Bugünlerde gazetelerde, TV ekranlarında Akkuyu reklamları yayınlanıyor. Proje sorumluları “Akhundov Nükleer Santral Rus değil Türk Projesi’dir” diye açıklama yapıyor. (5 Nisan 2015.) Acaba Akkuyu’da neler oluyor? Neler olduğu bilinemiyor. Bir gerçek var.
Ruslara ait Rosatom Şirketi’nin Akkuyu’da inşa edeceği nükleer santralin inşasına başlanamıyor. Değişik nedenlerle inşaat işinde gecikme, daha doğrusu proje üzerinde ciddi tereddütler var.
Rusya’daki kriz, diğer kamu bağlantılı kuruluşlar gibi Rosatom’u da etkiledi. Akkuyu nükleer santralinin 22 milyar dolarlık bir kaynağa ihtiyacı var. Günümüz şartlarında bu kaynağı bulmak zorlaştı.
Kamu bağlantılı bir başka şirketin, Gazprom’un Türk Akımı projesi öne çıktı. Akkuyu projesinden Türkiye yararlanacak. Kârlı olursa Rusya kazanacak. Türk Akımı projesi ise Rusya için önemli. Rus gazını Avrupa’ya taşıyacak. Rusya’ya gelir sağlayacak.
Ruslar 2019’dan sonra Rus gazını Ukrayna üzerinden satmayacak. Bunun için Avrupa’ya gaz ulaştıracak yeni boru hattı inşa etmek zorundalar. Karadeniz’den Türkiye’ye ulaşarak, Yunanistan üzerinden Avrupa’ya yılda 63 milyar metreküp doğalgaz akıtacak Türk Akımı projesini benimsediler.
2 proje 45 milyar $
Türk Akımı projesi 20-25 milyar dolarlık bir proje. Rusya’da kamu bağlantılı 2 farklı kuruluşun ikisi birden bu büyüklükte 2 projeyi aynı anda finanse etmekte zorlanabilecekler. Öncelik Türk Akımı projesinde, çünkü kısa sürede döviz getirisi olacak.
TMMOB Makine Mühendisleri Odası Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz’ın hazırladığı “Enerji Politikaları” raporunda, bizim yatırımcılarımızın müracaat, yatırım ve lisans alma durumunda 151 bin MW gücünde enerji projesinin listesi veriliyor.
2014 yılı sonunda bizim kurulu elektrik enerjisi gücümüz 69.5 bin MW. Listede yer alan projelerin yarısının gerçekleşmesi, kalan yarısıyla bizim elektrik üretim gücümüz kısa sürede ikiye katlanacak demektir. Yerli ve yabancılar, EPDK tarafından lisansa bağlanan ve yatırım aşamasındaki 50.705 MW elektrik üretim santral projesiyle mevcut 240 milyar kWh enerjiye ilave 250 milyar kWh elektrik üretecek projeyi gerçekleştirmeye çalışıyorlar. Buna ek olarak, başvurusu uygun bulunan ve lisans almaları beklenen 14.920 MW’lik proje de 50 milyar kWh daha bir ilave üretimi hedef alıyor. Akkuyu’yu inşa edecek Ruslar bunu görüyorlar. Bunun için hevesleri kaçtı.
7 yılda bitecek
Akkuyu 7 yılda devreye girse bile, tam kapasiteye ulaştığında yılda 36 milyar kWh elektrik üretecek.
Akkuyu’nun üreteceği 36 milyar kWh elektriğin yarısını 12.35 sentten 15 yıl boyunca satın almayı garanti ettik. (Şimdilerde üretilen elektriğin ortalama maliyeti 6 sent dolayında) Bu garanti ama kalan yarısı ne olacak? Talep olmazsa Ruslar elektriği satamayacak.
Açık anlatımıyla, Türkiye’de Türk yatırımcıların elektrik yatırımlarına yönelmesi, arzın hızla artma eğilimi karşısında Ruslar elektriği satamama endişesine kapıldı.
Bu bilgileri Makine Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu’nun hazırladığı raporlardan derledim. Konuyla ilgilenenler internet üzerinden bu raporlara ulaşabilirler.