamımızı burada kurduk. Barınacağımız evi yaptık, araziye meyve ağaçları ektik. Yiyeceğimizin yüzde 60’ını çiftlikten karşılayacak duruma geldik. Ama ‘kazanç elde edebildiniz mi’ derseniz, geçen seneye kadar hayır! Arıcılıkla tanışmamızın ancak 8. yılında ekonomi yaratabildik. Zaten kırsala sadece kazanç için gelen hiç gelmesin.” 

TaTuTa gönüllülüğü 

Diğer yandan Aralcak Çiftliği, bir başka çifte daha kırsalda yaşam kapısını aralamış. Çiftliğin çuval evinde kalarak kırsalda yaşamı deneyimleyen Veysel Zengin ve eşi de vadide bir arazi satın alarak, kendi çiftliklerini kurmaya başlamış. Psikoloji alanında doktora yapan Veysel, tarım odaklı bir gelecekten çok, kırsalda kendi kendine yeten bir hayatı amaçladıklarını söylüyor. Ayvalık’taki Gökada Çiftliği de yine TaTuTa ağında gönüllü çiftçilik eden Efe Zengin tarafından kurulmuş. Küçükköy’deki 13 dönümlük zeytinlik içinde yer alan çiftlik, özellikle zeytin hasadı dönemlerinde gönüllüleri ağırlıyor. Diğer dönemlerde de bostan ve hayvanların bakımı için gönüllüler kabul ediliyor. Çiftliğin Ayvalık plajlarına birkaç kilometre uzaklıkta olması da cabası. Zaten TaTuTa ağında da genellikle en çok ilgiyi, deniz kıyısına yakın olan Ege ve Akdeniz’deki çiftlikler görüyormuş. Ancak WWOOF Türkiye/TaTuTa Koordinatörü Ahmet Berkay Atik, son dönemde gerçekten tarımın mutfağını öğrenmek isteyenlerin İç Anadolu’daki çiftliklere yöneldiğini ve burada çok önemli tecrübeler edindiklerini söylüyor. 

Çiftlikler

Zeytin hasadı: Avşa Adası, Gürcan-Filiz Durmazbilek Çiftliği. Foça, Fadime-Kaplan Zülfikargil Çiftliği. Salihli, Mustafa-Ayşen Şener Çiftliği. 

Bağbozumu: Manisa, Suri Bağ Evi. Eceabat, Chaeteu Ergenekon Çiftliği. Davutlar, Gürsel Tonbul Çiftliği. 

Tarla-bostan-meyvecilik: Kayseri, Süleyman Orhan Çiftliği. Karacabey, Şaban Burhan Çiftliği. Ankara-Güdül, Özkan Baş Çiftliği. 

Üye ol ve çiftliğini seç

Ekolojik çiftliklerde tarım deneyimi kazanmak isteyenler, WorldWide Opportunities on Organic Farms Türkiye’nin (WWOOF Türkiye) https:// wwoofturkey.org/tr adresinde, kendine uygun çiftliği ve ev sahibini seçebilir. Çiftlik başvurusu yapmak için öncelikle site üzerinden ağa üye olmak gerekiyor. Bireysel üyeliğin bedeli 100 lira. Üyelik 2 yıl geçerli. Çiftliklerde genellikle yarım gün çalışma şartı oluyor. Bazen tadilat tamirat işleri, bazen de tarlalarda ekim, dikim, hasat işlemleri. Yaz aylarında sebze toplama, bahçe bakımı, meyve kurutma, tahıl bakliyat hasadı, hayvancılık, erişte, salça, konserve yapımı gibi faaliyetler mevcut.